Είναι Οκτώβριος όταν έρχονται οι μπεκάτσες…

Κείμενο-Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Εδώ και χρόνια, οι ημερομηνίες κάπου ανάμεσα στη γιορτή του Αγίου Δημητρίου και την 28η Οκτωβρίου έχουν καθιερωθεί ως η ανεπίσημη έναρξη της μπεκατσοχρονιάς. Μια και αυτή την ημέρα, λίγο πριν ή λίγο μετά, «μπαίνουν» τα περισσότερα πουλιά στα γνωστά και στα άγνωστα μπεκατσοτόπια. Βέβαια, τα πουλιά έχουν αρχίσει να έρχονται από τις αρχές του μήνα, όμως λίγοι ήταν οι κυνηγοί που άφησαν την πέρδικα και τα ορτύκια για να ψάξουν… ψύλλους στα άχυρα, δηλαδή μια μπεκάτσα και αν αυτή υπήρχε. Τώρα όμως ήρθε η ώρα που όλοι «βαφτίζονται» μπεκατσοκυνηγοί. Παρά τη φετινή παρατεταμένη καλοκαιρία, το κρύο στα ελατοδάση τις νύχτες έχει αρχίσει να σφίγγει και τα φθινοπωρινά χρώματα δεν είναι δυνατόν να αφήσουν την ψυχή του μπεκατσοκυνηγού ανέγγιχτη ενώ οι βροχές των τελευταίων ημερών έχουν προετοιμάσει το έδαφος για την υποδοχή της βασίλισσας.

Οι πρώτες αφίξεις

Οι πρώτες μπεκάτσες, συνήθως πιάνουν σε μεγάλα υψόμετρα και μέσα στα έλατα ή σε δάση οξιάς και λιγότερο σε χαμηλότερα υψόμετρα με «ντούσκο» ή πουρνάρι. Αυτό βέβαια στη θεωρία, μια και στην πράξη μπορείς αυτές τις μέρες να βρεις παντού -έστω και σποραδικά- μπεκάτσες. Από τον ορεινό έλατο μέχρι τον πεδινό αμπελώνα και από την άκρη της ποταμιάς μέχρι το πιο ψηλό περδικοβούνι. Ενα άλλο χαρακτηριστικό αυτής της εποχής είναι πως η (ταξιδεμένη) μπεκάτσα πιάνει, όπου βρει και όπου βρεθεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο γράφων έχει βρει μπεκάτσες στα πιο απίθανα μέρη. Όπως π.χ. κυνηγώντας ορτύκια στην Κωπαΐδα ή σε καθαρό έδαφος έξω από τα πυκνά και σε ξερά εδάφη χωρίς καθόλου υγρασία.

Βέβαια τα πουλιά είναι ακόμα λίγα, αλλά οι μέρες είναι… πονηρές και εκεί που τη μια μέρα δεν υπήρχε πούπουλο, την επομένη θα γίνουν κάμποσα σηκώματα και την άλλη μέρα πάλι τίποτα. Αυτό άλλωστε είναι και το κυνήγι της μπεκάτσας, μια διαρκής αβεβαιότητα. Τα ορεινά μπεκατσοτόπια είναι αυτά στα οποία πιάνουν αυτήν την εποχή οι μπεκάτσες. Από την τελευταία εβδομάδα του Οκτώβρη μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη μπορούμε να μιλάμε για το πρώτο μαζικό κύμα της αποδημίας. Οι μπεκάτσες σπρωγμένες από ένστικτο και όχι από τον καιρό θα ψάξουν να βρουν τον κατάλληλο βιότοπο. Αν βρουν μαλακό έδαφος και τροφή τα πουλιά θα μείνουν και σταδιακά θα εξαπλωθούν νοτιότερα και σε χαμηλότερα υψόμετρα. Αρκεί να βρει η μπεκάτσα τα τρία πράγματα που την κρατούν σε ένα μέρος. Μαλακό και αφράτο έδαφος, σκουλήκια για να τρέφεται και ησυχία. Δεν νομίζω πως θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε κάποια μέρη σαν πρώιμα μπεκατσοτόπια. Θεωρητικά θα μπορούσε να πει κανείς πως στη Βόρεια Ελλάδα φτάνει πιο νωρίς λόγω γεωγραφικής θέσης και κλίματος όπως και στα ελατοδάση με μεγάλο υψόμετρο. Η Δυτική Ελλάδα (Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία κ.λπ.) θεωρείται πιο προνομιούχος λόγω υψηλών ποσοστών βροχόπτωσης, που ευνοούν και την εξεύρεση τροφής, αλλά και κατάλληλων βιοτόπων.

Τα μπεκατσόσκυλα

Οι πρώτες μέρες στις μπεκάτσες είναι σχετικά δύσκολες ακόμα και για τα σκυλιά που έχουν ξανακυνηγήσει αυτό το θήραμα. Χρειάζεται χρόνος για την προσαρμογή τους και μερικές συναντήσεις, είτε για να ξαναθυμηθούν την μπεκάτσα και τη συμπεριφορά της είτε για να αρχίσουν να τη μαθαίνουν.

Δεν θα πρέπει να είμαστε αυτές τις ημέρες απαιτητικοί με τα σκυλιά μας, αλλά αντίθετα θα πρέπει να τους δώσουμε χρόνο προσαρμογής και να είμαστε επιεικείς με τα λάθη τους. Άλλωστε η μπεκάτσα είναι ένα πολύ ιδιαίτερο θήραμα που δεν έχει καμία σχέση με το ορτύκι ή την πέρδικα. Η ευαίσθητη μοναχική μπεκάτσα που στο παραμικρό θρόισμα εξαφανίζεται σιωπηλά μπορεί να κάνει οποιονδήποτε σκύλο να χάνει την αυτοπεποίθησή του και την αυτοκυριαρχία του και να πέσει σε απανωτά λάθη. Οι περισσότεροι μπεκατσοκυνηγοί έχουν δει κάποια φορά τον σκύλο τους να ξεπετάει τη μια μπεκάτσα πίσω από την άλλη σε απαγορευτικές αποστάσεις από το τουφέκι τους.

Χρόνο προσαρμογής χρειάζονται και τα σκυλιά και καλό είναι να βγαίνουν αυτή την εποχή όσο περισσότερο γίνεται στις μπεκάτσες, ώστε προχωρώντας το φθινόπωρο να προσαρμόζονται και να βελτιώνονται προς όφελος της τσάντας και κυρίως προς όφελος της απόλαυσης του μπεκατσοκυνηγιού.