Η μαγεία του κυνηγίου της μπεκάτσας!

πίνακες: Αndrea Mazzoli.

Ένα «ντίν- ντίν» μερικές φορές σιγανό, άλλες φορές πιο έντονο, έρχεται από το πυκνό του δάσους. Ο σκύλος εμφανίζεται και εξαφανίζεται από τον έλεγχό μας. Έπειτα, στο τέλος εκείνος ο θόρυβος σταματάει να φτάνει στα αυτιά μας: το σκυλί είναι σε φέρμα, η μπεκάτσα εντοπίστηκε.

Αυτή είναι η σειρά των γεγονότων στα οποία ο κάθε κυνηγός μπεκάτσας εύ χεται να βρεθεί κατά την διάρκεια της βόλτας του, με το όπλο στο χέρι και πολλή ελπίδα στην καρδιά: ελπίδα να βρεθεί στη μέση του δάσους η μπεκάτσα, να μπορέσει ο σκύλος να τη φερμάρει, να μπορεί ο κυνηγός να την πυροβολήσει και τελικά να την βάλει στο σακίδιο.

Γιατί αν στα τόσα θηράματα που κυνηγιούνται με το σκυλί υπάρχει ένα πιο ενδιαφέρον από τα άλλα αυτό είναι η μπεκάτσα.

Χωρίς να αδικήσουμε το φασιανό, που είναι ένα υπέροχο θήραμα, ένας δύσκολος στόχος και ένα πουλί- δοκιμασία για το σκυλί (και για τα πιο ικανά), χωρίς να θέλουμε να μειώσουμε τη σημασία και την ομορφιά του ορτυκιού και της πέρδικας, είναι βέβαιο ότι η συγκίνηση που φέρνει στην καρδιά του κυνηγού μία φέρμα στη μέση του δάσους έχει λίγες συγκρίσεις: για το περιβάλλον (μαγικό και συγχρόνως δύσκολο), για τη σπανιότητα του θηράματος και επίσης γιατί η μπεκάτσα είναι ένα από τα τελευταία θηράματα που κυνηγιέται με σκύλο-δείκτη και που έμεινε εντελώς «φυσικό» και ατίθασο σε κάθε είδος ημέρωμα.

Το κυνήγι της μπεκάτσας σήμερα είναι ίδιο με εκείνο που κάνανε οι παππούδες μας τόσα χρόνια πριν. Και αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε λιγότερο γέροι, φρενάρει την ατάραχη και αντιπαθητική ροή του χρόνου, και μας συμφιλιώνει εντελώς με τη φύση και με το κυνήγι.

Εξάλλου η μπεκάτσα αναδεικνύει τα προσόντα του σκύλου, γιατί δεν συγχωρεί ποτέ σφάλμα του σκύλου και απαιτεί μια κυνηγετική συμπεριφορά πάντα στο υψηλότερο επίπεδο: μεταξύ ενός κυνηγού ο οποίος πηγαίνει στο δάσος με ένα νέο και άπειρο σκυλί, και ενός κυνηγού που πηγαίνει με ένα «γέρικο» και πεπειραμένο σκύλο, το σακίδιο είναι οπωσδήποτε διαφορετικό.

Αν ο σκύλος με άλλα θηράματα τα καταφέρνει σχεδόν πάντα, με την μπεκάτσα πολλές φορές δεν συμβαίνει αυτό πάντοτε και οι αυτοσχεδιασμοί εδώ δεν επιτρέπονται.

Αντιθέτως, ο σκύλος που συμπεριφέρεται καλά στο δάσος θα έχει επιτυχία και σε κάθε άλλο είδος θηράματος: θα έχει καλή επαναφορά (αλλιώς τα πουλιά που χάνονται είναι πολλά), άριστη φέρμα (συχνά η μπεκάτσα εντοπίζεται μακριά από τον κυνηγό), θα έχει λεπτή όσφρηση και προπαντός θα είναι πολύ έξυπνος: η πονηριά (επιδεξιότητα) της μπεκάτσας είναι γνωστή, παροιμιώδης και απαιτεί εκ μέρους του σκύλου κατάλληλη και αντάξια συμπεριφορά.

Η έλξη αυτού του πουλιού είναι ότι υιοθετεί κάθε φορά και μια διαφορετική συμπεριφορά.

Πράγματι, ο φασιανός προσπαθεί να ξεφύγει τρέχοντας σε ευθεία γραμμή μπροστά απ΄ το σκύλο, εκτός αν σταματήσει όταν βρει περιβάλλον που το προστατεύει (όπως ένα ακανθώδη θαμνότοπο), το ορτύκι κρύβεται μέσα στα πιο αδιαπέραστα χόρτα αλλά στο τέλος πετάει.

Η μπεκάτσα αντιθέτως δεν ξέρεις ποτέ τι θα κάνει: μερικές φορές πετάει πριν ακόμη να μπορέσει ο σκύλος να φτάσει κοντά της και ο κυνηγός ίσα- ίσα που την ακούει να φτερουγίζει, άλλες φορές αφήνει «βλακωδώς» το σκύλο να την πλησιάσει και πέφτει αφελώς κάτω από τις τουφεκιές του κυνηγού σαν αρχάριος.

Άλλες φορές φεύγει από μόνη της χωρίς ούτε να την έχει φερμάρει ο σκύλος, ή φεύγει τρέχοντας χειρότερα και από ένα φασιανό, ή κάνει μικρές πτήσεις είκοσι μέτρων μπροστά στο σκύλο, που «τρελαίνεται» από την προσπάθεια να μη χάσει τα ίχνη.

Είναι ακριβώς αυτά τα απρόβλεπτα που την κάνουν τόσο δύσκολη στο κυνήγι, και εξαναγκάζει τον κυνηγό και το σκυλί σε ιδιαίτερες επιδόσεις εξυπνάδας: κάθε φορά είναι μία καινούρια ιστορία.

Πολλοί πιστεύουν π.χ. ότι η μπεκάτσα δεν χρησιμοποιεί πολύ τα πόδια της για να ξεφύγει από το σκύλο: λάθος, γιατί προπαντός κάτω από ορισμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες (ομίχλη, ιδιαίτερη υγρασία, βροχή) δύσκολα η μπεκάτσα παραμένει στο καταφύγιο που έχει ήδη διαλέξει από το πρωί για να περάσει την ημέρα της.

Με την ομίχλη ειδικά το σκυλί πρέπει συχνά να δίνει πραγματικά τον καλύτερο του εαυτού του. Σ΄ αυτές τις περιπτώσεις η μπεκάτσα ή κάθεται ακίνητη και σίγουρα μπλοκάρεται από το σκύλο (το πουλί φοβάται να πετάξει γιατί δεν αισθάνεται σίγουρο επειδή υπάρχει λίγη ορατότητα), ή, ακριβώς επειδή φοβάται, φεύγει με τα πόδια και δεν ξεσηκώνεται για κανέναν λόγο (εκτός αν ένας ιδιαίτερα έμπειρος σκύλος την καταδιώξει από πολύ κοντά). Στην ουσία, με την ομίχλη, το κυνήγι ή πάει πολύ καλά ή πολύ άσχημα.

Σ΄ αυτή την περίπτωση ο σκύλος πρέπει να βγάζει από μέσα του ότι καλύτερο απ΄ όσα κατάφερε να μάθει σε χρόνια και χρόνια κυνηγίου.

Τόσο περισσότερο γιατί η διαδρομή της μπεκάτσας μπροστά στο σκυλί, σπάνια είναι στην ευθεία. Αντιθέτως συχνά η συμπεριφορά της μοιάζει με εκείνη των ποντικιών: πρώτα πάει μπροστά, μετά κάνει ένα γύρο, στο τέλος γυρίζει στα βήματα της για να πάρει έπειτα ένα άλλο δρόμο φυγής.

Η δυσκολία για το σκυλί (είτε με την ομίχλη είτε με μπεκάτσες που έχουνε την κλίση να «ποδαρώνουν» πολύ) είναι στο να συνδυάσει μία πράξη που να είναι ήπια και γρήγορη συγχρόνως: αλίμονο σε εκείνο το μπεκατσόσκυλο το οποίο είναι ορμητικό (το πουλί θα πετάξει χωρίς να δίνει στον κυνηγό την δυνατότητα να πυροβολήσει) αλλά και συγχρόνως, όταν το σκυλί καταλαβαίνει ότι το πουλί είναι πολύ δύσπιστο και δεν αντέχει καθόλου, πρέπει να το καταδιώκει χωρίς να χάνει τον έλεγχό του.

Είναι φανερό ότι πρόκειται για μία πολύ δύσκολη σύνθεση προσόντων, μα ακριβώς γι’ αυτό το λόγο πολύ γοητευτική.

Και με τη βροχή η μπεκάτσα υιοθετεί συμπεριφορές διαφορετικές από τις συνηθισμένες, και για παράδειγμα συχνά μένει σε «καθαρό» μέρος, στα λιβάδια.

Σ΄ αυτή την περίπτωση το κυνήγι είναι πολύ δύσκολο: από τη μία πλευρά η επίδραση της βροχής κάνει λιγότερο αποτελεσματική την όσφρηση των σκύλων, από την άλλη πλευρά τα θηράματα είναι πιο «ελαφριά», με την έννοια ότι με την πρώτη αίσθηση της παρουσίας ενός κινδύνου (π.χ. ενός σκύλου) έχουνε την κλίση να πετάξουν μακριά: η δυνατότητα φέρμας τελικά είναι πιο σπάνια, εκτός εάν έχουμε ένα σκύλο που αντιλαμβάνεται από μακριά το πουλί και το μπλοκάρει σε απόσταση.

Χρειάζεται λίγο και ο αέρας, και σ΄ αυτή την περίπτωση ο κυνηγός πρέπει να φροντίσει να οδηγήσει το σκύλο του (όσο είναι δυνατόν κάτι τέτοιο στο δάσος) κάτω από την εύνοια του ανέμου.

Η μοναδική δυνατότητα πράγματι για να έχει κανείς επιτυχία είναι ακριβώς αυτή: να «πιάσει» ο σκύλος μια δυνατή ριπή ανέμου και να ειδοποιήσει για την παρουσία του πουλιού τον κυνηγό, δίνοντάς του την ευκαιρία να τοποθετηθεί στην καλύτερη θέση για την βολή και κάνοντας τη μπεκάτσα να πετάξει κόντρα στον άνεμο, για να την χτυπήσει πιο εύκολα. •

ΔΕΙΤΕ: http://www.andreamazzoli.it