Αυγουστιάτικα ορτύκια και κυνηγόσκυλα!

Kείμενο: Διονύσης Ντούλος

Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Ο κυνηγετικός σκύλος είναι ένας μεγάλος δεκαθλητής. Φυσικό λοιπόν και επόμενο, για να συμμετέχει επάξια και να πρωταγωνιστεί στο κυνήγι, χρειάζεται κάποια ειδική προετοιμασία και φροντίδα.

Έχοντας λοιπόν κάνει την επιλογή μας στην φυλή που ανταποκρίνεται περισσότερο στις δικές μας απαιτήσεις και δυνατότητες (προσέχοντας το γενεαλογικό του δέντρο που θα μας υπόσχεται την όσο δυνατόν καλύτερη ποιότητα στα κληρονομικά στοιχεία) φροντίζουμε την υγιεινή του.

Η διατροφή του σκύλου μας σήμερα είναι μια εύκολη υπόθεση αρκεί να επιλέξουμε ξηρά τροφή, επώνυμων εταιρειών όπου μ’ επιστημονική μελέτη καλύπτουν όλα τα στάδια ζωής, εποχής και δραστηριότητάς του.

Αρκετοί κυνηγοί επιλέγουν να μαγειρεύουν το φαγητό του σκύλου τους. Αυτό που πρέπει να προσέξουν όμως είναι να μην περιέχει η τροφή πολλά λιπαρά ή πολύ πρωτεΐνη. Το περιττό βάρος του σκύλου είναι πρόβλημα. Άλλωστε ο σκύλος δεν έχει ανάγκη την ποικιλία τροφής, αλλά μιας ισορροπημένης διατροφής, σε λιπαρά, πρωτεΐνες και βιταμίνες. Σ’ αυτό το σημείο θέλω να τονίσω ένα σημαντικό λάθος που γίνεται μ’ αυτό το σύστημα.

Ενώ η βασική διατροφή του σκύλου είναι μαγειρευτό, στο κυνήγι αρκετοι ταΐζουν ξηρά τροφή. Ο τρόπος αυτός προκαλεί δυσπεψίες, δίψα, διάρροια κ.λ.π., που σαν αποτέλεσμα έχουν την μείωση της απόδοσης του σκύλου στο κυνήγι.

Φροντίδες υγείας

Απαραίτητη φροντίδα είναι η προληπτική αποπαρασίτωση εσω-εξωπαρασίτων και ο ανάλογος ετήσιος εμβολιασμός.

Υπάρχουν πολύ καλά κτηνιατρικά σκευάσματα με άριστα αποτελέσματα. Επίσης να φροντίσουμε να καλύψουμε όσο μπορούμε το σκύλο μας από το θανατηφόρο ΚΑΛΑΖΑΡ.

Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών αναπτύσσονται μικρόβια και μικροοργανισμοί με κακές επιπτώσεις στην υγεία του σκύλου μας. Επιβάλλονται λοιπόν τακτική απολύμανση του χώρου διαμονής του και προληπτικός καθαρισμός των αυτιών για αποφυγή ωτίτιδας. Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από την θεραπεία.

Στο Σέττερ φροντίζουμε το τρίχωμά του. Μια καλή βούρτσα για να το ξεμπλέκουμε είναι απαραίτητη καθώς και ένα ψαλίδι με αραιά δόντια για τον εσωτερικό και εξωτερικό καθαρισμό των αυτιών, του λαιμού και την αφαίρεση περιττού τριχώματος ανάμεσα στα δάκτυλα. Είναι πολύ λειτουργικής σημασίας ν’ αφαιρέσουμε το περιττό ή νεκρό τρίχωμα απ’ αυτά τα σημεία. Έτσι μειώνονται οι πιθανότητες να πιάσει το σκυλί άγανα ή άλλα ξερόχορτα, που έχουν ως δυσάρεστες συνέπειες συρίγγια, φλεγμονές μέχρι και διάτρηση τυμπάνου.

Γι’ αυτούς που αγαπούν και φροντίζουν το Σέττερ, καλό θα ήταν ένα ψεκαστικό δοχείο λίτρου, το οποίο θα περιέχει μικρή ποσότητα κρέμας μαλλιών αραιωμένη με νερό. Τι κερδίζουμε; Ένα καλό βούρτσισμα κι ένα καλό ψέκασμα πριν λύσουμε τον σκύλο στο κυνήγι, έχει σαν αποτέλεσμα να μην κολλήσει σχεδόν καθόλου διάφορα αγριόχορτα και παράλληλα να προστατευθεί η καλή ποιότητα του τριχώματος. Το βασικότερο που δεν πρέπει να παραλείψουμε είναι τα πέλματα. Για να μην ανοίξουν ή σκάσουν λόγω της νεκρής κυνηγετικής σαιζόν υπάρχουν ειδικές κτηνιατρικές κρέμες ή σπρέι που μας καλύπτουν σ’ αυτές τις περιπτώσεις.

Φτιάξε τη σχέση σας…

Ο σκύλος μας έχει ανάγκη την αγάπη μας, την φροντίδα μας και την συχνή επαφή μαζί μας. Την επιβράβευση για κάθε σωστή εντολή που του μαθαίνουμε, την έχει ανάγκη και ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε να τον επιβραβεύουμε. Είναι ζωντανός οργανισμός γεμάτος συναισθήματα που σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο προσπαθεί να τα εκδηλώσει για να μας ευχαριστήσει. Ας μην τον ξεχνάμε λοιπόν και τον θυμόμαστε μόνο το Σαββατοκύριακο που πάμε κυνήγι. Δέκα με δεκαπέντε λεπτά επαφής μαζί του την ημέρα, αρκούν για να αισθανθεί ευτυχισμένος, για να καταλάβουμε τον χαρακτήρα του, που θα μας βοηθήσει στην κυνηγετική του εκπαίδευση, όταν πρόκειται για νέο σκύλο ή απόδοση όταν έχουμε έμπειρο σκύλο. Τα προσόντα που χρειάζονται από εμάς είναι: Γνώση, επιμονή και υπομονή. Εάν δεν γνωρίζουμε κάτι, καλύτερα να ρωτάμε. Η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια. Κανείς δεν γεννήθηκε παντογνώστης και κανένας δεν τα ξέρει όλα.

Προσοχή!!! Απαραίτητο είναι το κινητό μας φαρμακείο το οποίο έχει οργανώσει κατάλληλα ο κτηνίατρός μας και αφορά την βοήθεια του αγαπημένου μας τετράποδου συντρόφου. Επίσης ελέγχουμε το σύστημα εξαερισμού στο μέσον μεταφοράς του σκύλου μας στο κυνήγι ή στην προπόνηση, ώστε να μην συμβεί κάποιο ατύχημα.

Η πρώτη μέρα…

Η έναρξη μπορεί να μας βρει με έναν νέο σκύλο, με έναν έμπειρο ή και με τα δύο. Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία και πρέπει να προσέξουμε, ιδίως στην περίπτωση του νέου είναι να μην βγάζουμε γρήγορα συμπεράσματα, για τυχόν λάθη και προβλήματα που θ’ αντιμετωπίσουμε στο κυνήγι του τοπιάρικου ορτυκιού, όπως: λευκές φέρμες, κουτουλήματα, πιεστικές φέρμες ή την αδυναμία στο απόρτ. Το ντοπιάρικο ορτύκι έχει ιδιαίτερη συμπεριφορά, ανάλογα με την περιοχή που ζει. Άλλα περπατάνε πολύ (κοταρίζουν), άλλα δεν δέχονται την κοντινή φέρμα του άπειρου σκύλου και άλλα όταν νιώσουν στριμωγμένα δεν πετάγονται εύκολα.

Συνήθως, προσπαθούν ν’ αποφύγουν τον σκύλο περπατώντας ή πετάγονται πριν προλάβει ο σκύλος να τα φερμάρει. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι το σκοτωμένο θήραμα εκπέμπει πολύ λιγότερη μυρωδιά απ’ ότι το ζωντανό. Λόγω αυτών λοιπόν των διαφορετικών συμπεριφορών που έχει ένας νέος, δυναμικός και παθιασμένος σκύλος, πέφτει σε λάθη. Ο ενθουσιασμός και η απειρία του τον κάνουν επιπόλαιο, βιαστικό και ατίθασο. Η αναντικατάστατη εμπειρία γεννιέται μέσα από τα λάθη, αρκεί να γνωρίζουμε τον τρόπο που θα επέμβουμε για να βοηθήσουμε τον σκύλο να την αποκτήσει. Τα μέρη που θα συναντήσουμε αυτά τα ορτύκια είναι: κάμπος, σιτοκαλαμιές, τριφύλλια, καλαμποκιές, βαμβακιές, μποστάνια, ντοματιές, χέρσα με αγριόχορτα και ότι άλλη καλλιέργεια έχει ο κάμπος. Οι επιλογές μας είναι συγκεκριμένες. Σιτοκαλαμιές θερισμένες, τριφύλλια ύψους 115-30 εκ. ή χέρσα.

Οι λόγοι είναι δύο: α) θα βοηθήσουμε πολύ καλύτερα τον νεαρό σκύλο να εντοπίσει το ορτύκι και β) δεν θα προκαλέσουμε ζημιές στις γεωργικές καλλιέργειες. Το ορτύκι έχει την συνήθεια αργά το απόγευμα να βγαίνει στις καλαμιές και να μένει εκεί μέχρι την ώρα που ο ήλιος εξαφανίζει την πρωινή δροσιά και μετά σιγά – σιγά περπατώντας συνήθως πηγαίνει στα τριφύλλια ή στους τράφους (αυλάκια με βλάστηση και νερό πολλές φορές) για να δροσιστεί ή όπου αλλού εκεί κοντά έχει δροσιά.

Τα χωράφια που έχουν καλλιέργειες θα τα κυνηγήσουμε αργότερα. (Μετά τη συγκομιδή των αγροτικών προϊόντων.)

Ο νεαρός σκύλος στο κυνήγι…

Έχοντας αυτά τα στοιχεία υπόψη μας κι εφόσον έχουν προηγηθεί μαθήματα εντολών στον νεαρό μαθητή μας, τον οδηγούμε στον κυνηγότοπο. Εδώ μπορούν να συμβούν διάφορες περιπτώσεις. Θ’ αναφέρω την πιο συνηθισμένη. Βασική προϋπόθεση είναι ο έλεγχος του ανέμου, ο οποίος βοηθάει τη μύτη του σκύλου στην εντόπιση του ορτυκιού. Ελευθερώνουμε το σκυλί παροτρύνοντάς το να κάνει όσο είναι δυνατόν διασταυρωμένη έρευνα κόντρα στον άνεμο. Αρχίζει λοιπόν να ψάχνει με ενθουσιασμό κι απορίες. Κάποια στιγμή ελαττώνει ταχύτητα και πριν προλάβει να φερμάρει του πετάγονται δύο ορτύκια μπροστά του. Σταματάει ξαφνιασμένος για λίγα δευτερόλεπτα και κοιτάζει απορημένος. Κατόπιν ξεχύνεται πίσω τους σαν δαίμονας μέχρι που τα χάνει στον ορίζοντα. Εκεί κάπου σταματάει πάλι απορημένος, κοιτάζει γύρω του και αφού μας εντοπίσει έρχεται γρήγορα κοντά μας, ψάχνοντας με μεγάλο πάθος τη μυρωδιά των ορτυκιών στο σημείο που σηκώθηκαν. Τον αφήνουμε λίγο και μετά αρχίζουμε πάλι να προχωράμε προς την ίδια κατεύθυνση έχοντας υπόψη μας πάντα τον άνεμο. Μετά από ένα τέταρτο περίπου, ενώ καλπάζει, ξαφνικά χαμηλώνει μέχρι που σταματάει με το πίσω μέρος κοντά στη γη και προτεταμένο το κεφάλι μπροστά σαν αίλουρος. Τρέχουμε γρήγορα αλλά προσεκτικά κοντά του, τον ηρεμούμε και κατόπιν κλωτσάμε λίγο την καλαμιά μπροστά του. Πετάγεται το ορτύκι, το κυνηγά τρέχοντας και αυτό χάνεται πίσω από μια καλαμιά. Αυτή τη φορά έρχεται πιο γρήγορα πίσω να ελέγξει τη θέση και τη μυρωδιά του ορτυκιού. Τον αφήνουμε λίγο κι έπειτα τον καλούμε κοντά μας, τον επιβραβεύουμε κι αν έχουν περάσει 25 λεπτά δένουμε τον νεαρό μαθητή και γυρίζουμε στο αυτοκίνητο.

(Η αναφορά μου στο Αγγλικό Σέττερ είναι τυχαία). Αν μείνουμε περισσότερη ώρα θα δημιουργήσουμε ελαττώματα και προβλήματα στον νεαρό, άπειρο σκύλο. Σε λίγη ώρα θ’ αρχίσουν τα χελιδόνια τις χαμηλές πτήσεις κι αυτό είναι προκλητικό θήραμα για το μυαλό του άπειρου νέου. Αν συνεχίσουμε μερικά ακόμη εκπαιδευτικά σεμινάρια στον νεαρό και του σκοτώσουμε μερικά ορτύκια και τα απορτάρει, σιγά – σιγά δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα να κυνηγήσουμε ή να προπονήσουμε το σκύλο μας 3-4 ώρες.

Προετοιμάζοντας τον έμπειρο σκύλο..

-Αν ο σκύλος μας είναι έμπειρος αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι να ξεκινήσουμε την προπόνηση με λίγο χρόνο, αυξάνοντάς τον σταδιακά. Μ’ αυτόν τον τρόπο τον φέρνουμε χωρίς καταπόνηση στην καλή φυσική του κατάσταση.

Ένα πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε με έναν έμπειρο σκύλο είναι η αλλαγή κυνηγότοπου, απ’ ότι τον συνηθισμένο που τον κυνηγάμε. Π.χ. αν κυνηγάμε στην Κωπαίδα έχοντας καλά αποτελέσματα στις κυνηγετικές επιδόσεις του σκύλου μας και φέτος στην έναρξη αποφασίσαμε να τον πάμε κυνήγι στη Μακεδονία ή Θράκη, μην μας παραξενέψει το γεγονός αν για μια ή δυο ίσως μέρες στην αρχή μας κάνει λευκές φέρμες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μυρωδιές του εδάφους και της βλάστησης είναι διαφορετικές και πρωτόγνωρες για τη μύτη του σκύλου μας. Παίζουν πολύ σοβαρό ρόλο οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες για τον κυνηγετικό σκύλο.

Κυνηγώντας με δυο σκύλους

-Δεν είναι λίγες οι φορές που η έναρξη μας βρίσκει με δύο σκυλιά. Ένα νεαρό κι ένα έμπειρο. Σ’ αυτήν την περίπτωση χρειάζεται προσοχή ώστε να μην δημιουργηθούν λάθη και προβλήματα. Κατ’ αρχήν, η επιλογή μας στο νεαρό σκύλο πρέπει να γίνεται χωρίς βιασύνη, προσέχοντας να συγκεντρώνει τα στοιχεία που χρειάζονται για να γίνει καλός κυνηγετικός σκύλος. Αυτά είναι: εργονομική μορφολογία, κυνηγετικό πάθος, εξυπνάδα και αντίληψη, πολύ καλή μύτη, σωστό τρόπο κίνησης, τυπική φέρμα και παρακολούθηση, σύμφωνα με τη φυλή που ανήκει καθώς και δεκτικότητα εκπαίδευσης.

Δεν είναι λάθος να βγάλουμε τον νεαρό μας σκύλο μαζί με τον έμπειρο, αρκεί ο έμπειρος να μην έχει ελαττώματα που πιθανόν θα αντιγράψει ο νέος, π.χ. πιεστικός στη φέρμα, έλλειψη τιμητικής φέρμας κ.λ.π. Είναι λάθος όμως να τους βγάλουμε μαζί αν παρατηρήσουμε ότι ο νεαρός σκύλος ακολουθεί συνέχεια τον έμπειρο με αποτέλεσμα να στερείται πρωτοβουλίας. Η πρωτοβουλία και το ταμπεραμέντο είναι σημαντικά προσόντα για έναν κυνηγετικό σκύλο καθώς και η έντονη προσωπικότητα. Επίσης, δεν είναι σωστό να βγάλουμε μαζί δύο σκυλιά διαφορετικών φυλών, επειδή έχουν διαφορετικό τρόπο εργασιακού στυλ και νοοτροπίας. Άσχετα ποιο είναι έμπειρο ή νεαρό, αυτό ισχύει και όταν έχουμε και τα δύο σκυλιά έμπειρα.

Οι Αγγλικοί Δείκτες έχουν την ίδια νοοτροπία και μπορούν να εργάζονται ή να αγωνίζονται μαζί. Το ίδιο ισχύει και με τις ηπειρωτικές φυλές. Ποτέ όμως αγγλικές με ηπειρωτικές.

Ο καλύτερος τρόπος που συνιστών για να ξεκινήσουμε τον νεαρό μας σκύλο είναι να τον βγάλουμε μόνο του. Όταν καταλάβουμε ότι είναι έτοιμος, τότε τον κυνηγάμε ζευγάρι. Οι σκύλοι μας πρέπει να είναι και οι δύο πρωταγωνιστές στο κυνήγι. Μόνον έτσι θα έχουμε σωστά αποτελέσματα και ξεχωριστό θέαμα. Ένα σημείο στο οποίο πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα είναι να μην απαιτούμε πράγματα από τον σκύλο μας που μειώνουν την κυνοτεχνική εργασία κάποιων που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να κληρονομήσουμε εμείς σήμερα, αυτά τα θαύματα της κυνηγετικής κυνοτεχνίας. Οι πραγματικά κυνόφιλοι κυνηγοί δεν πιστεύουν στο ρητό: “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”. Μακριά λοιπόν από την πολυκοσμία στον κυνηγότοπο ιδιαίτερα όταν έχουμε νεαρό σκύλο. Καλύτερα λιγότερα θηράματα που όμως θα είναι σωστά και χωρίς λάθη.