Τα καλά… λαγόσκυλα!

Πραγματικό κυνήγι λαγού χωρίς λαγόσκυλο δεν γίνεται. Ακόμα καλύτερα αν γίνεται με δύο λαγόσκυλα ή και με αγέλη περισσότερων σκύλων.

κείμενο-φωτο: Νίκος Φωτακόπουλος

Ετσι, αντί για ένα πρωταγωνιστή θα έχουμε πολλούς, και, ανάλογα με τις διαδοχικές φάσεις του κυνηγίου, εναλλαγή στον ρόλο του πρωταγωνιστή.

Συνήθως ο κάθε σκύλος είναι υπέρτερος των συντρόφων του σε συγκεκριμένη φάση του κυνηγίου. Αλλος είναι καλύτερος στην ανακάλυψη των φρέσκων ιχνών, άλλος στην παρακολούθησή τους, άλλος στο ξεγιατάκιασμα και άλλος στην καταδίωξη. Η δουλειά του ιχνηλάτη χαρακτηρίζεται από διαδοχικές φάσεις που η κάθε μία ξεχωριστά είναι σημαντική για να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν μία μόνο από αυτές δεν πάει καλά, τότε τίποτα δεν έχει πάει καλά, γιατί απλούστατα δεν μπορούμε να περάσουμε στην επόμενη φάση.

Iταλικός ιχνηλάτης σε… χαλάρωση.

Τα μοναχικά σκυλιά πρέπει να τα κάνουν όλα μόνα τους και να είναι αποδοτικά σε όλες τις φάσεις του κυνηγίου, κάτι που είναι πάρα πολύ δύσκολο. Αυτός είναι και ο λόγος που τα πραγματικά καλά λαγόσκυλα είναι δυσεύρετα. Ενα ζευγάρι ιχνηλατών συνήθως είναι πιο αποδοτικό, ενώ μια καλά «δεμένη» αγέλη πέρα από την αποτελεσματικότητα θα δώσει εκτός από θέαμα και σπουδαίο ακρόαμα.

Στα ίχνη…
Οι διαδοχικές φάσεις που πρέπει να κάνουν τα λαγόσκυλα είναι οι εξής. Πρώτα από όλα η ανεύρεση των ιχνών, που όσο πιο φρέσκα είναι τόσο το καλύτερο. Στη συνέχεια η παρακολούθησή τους προς τη σωστή κατεύθυνση, το πλησίασμα του γιατακιού, το ξεφώλιασμα, η καταδίωξη και τέλος η σύλληψη του λαγού, αφού βέβαια παρεμβληθεί η εύστοχη τουφεκιά.

Ετσι επιγραμματικά που τα αναφέρουμε, μοιάζουν όλα εύκολα. Δεν είναι όμως καθόλου έτσι τα πράγματα, αντίθετα είναι πάρα πολύ δύσκολα και το λάθος είναι εύκολο να γίνει ανά πάσα στιγμή είτε από ανεπάρκεια, είτε από απειρία του ιχνηλάτη, είτε από κάποια τυχαία συγκυρία.

Ας δούμε όμως την πιο σημαντική φάση, μια και από αυτήν ξεκινάνε όλα. Και αυτή δεν είναι άλλη από την ανεύρεση της άκρης του νήματος. Την ανεύρεση του ντορού…

Αυτή είναι η πρώτη δουλειά που πρέπει να γίνει και η πρώτη δυσκολία. Το λαγόσκυλο πρέπει να συναντήσει ίχνη και να επιβεβαιώσει την ύπαρξη λαγού. Φυσικά πρωί πρωί που ακόμα τα νυχτερινά ίχνη είναι ακόμα σχετικά φρέσκα και μπορούν να «επεξεργαστούν» από τη μύτη του ιχνηλάτη. Και λέμε να τα επεξεργαστεί γιατί δεν είναι όλα τα ίχνη «εκμεταλλεύσιμα».

Και αυτό συμβαίνει επειδή είναι πολύ πιθανόν να έχουν περάσει πολλές ώρες από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν ή να έχει «σβηστεί» κάποιο τμήμα τους, οπότε δεν υπάρχει συνέχεια. Αν έχουν περάσει πολλές ώρες, είναι λογικό να έχουν «ξεθωριάσει» και να μην είναι εκμεταλλεύσιμα.

Αυτό συμβαίνει συνήθως τον χειμώνα που η νύχτα είναι πολύ μεγάλη και ο λαγός έχει άφθονο χρόνο για να σουλατσάρει και να αράζει πολλές φορές. Σκεφθείτε μόνο πως τον Δεκέμβριο νυχτώνει από τις πέντε το απόγευμα και ξημερώνει στις επτά-επτάμισι το πρωί. Λογικό είναι λοιπόν ο λαγός να μην αγχώνεται από άποψη χρόνου.

Η πρώτη του βόλτα ξεκινάει ακριβώς με το που πέφτει το σκοτάδι και… η φύση ησυχάζει. Αφού θα βοσκήσει για μια-δυο ώρες θα αράξει για άλλο τόσο και αυτό θα κρατήσει μέχρι το ξημέρωμα. Ολα αυτά μπορούν να τροποποιηθούν και από αστάθμητους παράγοντες όπως η ταυτόχρονη αναζήτηση τροφής, που μπορεί να είναι ο ίδιος ο λαγός, από αλεπούδες, νυφίτσες, κουνάβια, κουκουβάγιες, μπούφους κ.λπ. Χώρια οι λαθροθήρες και τα τσοπανόσκυλα που… ενεργοποιούνται κυρίως τη νύχτα. Οπως αντιλαμβάνεστε, όλα αυτά επηρεάζουν τη συμπεριφορά του λαγού και επομένως και τα ίχνη του.

Ο ανέμελος λαγός που σουλατσάρει με το πάσο του, που μασουλάει λίγο από εδώ και λίγο από εκεί, που αφήνει λίγες «κακαράτζες» εδώ και λίγες πιο πέρα, ενώ τρίβει και τον… πισινό του στις πέτρες, όπως αντιλαμβάνεστε, αποτυπώνει πολύ έντονα τη μυρωδιά του στο έδαφος και αφήνει πολλές «τζούρες» που θα ντοπάρουν (και θα βοηθήσουν) το λαγόσκυλο στη δουλειά του.

Αυτή η ανέμελη συμπεριφορά σε συνδυασμό με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να τύχει στο λαγόσκυλο και στον κυνηγό. Αυτά όταν η νύχτα, όπως είπαμε, είναι ήσυχη. Τι γίνεται όμως όταν τα πράγματα εξελιχθούν διαφορετικά;

Οι ανήσυχες νύχτες του λαγού

Οι ανήσυχες και περιπετειώδεις νύχτες του λαγού είναι πολύ περισσότερες από τις ξέγνοιαστες. Και, όπως προαναφέρθηκε, αυτό είναι καθοριστικό στην αποτύπωση των ιχνών. Αυτονόητο είναι πως ο λαγός που κινείται αργά και μένει για αρκετό χρόνο στο ίδιο σημείο αφήνει πολύ έντονη μυρωδιά που θα διατηρηθεί πολλή ώρα. Ενας λαγός που νιώθει πίσω του καυτή την ανάσα της αλεπούς, και ας τον παρακολουθεί αυτή από 100 μέτρα απόσταση, φροντίζει να αφήνει όσο το δυνατό λιγότερα ίχνη. Ακόμα και όταν ο κίνδυνος έχει περάσει.

Αν μπορούσαν να μιλήσουν τα λαγόσκυλα θα είχαν να μας διηγηθούν άπειρες ιστορίες με μπερδεμένα ίχνη λαγών και αλεπούδων. Εδώ βέβαια θα πρέπει να πούμε πως η αλεπού δεν καταδιώκει τον λαγό όπως ένα λαγόσκυλο, απλώς τον παρακολουθεί σιωπηλά προσπαθώντας να μη γίνει αντιληπτή και στην πρώτη ευκαιρία τού στήνει καρτέρι για να τον αρπάξει. Ιδιαίτερα τα μικρά και άπειρα λαγουδάκια πέφτουν σχετικά εύκολα θύματα αυτής της τακτικής της. Tα ίχνη της αλεπούς που ακολουθούν τα ίχνη του λαγού… σκανδαλίζουν τον ιχνηλάτη και συνήθως ξυπνάνε μέσα του το προαιώνιο μίσος και ανταγωνισμό. Το αποτέλεσμα είναι στο σημείο που η αλεπού εγκαταλείπει την παρακολούθηση του λαγού να τα εγκαταλείπει και ο σκύλος. Οι ρόλοι αλλάζουν και η αλεπού από κυνηγός γίνεται θήραμα, και ο λαγός… παραμένει λαγός τουλάχιστον για μία ακόμα μέρα.

Ερωτικές νύχτες

Κάτι που δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στη «σωστή» αποτύπωση των ιχνών είναι η τρέλα του λαγού για το… σεξ. Καταραμένος (ή ευνοημένος) από τον πλάστη να ζει μόνο για το φαΐ και τον έρωτα, πληρώνει πολλές φορές με την ίδια του τη ζωή το πάθος του για το σεξ. Οταν η ηδονή φτάνει στο κατακόρυφο, τότε γίνεται εύκολη λεία των αρπακτικών. Η αναζήτηση ή η… καταδίωξη της συντρόφου τον κάνει να διανύει μεγάλες αποστάσεις αφήνοντας «μακριά» ίχνη, κάτι που δυσκολεύει την παρακολούθησή τους από τα λαγόσκυλα.

Ακόμα περισσότερο δυσκολεύει η κατάσταση όταν έχουμε πολλούς αντίζηλους και… τρίγωνα που επιδίδονται και σε μάχες, οπότε έχουμε μεγάλα μπερδέματα ιχνών από διαφορετικούς λαγούς που εκτείνονται σε μεγάλες αποστάσεις. Οσο λοιπόν και να ακούγεται αυτό παράξενο ή υπερβολικό, γίνεται εύκολα αντιληπτό το πόσο μπορεί να δυσκολέψει την ιχνηλασία η νυχτερινή ερωτική δραστηριότητά του.

Και επειδή το ερώτημα είναι εύγλωττο για το αν υπάρχει σεξουαλική δραστηριότητα τον χειμώνα, να πούμε πως αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα και αναπαραγωγική δραστηριότητα. Σε πιο θερμά κλίματα, όπως είναι αυτό της Κρήτης, είναι μάλλον συχνό το φαινόμενο της κυοφορίας και το τοκετού μέσα στο (ζεστό) καταχείμωνο.

Καιρικές συνθήκες

Ο πιο καθοριστικός παράγοντας στη διατήρηση ή μη του ντορού είναι οι καιρικές συνθήκες. Και να αρχίσουμε από τη βροχή. Η βροχή λοιπόν είναι η καλύτερη γομολάστιχα και όσο πιο έντονη είναι τόσο πιο αποτελεσματική γίνεται. Από τη μία πλευρά σβήνει αμέσως τον ντορό και από την άλλη δεν επιτρέπει στον λαγό να κάνει μεγάλες διαδρομές για να αφήσει ίχνη.

Οταν βρέχει δεν υπάρχει καν λόγος να βγείτε για κυνήγι. Υπάρχει όμως και μια περίπτωση που μπορεί να είναι ευεργετική (η βροχή). Αυτό συμβαίνει όταν βρέχει όλη τη νύχτα και σταματήσει τελείως μια-δυο ώρες πριν ξημερώσει.

Τότε ο θεονήστικος λαγός θα βγει από το γιατάκι του για να βοσκήσει τη λίγη ώρα που του απομένει μέχρι να ξημερώσει. Τα «μαζεμένα» φρέσκα ίχνη που θα αφήσει πάνω στο βρεγμένο χώμα είναι τα καλύτερα και θα διατηρηθούν για πολλή ώρα αν υπάρχει άπνοια.

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Να σημειώσουμε ότι στη δουλειά που καλούνται να κάνουν τα λαγόσκυλα, ο άνεμος, αντίθετα με τη δουλειά των πουλόσκυλων όπου μπορεί να βοηθάει τα μέγιστα, είναι αρνητικός παράγοντας μια και σβήνει τα ίχνη. Και όσο πιο δυνατός τόσο πιο γρήγορα σβήνει τα ίχνη.

Εκτός από τη βροχή και τον άνεμο μεγάλο ρόλο παίζουν η υγρασία, η ξηρασία, η σύσταση της βλάστησης, η σύσταση του εδάφους και πάει λέγοντας.