λαγος

Published on 8 Απριλίου, 2014 | by Kynoclub

0

Το ψυκτικό σύστημα του λαγού!

του Dr. Tomas Ruf, απόδοση: Πάνος Παπαδημητρίου

Πίνακες: Andrea Mazzoli

Ο κοινός σε όλους μας λαγός, μπορεί να ζήσει σε υψόμετρο μέχρι και 2.800 μέτρων. Παρόλα αυτά χρειάζεται η μέση ετήσια θερμοκρασία του αέρα, του περιβάλλοντος στο οποίο ζει, να είναι πάνω από +8 οC και κατά μέσο όρο οι βροχοπτώσεις να μην ξεπερνούν τα 500mm ετησίως.

Ο λαγός είναι το πιο μικρό τριχωτό θήραμα του γεωγραφικού μας πλάτους, το οποίο ζει όλο το χρόνο εκτός υπογείου καταφυγίου. Έτσι όχι μόνο είναι εκτεθειμένος κατά τους χειμερινούς μήνες στην παγωνιά, αλλά είναι εκτεθειμένος και στον καλοκαιρινό καύσωνα των λόγγων, όπου ως γνωστό η σκιά σπανίζει.

Παρόλα αυτά ο λαγός εφαρμόζει ορισμένα “τρυκ” για να μπορέσει να προσαρμοστεί στις καιρικές αντιξοότητες και ειδικότερα στις καλοκαιρινές ζέστες. Ένας τρόπος προσαρμογής του λαγού στις υψηλές θερμοκρασίες είναι τα τεράστια αυτιά του. Ένας νόμος της βιολογίας λέει ότι τα ζώα που κατοικούν σε ζεστές και ξηρές περιοχές, απελευθερώνουν θερμότητα από το σώμα τους διαμέσου μεγάλων αποφύσεων, επειδή ακριβώς διαμέσου αυτών των μεγάλων αποφύσεων αποβάλλεται ευκολότερα η περιττή θερμότητα του σώματος.

lagos

Έχουν γίνει εκτενείς μελέτες σχετικά με τα αυτιά σαν ρυθμιστές θερμοκρασίας, πάνω σε αμερικάνικους λαγούς στην Καλιφόρνια, ο οποίος έχει πολλές ομοιότητες με τον δικό μας λαγό (Lepus califormicus). Σε λαγούς που συναντάμε στην έρημο, η επιφάνεια των λοβών των αυτιών τους αποτελεί το 1/5 της συνολικής επιφάνειας του επάνω μέρους του σώματος του λαγού.

Γενικά όταν ο καιρός είναι ψυχρός οι λοβοί των αυτιών μόλις που αιματώνονται, έτσι ώστε να είναι ελάχιστα πιο θερμοί από την εξωτερική θερμοκρασία. Όταν όμως η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας ξεπεράσει τους +30 οC, ανοίγουν αρτηρίες και αιματώνουν καλά τους λοβούς, έχοντας σαν αποτέλεσμα να αποβληθεί μέρος της θερμοκρασίας του σώματος στην ατμόσφαιρα.

Με αυτόν τον τρόπο η θερμοκρασία του λαγού μένει σταθερή. Συμβαίνει κάτι ανάλογο με το ψυγείο που η περιττή θερμότητα αποβάλλεται από το πίσω μέρος του ψυγείου.

Όπως είναι αναμενόμενο η ψύξη του λαγού είναι πιο αποτελεσματική όταν φυσάει αεράκι.

Εκεί που η σημασία των αυτιών του λαγού έχουν τεράστια σημασία και ρόλο σαν ρυθμιστής της θερμοκρασίας, είναι όταν ο λαγός τρέχει να σωθεί. Η κίνηση των μυών παράγει υψηλές θερμοκρασίες, που πρέπει να αποβληθούν για να μην υπάρξουν εγκεφαλικές βλάβες. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα αιμοφόρα αγγεία των λοβών, διαστέλλονται στο μάξιμουμ και η θερμοκρασία τους ανεβαίνει απότομα. Με εξωτερική θερμοκρασία +10 οC και με ταχύτητα 50 km/h ο λαγός ανέβασε την θερμοκρασία των αυτιών του από +12 οC στους +38 οC. Το αεράκι που απαιτείται για καλύτερη ψύξη, το “παράγει” ο λαγός μόνος του με το να τρέχει.

Αλλά τι συμβαίνει αν ο λαγός πρέπει ακαριαία να αρχίσει να τρέχει και για μεγάλο χρονικό διάστημα σε περίπτωση που πρέπει να ξεφύγει από αιφνιδιαστική επίθεση εχθρού;

Τότε ο λαγός αναπτύσσει ταχύτητες μέχρι και 80 km/h και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, οι μύες του παράγουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Η αποβολή θερμότητας από τους λοβούς των αυτιών πλέον δεν είναι αρκετή, ακόμα και αν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος, πόσο περισσότερο μάλιστα όταν οι θερμοκρασίες είναι θερινών επιπέδων.

Ο λαγός ιδρώνει και με την εξάτμιση του ιδρώτα αποβάλλεται επίσης θερμότητα. Η εξάτμιση αυτή γίνεται και μέσω της αναπνοής, αποβάλλοντας περιττή θερμοκρασία και από τους πνεύμονες.

Ο λαγός αρχίζει να ιδρώνει όταν η θερμοκρασία του σώματός του φτάσει του +41 oC, ενώ τα αυτιά του έχουν ήδη θερμοκρασία της τάξεως των +46 oC. Με εξωτερική θερμοκρασία περιβάλλοντος +45 oC, το μικρό αυτό ζώο χρησιμοποιεί και τους τρεις τρόπους ψύξης (αυτιά, αφίδρωση, αναπνοή) καταφέρνοντας να εξασφαλίσει την ακεραιότητα του εγκεφάλου του, τουλάχιστον από την υπερθέρμανση.

 


About the Author



Back to Top ↑
  • Video της εβδομάδας