Ορτύκι! Ο καλύτερος εκπαιδευτής…

Κείμενο φωτο: Ν. Φωτακόπουλος

Κάποια σκυλιά είναι πολύ τυχερά. Μπορεί την πρώτη ημέρα που θα βγουν στο κυνήγι …να τα δουν όλα! Και επειδή συνήθως η πρώτη μέρα είναι η 20η Αυγούστου τα νεαρά και τυχερά σκυλιά μπορούν συναντήσουν 10, 20, 30 ή και περισσότερα ορτύκια και να ‘’πάρουν μπρος’’ όπως θα λέγαμε στην κυνηγετική ορολογία. Υπάρχουν όμως και τα άτυχα, που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία, που δεν συναντούν πουλιά, όπως γίνεται πολύ συχνά οπότε μπαίνουν στην αναμονή για την απόκτηση εμπειριών. Τα λιγοστά τα ορτύκια και οι ουσιαστικά ανύπαρκτες ευκαιρίες για τα νέα μας σκυλιά επιβαλουν την αναμονή των περασμάτων για καλύτερες μέρες. Είναι πραγματικά μεγάλη η απογοήτευση μετά από μήνες απραξίας αλλά και από παρατεταμένη συσσώρευση …προσδοκιών να φτάνει η πολυπόθητη έναρξη αλλά τα ορτύκια να μην είναι εκεί πού ήταν άλλες χρονιές…

Η αξέχαστη ορτυκοχρονιά.

Ήταν το 1995, ίσως και το 1996.Εκείνη τη χρονιά είχε γεμίσει ο τόπος πουλιά. Σε κάθε χωράφι πεταγόντουσαν δέκα και σε κάθε γράνα (κατά Πολύδωρα) δεκαπέντε! Θυμάμαι πώς σε κάποιο απογευματινό εκπαιδευτικό πριν την έναρξη στην Γαλάτεια της Πτολεμαΐδας είχα βγάλει σε ένα δίωρο εβδομήντα ορτύκια! Τόσο πολλά ήταν. Πεταγόντουσαν το ένα πίσω από το άλλο και πολλές φορές πέντε και έξι μαζί. Τα μεγάλα σκυλιά ξετρελαμένα από την πανδαισία δεν προλάβαιναν να φερμάρουν και να προσθέτουν εμπειρίες στο ‘’καρνέ εργασίας’’ τους ενώ το ένα κουτάβι της παρέας έκανε απανωτά προγκήματα που σιγά-σιγά και με την πάροδο των συναντήσεων μεταλλάχθηκαν σε αγαλματένιες φέρμες. Αυτό το κουτάβι πήρε σε δύο ώρες τόσες εμπειρίες που άλλα σκυλιά κάνουν χρόνια να της βιώσουν. Οι 3-4 ημέρες που είχαν προηγηθεί της έναρξης και οι τρεις κυνηγετικές ημέρες που ακολούθησαν μας έδωσαν ένα ‘’μαθημένο’’ και έμπειρο ορτυκόσκυλο που φτιάχτηκε κυριολεκτικά μέσα σε μία εβδομάδα. Για σκεφτείτε το… Εβδομήντα σηκώματα σε ένα εκπαιδευτικό δίωρο και εκατοντάδες ξεπετάγματα μέσα σε μια εβδομάδα. Λογικό είναι να ‘’φτιαχτεί’’ ένας νεαρός σκύλος και φυσιολογικό είναι ο έμπειρος να προαχθεί σε …δάσκαλο. Υπάρχουν λοιπόν τυχερά σκυλιά που σε μια βδομάδα συναντούν τόσα πουλιά όσα συναντούν κάποια άλλα σε ένα ή σε περισσότερα χρόνια. Και όταν μιλάμε για άγριο και φυσικό θήραμα γίνεται κατανοητό πώς αυτό δυστυχώς δεν μπορεί να υποκατασταθεί από απελευθερωμένα πουλιά όσο καλής ποιότητας και να είναι. Καλά τα ‘’μεγαρήτικα ορτύκια΄΄ αλλά άγρια δεν είναι. Και δεν είναι μόνο η συμπεριφορά του άγριου μπροστά στα σκυλιά είναι και οι διαφορετικές συνθήκες και οι τόποι που το συναντάμε. Κάθε χωράφι και κάθε αγκαθωτό ή βραχώδες κομμάτι μπορεί να κρύβει πουλιά. Σε αντίθεση με το ‘’ριχτό’’ το άγριο ορτύκι είναι και απρόβλεπτο στη συμπεριφορά του οπότε ‘’εκπαιδεύει’’ τον νεαρό σκύλο να μην θεωρεί τη συνάντηση μια προβλέψιμη συμπεριφορά. Άλλοτε θα ποδαρόσει άλλοτε θα ξεπεταχτεί χωρίς πίεση άλλοτε θα σμουλώσει και άλλοτε θα βγει αφού ο σκύλος το έχει προσπεράσει…

Πέρδικες ή ορτύκια;

Εκπαιδευτικά σε πέρδικες ή σε ορτύκια; Αυτή είναι μια κλασική ερώτηση που επιδέχεται πολλές ερμηνείες και πολλές διαφορετικές απόψεις. Ο γράφων ως κυνηγός παντός θηράματος αλλά και ως κυνόφιλος που θεωρεί πώς η κάθε εμπειρία είναι πολύτιμη ψηφίζει και τα δυο. Οι έχοντες πρόσβαση στις καμπίσιες και στις ορεινές που είναι ένας κυνοφιλικός (και κυνηγετικός) θησαυρός δεν πρέπει να αφήνουν ευκαιρία να πάει χαμένη. Κάθε έξοδος και κάθε συνάντηση είναι πολύτιμη. Και όσο περισσότερες εμπειρίες τόσο το καλύτερο. Αρκεί βέβαια οι εξορμήσεις αν μην γίνονται σε …αυγά και κλωσόπουλα όπως βλέπουμε να γίνεται όλο και πιο συχνά από ορισμένους ανεγκέφαλους. Όμως το ταπεινό ορτυκάκι θεωρώ πώς είναι ο μεγάλος δάσκαλος για τα νεαρά σκυλιά τουλάχιστον για το ξεκίνημά τους. Το μικρό του μέγεθος που δεν θα τρομάξει το άπειρο κουτάβι καθώς η δυνατότητα που δίνει να το πλησιάσει πολύ κοντά είναι στοιχεία που θα βοηθήσουν στην ενεργοποιήσει των ενστίκτων που είναι το πρώτο βήμα για όσα θα ακολουθήσουν. Γι αυτό καλό θα είναι να ξεκινάει ένας νεαρός σκύλος στα ορτύκια και όχι στις πέρδικες που ενδέχεται με το ηχηρό τους ξεπέταγμα ( ειδικά τα κοπάδια) να φέρουν αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα. Στις μέρες μας μάλιστα που υπάρχει πληθώρα γενεαλογικών γραμμών που χαρακτηρίζονται από υπερευαίσθητο νευρικό σύστημα ενίοτε είναι παρακινδυνευμένη μια τέτοια συνάντηση τουλάχιστον στις πρώτες εξόδους. Φυσικά μετά τις πρώτες συναντήσεις με ορτύκια και αφού οι εξελίξεις είναι θετικές καλό θα είναι ο νεαρός σκύλος να γνωρίσει και τις πέρδικες όπως καλό είναι να γνωρίσει το βουνό, τον κάμπο , το δάσος και γενικά εναλλασσόμενα κυνηγοτόπια… Και για να κλείσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε να σημειώσουμε πώς το ταπεινό ορτυκάκι είναι η πρώτη εμπειρία και πρώτη κυνηγετική αγάπη για όλα τα κυνηγόσκυλα που μετέπειτα αποδείχτηκαν ωφέλημα για την τσάντα και οι ήρωες κάποιων αξέχαστων κυνηγετικών εξορμήσεων. Όσο για την ενδεχόμενο κάποια στιγμή να εξαιρεθεί το ορτύκι από την λίστα των θηρεύσιμων μόνο μελαγχολία, οργή και πίκρα μπορεί να φέρει. Μελαγχολία γιατί θα έχει χαθεί κάτι πολύτιμο και αγαπημένο. Οργή γιατί κάποιοι (λαθροθήρες) θεωρούν το κασετόφωνο κυνηγετικό αξεσουάρ και τις ‘’κατοσταριές’’ το ζητούμενο και πίκρα γιατί όλοι μας δεν κάναμε όσα θα έπρεπε για το αγαπημένο μας ορτυκάκι που δεν είναι μόνο το πρώτο σχολείο για τα κουτάβια μας αλλά και για μας τους ίδιους. Τι θα λένε άραγε οι επόμενες γενιές κυνηγών για την δική μας γενιά αν αφήσουμε τους κασετοφωνάκηδες να συνεχίζουν την καταστροφή;