Published on 7 Οκτωβρίου, 2014 | by Kynoclub

ΕΠΑΝΙΕΛ ΜΠΡΕΤΟΝ: Το “Απόλυτο Όπλο” από τη Βρετάνη!

Κείμενο: Μαρία Γκινάλα

Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

“Μεταξύ των κυνηγόσκυλων που ιχνηλατούν υπάρχει ένα εξαίρετο είδος, μικρόσωμο, που τρέφουν οι άγριοι κάτοικοι της Βρετάνης και ονομάζεται Agasses. Είναι χάρη στην εκλεπτυσμένη του όσφρηση που προτιμάται από τα άλλα σκυλιά”.

Το κείμενο αυτό του Οβίδιου (Λατίνος ποιητής που απέκτησε την κλασική του παιδεία στην Ελλάδα και έζησε γύρω στο 150 μετά Χριστόν) βρέθηκε στην Ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη του Στρασβούργου το 1787. Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν πως το σκυλί που περιγράφεται στο ποίημα, δεν είναι άλλο από τον αρχαίο πρόγονο του σημερινού Επανιέλ Μπρετόν.

Πρώτος τους “Αγασαίους” (Agasses) σκύλους αναφέρει ο Στράβων (63 π.Χ.-24 μ.Χ.) στα Γεωγραφικά του. Και βέβαια ο Οβίδιος γνώριζε τα έργα του, παλαιότέρου του, Στράβωνα και γνώριζε επίσης ότι Αγασαίους έλεγαν οι Έλληνες τους αρχαίους κυνηγετικούς σκύλους της Βρετανίας. [1]

Διότι οι σχέσεις της Βρετάνης (αρχαίο Κελτικό βασίλειο στα ΒΔ της Γαλατίας, με επίκεντρο την Αρμορίκη) με την αρχαία Βρετανία (ρωμ. Britannica) ήταν στενές: οι Βρετόνοι αποίκησαν τα βρετανικά νησιά και την Ουαλλία πριν την Αγγλοσαξωνική εισβολή. Πριν από αυτούς, Νεολιθικοί πληθυσμοί είχαν φθάσει εκεί από τη Μεσόγειο, γύρω στο 3700 π.Χ. [2]. Ο σκύλος του Avebury (Ν. Αγγλία) ήταν ένα πρωτόγονο “σπάνιελ” από την εποχή του Χαλκού (περί το 2000 π.Χ.), όμοιο με τους σκελετούς σκυλιών της Ρωμαϊκής περιόδου και ας μην ξεχνάμε ότι το “σπάνιελ” ήταν ήδη γνωστό στην Ιρλανδία ήδη από το 17 μ.Χ…. [3]

Όπως έχουμε δει, το παλιό Γαλλικό Επανιέλ (Epagneul Francais) ήταν το παλαιότερο Γαλλικό σκυλί τύπου “σέττερ”. Είχε φθάσει από τα βρετανικά νησιά τον 14ο αιώνα και έμοιαζε καταπληκτικά με το αρχαίο Ιρλανδικό ασπρο-κόκκινο σέττερ. Ενώ το Ουαλλικό σπρίνγκερ, ένα σπάνιελ που έχει τις βαθιές του ρίζες στην Κελτική (προ-αγγλοσαξωνική) Βρετανία, μοιάζει επίσης εκπληκτικά με το σπάνιελ της Βρετάνης. Σίγουρα, η ιστορία κάνει κύκλους! Και σίγουρα δεν είναι τυχαία η προαιώνια σύνδεση, μέσω των νομαδικών μεταναστεύσεων, του Ελληνορωμαϊκού πολιτισμού με την Ιβηρική, τη Γαλατία, τη Βρετανία και την Ιρλανδία, που συνοδευόταν με την εμφάνιση ενός αρχαιότατου κυνηγετικού σκύλου “τύπου σπάνιελ”, στις ίδιες ιστορικές περιόδους.

Οι κάτοικοι της Βρετάνης κυνηγούσαν με τα μικρόσωμα σπάνιελ ή επανιέλ τους, αρχικά με τη συμβολή γερακιών (αραβο-ιβηρική παράδοση) ή διχτυών και αργότερα με τα πυροβόλα όπλα. Τα Epagneul Bretagne απέκτησαν φήμη και επισκέπτες από άλλες χώρες έρχονταν να ζευγαρώσουν τα σκυλιά τους με αυτά. Ο Arthur Enaud ήταν ο πρώτος κυνοτρόφος και κυνηγός που καλλιέργησε συστηματικά τη φυλή. Την διασταύρωσε με Ιταλικά Bracco (ενισχύοντας, ίσως ασυνείδητα, τις ελληνο-ρωμαϊκές καταβολές τους) και με Braque de Bourbonnais (ένα απόγονο των παλιών γαλλικών μπρακ που ήταν επίσης πρωτόγονοι δείκτες με μεσογειακές ρίζες) και στη φυλή προστέθηκε αίμα Αγγλικού Σπρίνγκερ και Φηλντ Σπάνιελ [4].

Το πρώτο δείγμα παρουσιάστηκε σε έκθεση σκύλων στη Γαλλία το 1896. Το 1907 ιδρύθηκε στη Νάντη το Γαλλικό κλαμπ για όλα τα επανιέλ, που συνέταξε και το πρότυπο της φυλής. Ήδη από την δεκαετία του 1920, το Επανιέλ Μπρετόν “μεταφυτεύθηκε” στις Η.Π.Α., όπου έμελλε να γίνει δημοφιλέστατο. Και αποδείχτηκε πολύ χρήσιμη αυτή η εξαγωγή, αφού μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πολλά επανιέλ ξαναπέρασαν τον Ατλαντικό, για να ενισχύσουν την εκτροφή στην πατρίδα τους, όπου η φυλή είχε υποστεί σοβαρές απώλειες από τις εχθροπραξίες].

Μανιώδης κυνηγός

Εξαιρετικός δείκτης, το Επανιέλ Μπρετόν είναι μανιώδης κυνηγός ημι-ορεινού θηράματος, χωρίς να έχει κανένα απολύτως πρόβλημα στο νερό. Η φυλή έχει αναδείξει περισσότερους Απόλυτους Πρωταθλητές (Μορφολογίας και Κυνηγίου) από οποιαδήποτε άλλη, παγκοσμίως. Μεσόμορφο, ανθεκτικό και ευέλικτο σκυλί, είναι εύκολο στην εκπαίδευση και πρόθυμο στην εργασία. Άφοβο και ευπροσάρμοστο, λατρεύει την οικογενειακή ζωή, έχει έντονη, ενδιαφέρουσα προσωπικότητα και είναι ζωηρό και προσεκτικό. Αγαπά τα παιδιά, συμβιώνει εύκολα με άλλα ζώα και ταιριάζει απόλυτα στη ζωή της υπαίθρου, αλλά δεν υποφέρει καθόλου ζώντας σε διαμέρισμα, αν του παρέχεται η απαραίτητη άσκηση.

Τα Επανιέλ χρειάζονται την αγάπη και τη συντροφιά των οικείων τους. Είναι “ανθρωποκεντρικά” σκυλιά και απολαμβάνουν τα ομαδικά παιχνίδια, ενώ έχουν ισχυρότατο ένστικτο επαναφοράς. Δεν είναι δειλά ούτε εσωστρεφή, αλλά έχουν μια έμφυτη διακριτικότητα: δεν πηδούν αμέσως στην αγκαλιά του καθενός! Στην εκπαίδευση, η ευαισθησία με την οποία αντιμετωπίζουν τον κύριό τους είναι φανερή: η απλή αλλαγή του τόνου της φωνής μας αρκεί για να τους δώσει να καταλάβουν τι ζητούμε, ή να τα επανορθώσει και να τα ελέγξει. Είναι σκυλί για το οποίο είναι άχρηστη και εντελώς αντιπαραγωγική και η παραμικρή χρήση βίας…

Μετρίου ύψους και βάρους, το Επανιέλ έχει πυκνό, λείο τρίχωμα μέσου μήκους που δεν απαιτεί εξειδικευμένη φροντίδα. Το κεφάλι του είναι στρογγυλεμένο, ελαφρότατα σφηνοειδές σε σχήμα, δυνατό και αρμονικό. Το ρινομετωπικό κοίλωμα είναι ομαλό και όχι έντονο. Η μύτη ακολουθεί τις αποχρώσεις του μανδύα, που μπορεί να είναι λευκός-πορτοκαλί ή λευκός-ερυθροκάστανος, στικτός ή διαυγής. Το τρίχρωμο και το ασπρόμαυρο είναι αποδεκτό και επιβραβεύεται με ξεχωριστό CAC. Τα μάτια είναι αρκετά σκουρόχρωμα, τα οφρυιακά τόξα αρκετά έντονα, τ΄αυτιά κοντά, μαλακά, φυλλόσχημα και ψηλά τοποθετημένα, ενώ καλύπτονται από ημίμακρο τρίχωμα. Το δάγκωμα είναι ψαλιδόσχημο και η οδοντοστοιχία πλήρης.

Τα Επανιέλ πολλές φορές γεννιούνται άνουρα. Όταν η ουρά δεν είναι από φυσικού της κοντή, κόβεται την τέταρτη ημέρα μετά τη γέννηση του κουταβιού στις χώρες όπου αυτό επιτρέπεται. Τα πέλματα είναι δυνατά και σφικτά, με κλειστά δάκτυλα και χονδρές πατούσες.

Τα κουτάβια αρχίζουν να υποδεικνύουν από πολύ νεαρή ηλικία και “φερμάρουν” αδιακρίτως ο,τιδήποτε, ακόμα και γάτες, χελώνες, φίδια, βατράχια, σαύρες ή …γλάρους! Αυτό, από άλλους κυνηγούς θεωρείται πλεονέκτημα, από άλλους όχι. στο χέρι του καθενός είναι να οδηγήσει το ισχυρότατο ένστικτο της φυλής εκεί που πρέπει…

Πολυσχιδή προσόντα

Σίγουρα το Επανιέλ είναι πολυσχιδέστατο, ένα “πρωτόγονο”, εύπλαστο υλικό που προσφέρεται να εξελιχθεί στο σκύλο που ονειρεύεται κάθε κυνόφιλος ανάλογα με τις προσωπικές του απαιτήσεις: στο εξωτερικό όχι μόνο είναι πολύ πετυχημένο στις εκθέσεις μορφολογίας και στο κυνήγι, αλλά η μεγάλη του εκπαιδευσιμότητα δεν έχει μείνει ανεκμετάλλευτη και σε διαγωνισμούς υπακοής, ιχνηλασίας, “ατζίλιτυ” κ.λ.π. Πολλά Επανιέλ χρησιμοποιούνται και σε ανιχνευτικά καθήκοντα (ανεύρεση επιζώντων, εκρηκτικών ή ναρκωτικών) ή σαν σκύλοι υποστήριξης ατόμων με ειδικές ανάγκες και νοσοκομειακοί επισκέπτες.

Πραγματικό σκυλί πολλαπλών καθηκόντων (στις Η.Π.Α. μόνο, η φυλή έχει αναδείξει πάνω από σαράντα απόλυτους Πρωταθλητές και είναι ανάλογες οι επιτυχίες της στην Ευρώπη) το Επανιέλ είναι υγιές, ανθεκτικό, στιβαρό χωρίς να είναι βαρύ και χαίρει αξιοσημείωτης μακροζωίας. Αποτελεσματικό και πολυτάλαντο, είναι καλό μ΄ότι κι αν καταπιάνεται. Ιδιαίτερα κατάλληλο δε είναι και για τον Έλληνα κυνηγό, που θέλει ένα σκύλο ικανό, με έντονο ένστικτο και πάθος, που δε χρειάζεται επίπονη ή μακροχρόνια εκπαίδευση και διαθέτει την ευρεία γκάμα του “βασικού” κυνηγόσκυλου…