Τα γιατάκια του λαγού!

Επιμέλεια: Ν. Φωτακόπουλος

Πίνακες: Αndrea Mazolli

«Εξυπνότερο και πονηρότερο πλάσμα από τον λαγό δεν υπάρχει στον τόπο μας. Το διαβολικό αυτό… ζουλάπι είναι ο προαιώνιος αντίπαλος κυνηγών και σκύλων, που το έχουν καταδικάσει σε ένα διαρκές μαρτύριο κατατρεγμού» έγραφε τη δεκαετία του ’50 ο αξεπέραστος αρθρογράφος επί των κυνηγετικών μας θεμάτων Αγγελος Ποιμενίδης…

Είχε δίκιο! Ο λαγός είναι ο ορισμός… του εθνικού μας θηράματος, αφού για δεκαετίες στα χωριά του τόπου μας και τη λαϊκή τους παράδοση, κυνηγός ήταν μόνο ο …λαγοκυνηγός. «Αν δεν υπήρχε ο λαγός, ίσως να μην υπήρχαν και κυνηγοί, τουλάχιστον όσοι υπάρχουν σήμερα» έγραφε πριν από μισό αιώνα ο Α. Ποιμενίδης. Εχω στη βιβλιοθήκη μου και «ρουφάω» ανατρέχωντας κάθε τόσο στα παλιά γραπτά και τις ανταποκρίσεις του Ποιμενίδη από τη Μακεδονία και τη Θράκη, όπου… το θέμα λαγός κατέχει μια εξέχουσα θέση.

«Στην περασμένη από μας γενιά των κυνηγών, ακόμα και στα χρόνια του Ξενοφώντα, κυνηγός και λαγός πηγαίνουν παράλληλα, όπως το αγώγι και ο αγωγιάτης» γράφει. –Και σήμερα βέβαια, όλοι οι κυνηγοί, ακόμα και οι «τσιχλαδες», δεν θα πουν όχι σε έναν ξαφνιασμένο λαγό. Θα σηκώσουν το όπλο και θα γίνουν… μάγκες. Τη σβελτάδα και τη γρηγοράδα την έχουν και άλλα αγρίμια. Ομως, κανένα δεν έχει το μυαλό και την πονηριά του! Ενας… «στρατηγός» ειδικός στη διαφυγή είναι ο λαγός. Και για στρατηγείο του έχει το γιατάκι του από όπου ελέγχει τα πάντα… Επιλεγμένο και καμουφλαρισμένο προσεκτικά, για να μη φαίνεται από τα αδιάκριτα μάτια. Και δεν έχει ένα μόνο γατάκι ο λαγός. Κάνει πολλά και το καθένα με ξεχωριστό σκοπό.

«…Και λυπάται την αυγή ο κυνηγός που βρίσκει ίχνη μπερδεμένα και ψεύτικα, που τον απομακρύνουν από τα γιατάκια». Εδώ και εκεί… «Δέκα γιατάκια το εικοσιτετράωρο είναι ικανός να κάνει κάμει και όλα με το σκοπό τους» γράφει ο Αγγελος Ποιμενίδης και συμπληρώνει: «Αυτό για να το σκάει εύκολα στα ζόρια, το άλλο για να μη δίνει υποψίες στους επιδρομείς του, εκείνο για να νοιώθει ομορφότερα το βραδινό αεράκι, το παρακείθε για αποφύγει τον κατακλυσμό που θα φέρει η μπόρα, που την μαντεύει κιόλας σαν άριστος μετεωρολόγος, ένα άλλο, πρόχειρο, δοκιμαστικό ή κατασκοπευτικό, σαν… παρατηρητήριο των συνόρων! Αλλο γιατάκι για καπρίτσιο, άλλο αναλόγως με το κλίμα, τα κουνούπια, τα τσιμπούρια, και τους διαβόλους που κυκλοφορούνε στα λημέρια του. Ολοι οι τόποι της ιδιαιτέρας πατρίδας του είναι δικοί του… “κληρονομικώ δικαιώματι”. Και όλους τους γνωρίζει καλά, γιατί τις νύχτες αυτή τη μελέτη κάμνει. Τσιμπάει ένα χορταράκι και μελετά σαν άριστος τοπογράφος τα τσιφλίκια του. Νύχτα, πόδια, φτυάρια, πάνω του τάχει, και σ΄ ένα λεπτό έγινε κιόλας το γιατάκι»…

«Ο λαγός σκάβει στο πι και φι μια λακκουβίτσα, ρηχή και στενόμακρη, για να χώσει λίγο τα ποδάρια του και την άσπρη κοιλιά του… Σκέπασμα δεν χρειάζεται. Και το χιόνι και τη βροχή την δέχεται πάνω του, αν νομίσει ότι δεν τον βλάπτει. Αλλιώς και κουφάλες υπάρχουν στις ρίζες των γερασμένων δέντρων και θάμνοι πηχτοί και απείραχτα αγκάθια για να την αράζει. Τη φιλοσοφία της επιλογής του γιατακιού του ο λαγός τη έχει μυστική και δεν θα μας τη δώσει. Οι κυνηγοί λένε τάχα πως την ξέρουν. Ούτε τη μισοξέρουν καν! Ακόμα… και στην κάπα του τσομπάνου άμα τη δει λησμονημένη πέντε – έξι μέρες, θα σκαρώσει το γιατάκι του! Και μέσα στο μαντρί που εγκατέλειψε το κοπάδι και πήγε σ΄ άλλη βοσκή για δέκα μέρες, θα χωθεί ο λαγός να γιατακιάσει! Και στην κωνική στέγη της αχυροκαλύβας του τσομπάνου είδα λαγό να γιατακιάζει, όπως και μέσα στις τραβέρσες της σιδηροδρομικής γραμμής, ακόμα και μέσα σε εγκαταλελειμμένη βάρκα του Εβρου ή ανάμεσα στα καρότα του λαχανόκηπου… Και μέσα στα νεκροταφεία της πόλης και του χωριού, και κάτω από τα δεμάτια του χωραφιού που εθέρισαν οι θεριστάδες χθες, και πάνω στη θημωνιά. Και καταμεσής στο χιονισμένο κάμπο γιατακιάζει, σε μια τρύπα που κάνει το χιόνι να λιώνει με τη ζεστασιά του κορμιού του. Δεν υπάρχει μέτρο, δεν υπάρχει λογική, δεν βλέπεις μια κάποια αρχή και συνέπεια στην εκλογή που κάνει ο λαγός το γιατάκι του…». Οσοι κυνηγάνε λαγό ίσως όλα αυτά να τα ξέρουν, άλλοι από τα «κατορθώματά τους, άλλοι από τα παθήματα και τις ήττες τους. Τα γατάκια του λαγού μπορεί να είναι παντού και… φτιαγμένα από οτιδήποτε. Ακόμα και μια ρηχή λακκούβα μπορεί να είναι το καταφύγιο του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η αγαλματένια ακινησία του δεν θα δώσει στόχο σε κανένα αρπακτικό, ακόμα και αν το γεράκι «σκανάρει» όλον τον τόπο με την οξύτατη όραση του…