Βασιλιάς …..λαγός!

Κείμενο Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Mπορεί η μπεκάτσα να είναι το θήραμα της «μόδας», τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία και να της έχει απονεμηθεί ο τίτλος της «βασίλισσας του δάσους», όμως ο πραγματικός… βασιλιάς είναι ο λαγός.

Το κυνήγι του είναι βαθιά ριζωμένο στην κυνηγετική κουλτούρα του λαού μας και κυνηγιέται παντού στην Ελλάδα με εξαίρεση κάποια νησιά όπου δεν υπάρχει.

Ενδεικτικό είναι ότι ο λαγός έχει… «γεννήσει» και αναπτύξει και τον Ελληνικό Ιχνηλάτη όπως και τον αντίστοιχο Κρητικό, που είναι και οι μοναδικές ελληνικές κυνηγετικές φυλές και μάλιστα με αρχαία καταγωγή. Καμία ράτσα για πουλιά δεν δημιουργήθηκε ποτέ στην Ελλάδα. Μόνο λαγόσκυλα! Και αυτό είναι ένα ακόμα στοιχείο του μονομερούς κυνηγετικού ενδιαφέροντος των παλαιότερων Ελλήνων για τον λαγό. Μόνο αυτός εθεωρείτο θήραμα και μόνο ο λαγοκυνηγός πραγματικός κυνηγός. Όσοι καταγόμαστε από χωριά ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτή η πραγματικότητα ισχύει μέχρι και σήμερα.

Σκεφτείτε πώς ήταν τα πράγματα πριν από 40-50 χρόνια. Θυμάμαι τον αγαπημένο μου παππού που γεννήθηκε και έζησε στην Αρκαδία στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Ήταν λαγοκυνηγός και αυτός, αλλά με έναν άλλο τρόπο και σκοπό, από αυτόν που αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Δεν ήταν η απόλαυση του κυνηγίου που του έδινε ευχαρίστηση, αντίθετα πολλές φορές το θεωρούσε χάσιμο χρόνου. Το κυνήγι του λαγού στην εποχή του ήταν το κρέας που θα έτρεφε στόματα σε δύσκολες εποχές. Ειδικά στην περίοδο της ιταλογερμανικής κατοχής οι θηλιές και το νυχτερινό κυνήγι τα φεγγαρόφωτα βράδια ήταν η λύση απέναντι στην πείνα. Ήταν τότε, ο λαγός, το θήραμα του φτωχού.

Το σήμερα…

Όσο και να φαίνεται περίεργο, ακόμα και σήμερα υπάρχουν λαθροκυνηγοί που κάνουν νυκτολαθροθηρία για να βγάλουν χρήματα. Εκατό ευρώ πωλείται ο λαγός στη «μαύρη» αγορά και συνήθως χέρι με χέρι. Διόλου ευκαταφρόνητο ποσό για τις εποχές που ζούμε. Ας θυμηθούμε μόνο τον φόνο του άτυχου θηροφύλακα Θοδωρή Παπασπυρόπουλου από σεσημασμένο νυκτολαθροθήρα που έβγαζε… νυχτοκάματο από τους λαγούς.

Καμία ράτσα για πουλιά δεν δημιουργήθηκε ποτέ στην Ελλάδα. Μόνο ράτσες λαγόσκυλων! Και αυτό είναι ένα ακόμα στοιχείο του μονομερούς κυνηγετικού ενδιαφέροντος των παλαιότερων Ελλήνων για τον λαγό.

Το κυνήγι του λαγού δεν χρειάζεται μεγάλες δαπάνες σε μετακινήσεις, φυσίγγια ή αξεσουάρ. Μόνο πάθος και χρόνο. Ούτε καν αυτοκίνητο, που λέει ο λόγος, δεν χρειάζεται ο λαγοκυνηγός. Παντού υπάρχουν αυτιάδες, εκτός… από την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό. Αρκεί να βγει κάποιος λίγο έξω από το χωριό ή την πόλη και θα συναντήσει λαγό. Αυτοκίνητο σε πολλές περιπτώσεις δεν χρειάζεται. Ούτε καν αδιάβροχο ή …μπεκατσοπαντέλονο.

Λαγοκυνήγι με βροχή δεν γίνεται. Φυσίγγια χρειάζονται ελάχιστα. Αν κάποιος ξοδέψει σε μια σεζόν ένα κουτί φυσίγγια, ή ατζαμής θα είναι ή σούπερ λαγοκυνηγός. Ακόμα και τα σκυλιά που χρησιμοποιούν συνήθως οι λαγοκυνηγοί είναι ημίαιμα. Σπάνια πληρώνουν για να αγοράσουν καθαρόαιμα κουτάβια. Αντίθετα όμως πληρώνουν χοντρά ποσά για να αποκτήσουν μαθημένα και αποτελεσματικά λαγόσκυλα. Εκεί, στα μαθημένα λαγόσκυλα, ξοδεύει μονάχα ο λαγοκυνηγός. Και αυτό γιατί πάντα ένας σκύλος που βάζει λαγούς στο δισάκι αξίζει πολύ περισσότερο, σε σχέση με κάποιον όμοιό του που βάζει ορτύκια ή μπεκάτσες στην… πουλιάστρα!

Οι κίνδυνοι από τις απελευθερώσεις…

Όμως δεν είναι όλα ρόδινα για τον λαγό. Μπορεί η Ομοσπονδιακή Θηροφυλακή να συνέβαλε τα μέγιστα στην προστασία του είδους από τη λαθροθηρία που ήταν η μεγάλη μάστιγα για το είδος σήμερα, όμως ο λαγός κινδυνεύει επίσης από τις άστοχες και σε αρκετές περιπτώσεις αδικαιολόγητες απελευθερώσεις.

Σε κάθε χωριό της Ελλάδος υπάρχουν λαγοκυνηγοί που κρατάνε ζωντανή την παράδοση που ορίζει ότι πραγματικός κυνηγός είναι μόνο ο λαγοκυνηγός.

Βρέθηκα πριν από μερικές βδομάδες στη Λήμνο. Εκεί, παρά την κυριαρχία του αγριοκούνελου, εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα κάποια μέρη όπου μπορεί ακόμα να συναντήσει κάποιος λαγούς. Ομως ενδιαφέρον έχουν αυτά που άκουσα από ντόπιους συνομιλητές μου: «Τελευταία έχει ανακάμψει κάπως ο πληθυσμός, όμως οι λαγοί έχουν περίεργη συμπεριφορά.

Τους βλέπεις δίπλα στους δρόμους και δεν δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα από την ανθρώπινη παρουσία. Μοιάζουν ολίγον …χαζοβιόληδες».

Χαζοβιόληδες οι λαγοί; αναρωτιέμαι εγώ και προσπαθώ να βγάλω το ζουμί της ιστορίας. «Πριν από μερικά χρόνια έγιναν κάποιες απελευθερώσεις» μου λέει ο συνομιλητής μου και συνεχίζει: «Ισως αυτές οι απελευθερώσεις να επηρέασαν τα ντόπια άγρια στελέχη και να δημιούργησαν απογόνους με χαρακτηριστικά που έχουν αμβλύνει το ένστικτο της αυτοπροστασίας».

Είμαι βέβαιος ότι είναι έτσι ακριβώς όπως μου τα είπε. Οι απελευθερωμένοι λαγοί έκαναν και εκεί τη ζημιά τους, μια και δεν είχαν να προσφέρουν τίποτε στην ανάπτυξη του είδους. Αντίθετα μόνο ζημιά έκαναν και θα συνεχίσουν να κάνουν οι κατά ευφημισμό αναπληθυσμοί…

Πόσο αξιόπιστοι είναι οι έλεγχοι που γίνονται στα προς απελευθέρωση θηράματα και πόσο μεγάλοι είναι οι κίνδυνοι γενετικής μόλυνσης με ξενικά ή με ήμερα είδη; Όταν π.χ. απελευθερώνονται εκατό λαγοί, έχουν εξεταστεί και οι εκατό ή μόνο δειγματοληπτικά κάποιοι από αυτούς; Μήπως σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει η βιτρίνα των πιστοποιημένων και πραγματικά άγριων στελεχών και στην πίσω όψη υπάρχουν τα ευκόλως παραγόμενα υβρίδια που αλόγιστα διοχετεύονται στην ύπαιθρο, μολύνοντας γενετικά την άγρια πανίδα; Άλλωστε με τέτοιες πρακτικές αλόγιστων ΄΄εμπλουτισμών΄΄ καταστράφηκε ο καθαρόαιμος αγριόχοιρος και σήμερα έχουμε φτάσει στο σημείο να βλέπουμε ακόμα και …ασπρόμαυρους δήθεν αγριόχοιρους…