Η… ακινησία του λαγού!

Φώτο : Η ακινησία του λαγού διά χειρός Andrea Mazzoli.

κείμενο: Νίκος Φωτακόπουλος

Οι περισσότεροι κυνηγοί αλλά και γενικότερα η… κοινή γνώμη πιστεύουν ότι το μεγαλύτερο αμυντικό όπλο του λαγού είναι η ταχύτητα στον δρόμο της φυγής. Λάθος!

Η φυγή είναι το έσχατο όπλο και όταν πια έχουν αποτύχει όλα τα αμυντικά σχέδια που διαρκώς καταστρώνει. Το μεγαλύτερο όπλο του είναι η ακινησία! Αυτή τον σώζει σχεδόν πάντα και μόνο όταν δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά θα χρησιμοποιήσει τη φυγή…

Ο λαγός επιμένει με πείσμα και αποφασιστικότητα να μην εγκαταλείπει το γατάκι του ακόμα και όταν ο κίνδυνος βρίσκεται πολύ κοντά και το μαχαίρι δίπλα στον λαιμό του. Μπορεί να περνούν δίπλα του πρόβατα, τσοπανόσκυλα, αγρότες ή τρακτέρ και αυτός να επιμένει στη φακίρικη ακινησία του… Μπορεί να κλαφουνίζουν στην αυλή του με απελπισία τα λαγόσκυλα και αυτός να παραμένει λουφαγμένος και ακούνητος. Λένε μερικοί ότι λαγοκοιμάται και κάποιοι άλλοι ότι αυτή η στασιμότητα οφείλεται στον πανικό που τον κατέλαβε και δεν ξέρει τι να κάμει. Δεν συμφωνούν όλοι με αυτές τις ερμηνείες. Ο λαγός είναι έξυπνο ζώο και ό,τι κάνει το κάνει με μια στρατηγική που δεν μπορεί να κατανοήσει ο ανθρώπινος νους.

–Ασάλευτος…

–Από το γιατάκι του παρακολουθεί ασάλευτος σαν ψόφιος, όμως πάντα σχεδιάζει… Σχεδιάζει, κρίνει και αποφασίζει ποια στιγμή θα τιναχτεί, προς τα πού θα κατευθυνθεί και πάντα συνυπολογίζοντας διαφορετικούς κινδύνους. Αν ενοχληθεί π.χ. από τον ξωμάχο που τον βλέπει καθημερινά να ποτίζει το μποστάνι του δεν θα κουνήσει ρούπι. Εχει συνηθίσει την?παρέα του. Αν έρθει από πάνω του μια κατσίκα να τον δει και τρομάξει (η κατσίκα) πάλι δεν θα κουνήσει ρούπι. Δεν τον τρομάζουν τα φυτοφάγα. Μόνο η μυρωδιά του σαρκοφάγου τον πανικοβάλει, όμως και πάλι δεν θα σαλέψει…

Ακόμα και αν κόβουν ξυλοκόποι το πουρνάρι στο οποίο έχει κουρνιάσει, δεν θα το κουνήσει παρά μόνο όταν το πριόνι κόψει τη σκιά που τον καλύπτει. Αν τον πλησιάσουν σκύλοι φέρμας ζαρώνει, αν είναι ιχνηλάτες και κλαφουνίζουν γοερά είκοσι μέτρα πιο πέρα και όχι πάνω από το γιατάκι του και πάλι δεν σηκώνεται. Αν περνάει ο κυνηγός βιαστικός δίχως να κοντοστέκεται και να ψάχνει θάμνο με θάμνο, σπιθαμή με σπιθαμή, πάλι ζαρώνει και δεν σηκώνεται.

Αν πέφτουν πού και πού πέτρες γύρω του, δεν σηκώνεται παρά όταν η πετριά σκάσει δίπλα του. Δεν είναι λίγες οι φορές που τον φερμάρει ο σκύλος και αυτός καμώνεται ότι δεν τρέχει τίποτα. Τον βλέπεις και κάνει πως δεν σε βλέπει. Τέτοια υπομονή έχει. Επιμένει ότι είναι ανύπαρκτος. Οτι δεν υπάρχει. Οταν όμως πάρει την απόφασή του τινάζεται σαν ελατήριο και με ένα άλμα πετάγεται ένα-δύο μέτρα έξω από το γιατάκι και δίχως να σταθεί παίρνει τον δρόμο που είχε στον νου με ταχύτητα… πέρδικας.

Η φυγή του γίνεται πάντα προς την κατεύθυνση που έχει εμπόδια για τον διώκτη του σκύλο ή κυνηγό. Προσπαθεί να κρύψει το σώμα του και να μη δώσει στόχο. Τρέχει πάντα προς τα εμπόδια που τα ξέρει πολύ καλά και τα έχει μελετήσει νύχτα-μέρα.

Αν ο χώρος έξω από το γιατάκι του είναι γυμνός χωρίς θάμνους ή δέντρα θα κάμει δύο-τρία ζικ-ζακ και ύστερα θα στρώσει προτιμώντας την ανηφόρα μια και τα τερατώδη πίσω πόδια του διευκολύνουν περισσότερο στην ανάβαση παρά στο ίσιωμα ή στην… κατάβαση.

Oργωμένα χωράφια

Μπορεί στην πατρίδα μας οι λαγοί να βρίσκονται κυρίως στα βουνά, όμως τα τελευταία χρόνια με την αύξηση του πληθυσμού τους κατεβαίνουν όλο και πιο συχνά στους κάμπους. Μια επιλογή των? καμπίσιων λαγών είναι να φτιάχνουν το γιατάκι τους στα οργωμένα χωράφια και ειδικότερα σε αυτά που είναι φρεσκοσκαμμένα και γεμάτα μεγάλους χωμάτινους σβώλους. Η προτίμηση αυτή έχει τις αιτίες της..

Δεν είναι οι… ρίζες που πιστεύουν ορισμένοι κυνηγοί ότι ροκανίζει ο λαγός ολημερίς. Ούτε οι μυρωδιές του φρεσκοοργωμένου χωραφιού που καλύπτουν τη δική του μυρωδιά. Τρεις είναι οι αιτίες αυτής της προτίμησης.

Πρώτη και κυριότερη είναι η ησυχία. Δεύτερη αιτία είναι ο καθαρός ορίζοντας που του επιτρέπει να βλέπει τι γίνεται γύρω του σε ακτίνα 360 μοιρών. Και τέλος τον ευνοεί η έλλειψη κάλυψης για τα ίδια τα τριχωτά αρπακτικά, όπως είναι το τσακάλι, η αλεπού ή και η αγριόγατα που οι πληροφορίες μας λένε ότι έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός της, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα. Τα τριχωτά αγρίμια δεν πρόκειται να τον πειράξουν την ημέρα που έκαμε γιατάκι σε τέτοια ολάνοιχτα χωράφια.

Σκύλοι δεν μπαίνουν στα οργώματα διότι απεχθάνονται τη μυρουδιά του φρεσκοοργωμένου χωραφιού ενώ οι κυνηγοί τα αποφεύγουν γιατί σκοντάφτουν στους σβώλους και τις αυλακιές και νιώθουν άβολα όταν κυνηγούν στη μονοτονία του οργωμένου χωραφιού. Κοπάδια κατσικιών, προβάτων κλπ. που τα συνοδεύουν μαντρόσκυλα, δεν μπαίνουν στα οργώματα μια και δεν έχουν τι να βοσκήσουν.

Η ησυχία και η ασφάλεια λοιπόν τον οδηγεί να γιατακιάσει ανάμεσα στα χώματα και στην περίπτωση αυτή, δεν προτιμά γιατάκι στις άκρες του χωραφιού, αλλά στη μέση, εκεί όπου δεν πάει ποτέ ο κυνηγός. Ακόμα και τους ιπτάμενους άρπαγες αντιμετωπίζει με το καμουφλάρισμά του και την απόλυτη ακινησία του. Και τα αρπακτικά αυτά δεν πολυψάχνουν στα ανοιχτά και ακάλυπτα εδάφη με εξαίρεση τους γλάρους ή τα κοράκια που συχνά -πυκνά βόσκουν στα οργωμένα.

Στα οργώματα δεν υπάρχουν θάμνοι για να σειούνται τα κλαδιά τους από τον αέρα και να πέφτουν τα φύλλα τους δίπλα του ή παραδίπλα για να του ταράζουν τη σκέψη και την καρδούλα του.

Για τον λόγο αυτό, ο λαγός προτιμά τα οργώματα κυρίως όταν φυσούν ισχυροί άνεμοι. Τότε οι περισσότεροι λαγοί εγκαταλείπουν και δάση και τους θάμνους στα βουνά για να την αράξουν μέσα στα οργώματα ή τα θερισμένα χωράφια ή στα μέρη που έχουν διάσπαρτα κούτσουρα και πέτρες.

Μόνο η καταρρακτώδης βροχή μπορεί να τους κάνει να μετακινηθούν μερικά μέτρα για να βρουν κάποιο βράχο ή πουρνάρι που θα το χρησιμοποιήσουν σαν κεραμίδι μέχρι να περάσει η μπόρα…