Published on 21 Μαρτίου, 2015 | by Kynoclub

Ο χρωματισμός του Αγγλικού Σέττερ!

(Από το περιοδικό «CANI», Ν. 6, Ιούνιος 1997)

Κείμενο του Giancarlo Mancini

Λίγες είναι οι φυλές σκύλων που έχουν, σαν το Αγγλικό Σέττερ, τόση ποικιλία χρωμάτων στο τρίχωμά τους. Δεν υπάρχει απόλυτη διαφορά μεταξύ της μιας και της άλλης ποικιλίας και το βασικό πρότυπο παραμένει πάντα το ίδιο, καθορισμένο από ακριβείς κανόνες και από μια συνολική σιλουέτα που μένει ίδια, όποιος και να είναι ο τόνος των χρωμάτων που την εμπλουτίζει.

Είναι λοιπόν το είδος της τρίχας που χαρακτηρίζει τη φυλή και όχι το χρώμα. Για να καθορίσουμε με ακρίβεια ποια και πως θα έπρεπε να είναι η τρίχα, πρέπει να αναφερθούμε αμέσως στο Πρότυπο [Σ.Σ.: το αναγνωρισμένο από την F.C.I. Πρότυπο της φυλής, δηλαδή το Αγγλικό, αρ. 2, αναφέρει: «ΤΡΙΧΩΜΑ: Από το πίσω μέρος της κεφαλής, στη νοητή κάθετο των αυτιών, ελαφρά κυματιστό, όχι σγουρό, μακρύ και μεταξένιο όπως είναι γενικά. Στα «παντελόνια» (πίσω μέρος των μηρών) και τα εμπρός σκέλη φθάνει σχεδόν έως κάτω στα πόδια, σαν πτέρωμα. ΧΡΩΜΑ: Άσπρο και μαύρο (κυανόστικτο), πορτοκαλί και άσπρο (πορτοκαλόστικτο) λεμονί και άσπρο (λεμονί-στικτό), «συκωτί»/ καστανό και άσπρο (καστανόστικτο) ή τρίχρωμο, δηλαδή κυανόστικτο (blue belton) και πυρό ή καστανόστικτο και πυρό. Τα δείγματα χωρίς βαριά «μπαλώματα» χρώματος στο σώμα αλλά κηλιδωτά (belton) προτιμώνται γενικά»].: «Λεπτή, τεντωμένη, διατηρεί σε όλο το μήκος της, που είναι περίπου 5-6 εκ. μια ευθεία γραμμή χωρίς καμία παρέκκλιση από τον άξονά της. Είναι μεταξένια (σημείο πιο σημαντικό). Το τρίχωμα είναι «ξυρισμένο» στο κεφάλι εκτός από την εξωτερική πλευρά του πτερυγίου των αφτιών (ανώτερο μέρος, στην εμπρόσθια άκρη) και στις πλάγιες πλευρές του πήχη, του ταρσού και του μετατάρσιου.

Σχηματίζει φράντζες, όχι πυκνές, στην κατώτερη άκρη του λαιμού, στην περιοχή του στέρνου, στο πίσω μέρος των άκρων, στα καπούλια και στην ουρά. Τα πόδια έχουν αρκετό τρίχωμα, προπαντός μεταξύ των δακτύλων. Η τρίχα στην κοιλιά είναι αρκετή μόνο στην χειμερινή εποχή».

Λοιπόν, το απαραίτητο χαρακτηριστικό για να μπορεί ένα σέττερ να θεωρηθεί τυπικό βασίζεται στην κατασκευή του τριχώματος και δεν υπολογίζεται το χρώμα, που όποιο και να είναι πρέπει να παραμένει πάντα στην πολυχρωμία που δίνει το πρότυπο. Αναφερόμενοι σε αυτό, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι: «το χρώμα του τριχώματος του αγγλικού σέττερ είναι πολύ ποικίλο: άσπρο- μαύρο με τάση προς το μπλε (blue belton), άσπρο και πορτοκαλί (lemon belton), άσπρο και καφέ (liver belton), τρίχρωμο (άσπρο με κηλίδες μαύρες και κόκκινο σκούρο). Αυτά είναι τα τριχώματα που πρέπει να προτιμώνται. Τα εντελώς άσπρα, τα συκωτί, πορτοκαλί, μαύρα και μαύρα- κόκκινα σκούρα δεν προτιμώνται. Τα στίγματα μπορούν να είναι λιγότερα ή περισσότερα και οι κηλίδες περισσότερο ή λιγότερο μεγάλες. Το χρώμα του τριχώματος που πρέπει να προτιμηθεί είναι εκείνο που έχει άσπρο φόντο».

Ένα χρώμα αξίζει όσο ένα άλλο;

Για να δώσουμε μια ιδέα πως κάθε χρώμα αξίζει όσο ένα άλλο, θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε διάφορες σιλουέτες του δικού μας σκύλου και μετά με μια παλέτα και πινέλο να δώσουμε την πολυχρωμία που επιθυμούμε, αρκεί να αναφερόμαστε πάντα στο Πρότυπο.

Θεωρητικά το κάθε σκυλί αντιστοιχεί στο διπλανό του, είτε είναι αυτό άσπρο- μαύρο, άσπρο- πορτοκαλί ή τρίχρωμο. Και όμως αρκετοί λάτρεις δίνουν στο τρίχωμα μια αξία που στην ουσία δεν έχει, αν και είναι βέβαιο ότι εκείνα που είναι πολύ ανοικτόχρωμα, αν και καλά χρωματισμένα στους βλεννογόνους, είναι τα πιο εντυπωσιακά και αυτά που προτιμούνται στις εκθέσεις.

Το χρώμα έχει όμως μια δική του λειτουργία που πέρα από την θεωρία, παίρνει στην ουσία μια αξία για τους γενετικούς λόγους που τώρα θα εξηγήσω. Για να φέρουμε ένα παράδειγμα, αναφερόμαστε πάλι στο τρίχρωμο αγγλικό σέττερ:

Αυτός ο τύπος του τριχώματος, είναι πράγματι πολύ παλιός και καλά καθορισμένος, τόσο ώστε ο Laverack αναφέρει, στο γνωστό του βιβλίο, τη φυλή του Lord Lovat και εκείνη του Κόμη του Southtesk και Seafield που είχε το χαρακτηριστικό αυτού του τριχώματος, δηλαδή: άσπρο- μαύρο και σκούρο κόκκινο. (πάνω σ΄ αυτό το θέμα θέλουμε αμέσως να διευκρινίσουμε ότι με τον όρο «focato» (πύρινο) δεν εννοούμε ένα τόνο πορτοκαλί μα εκείνον ενός ιδιαίτερου σκούρου κόκκινου).

Υπήρξε λοιπόν μια στιγμή στην ιστορία των Ιταλικών φηλντ τράιαλς, που μπορούμε να την ορίσουμε στα χρόνια του ΄60, όπου ένα γνωστό ρεύμα από τρίχρωμα αγγλικά σέττερ κυριαρχούσε συνεχώς και σταθερά στους αγώνες. Όλοι τρέξανε να αγοράσουν σκυλιά με τρίχωμα αυτού του χρώματος, μα τα αποτελέσματα δεν ήταν πάντα θετικά. Πράγματι, δεν ήταν η χρωματική απόχρωση που έδινε την πιθανότητα του αποτελέσματος στο κυνηγετικό έδαφος, αλλά μόνο εάν εκείνον τον τύπο του τριχώματος τον είχανε σκυλιά του εκτροφείου εκείνου του οποίου η επιλογή ήταν μια εργασία διαρκής και ακριβής. Όλα τα άλλα τα τρίχρωμα σκυλιά μπορούσαν να περιλαμβάνονται στην κοινή μετριότητα, χωρίς να ξεχωρίζουν ιδιαίτερα.

Από αυτή την άποψη πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν και το τρίχωμα άσπρο- liver, δηλαδή άσπρο- «συκωτί». Αυτό δεν είναι πολύ εντυπωσιακό, προπαντός γιατί μερικές φορές συνδυάζεται με ανοικτόχρωμα μάτια, όχι πολύ ελκυστικά, θεωρήθηκε όμως πάντοτε άξιο, γιατί τα αγγλικά σέττερ άσπρο- «συκωτί», υπήρξανε πάντα ικανά στην εργασία λόγω μιας παλιάς εκτροφής σ΄ αυτή την κατεύθυνση. Επειδή δεν μπορούσανε να θριαμβεύουν στις εκθέσεις ο ίδιος ο Laverack επιβεβαιώνει: «Αν και το χρώμα «συκωτί» (μαζί με άσπρο) δεν είναι αποδεκτό στις εκθέσεις, τα καλά άτομα που αριθμεί αυτή η ποικιλία δεν βρίσκονται σε καμιά άλλη».

Συνήθως το άσπρο- liver έχει πολλές κηλίδες, αλλά όταν εμφανίζεται με μικρά στίγματα είναι πολύ ελκυστικό.

Το πιο κλασικό χρώμα, κατά την γνώμη μας, παραμένει το blue belton, δηλαδή το άσπρο- μαύρο όπου ο τόνος έχει τάση προς το μπλε. Αυτό το είδος τριχώματος αυξάνει σε αξία προπαντός όταν το άσπρο είναι κηλιδωμένο, λιγότερο ή περισσότερο, από μικρές μαύρες πιτσιλιές, που γίνονται πυκνές στην μουσούδα, στα μπροστινά άκρα και στα καπούλια.

Όταν αντιθέτως το μαύρο είναι χοντρές κηλίδες που επιβαρύνουν το τρίχωμα, και το κεφάλι είναι εντελώς μαύρο, το χρώμα είναι λιγότερο ευπρόσδεκτο.

Το άσπρο- πορτοκαλί (lemon belton) είναι εκείνο που γοητεύει περισσότερο τους λάτρεις των στίβων και αν και εμφανίστηκαν στην σκηνή της μεγάλης έρευνας και φοβεροί πρωταθλητές εργασίας άσπροι- πορτοκαλί, είναι το μοναδικό χρώμα (ή τουλάχιστον το πιο πολυπληθές) που συναντιέται στα σκυλιά των εκθέσεων μορφολογίας.

Οι αποχρώσεις του πορτοκαλί μπορούν να είναι διάφορες: από εκείνο το ξεθωριασμένο του λεμονιού, μέχρι εκείνο το πιο έντονο, που πλησιάζει το liver. Μα το πιο ωραίο είναι εκείνο που έχει την σωστή απόχρωση, ούτε έντονη ούτε ελαφριά, ένα ωραίο πορτοκαλί που εξέχει (διακρίνεται) από το άσπρο φόντο.

Αυτό το τρίχωμα δεν έχει ποτέ (και δεν είναι επιθυμητές) μεγάλες κηλίδες και το πιο εκτιμητέο παραμένει εκείνο με τα πολύ καθαρά στίγματα, που δεν «λερώνουν» το άσπρο με τόνο σταχτί, μα γίνονται πιο πυκνά στη μουσούδα και στα άκρα, μένοντας πιο σπάνια στον κορμό. Οι φράντζες του άσπρου- πορτοκαλί σέττερ είναι πάντα πολύ αναπτυγμένες σε μάκρος και έχουν άριστη ποιότητα, σαν μετάξι.

Είναι πράγματι ένα τρίχωμα που αυξάνει σε αξία όταν τα μάτια και οι βλεννογόνοι έχουν ένα χρώμα σκούρο, σχεδόν μαύρο.

Ένα υπέροχο σκυλί με τέτοιο τρίχωμα θα έχει πάντα επιτυχία στους στίβους, ακόμα και δίπλα σε άλλες φυλές, πιο εντυπωσιακές. Γι΄ αυτό λοιπόν συχνά βλέπουμε τέτοια σέττερ νικητές του Best in Show στις εκθέσεις…

Είναι γνωστό πως το σώμα επηρεάζει την εργασία του σκύλου, όταν όμως του δίνουμε μόνο την έννοια του κορμιού, το αντιδιαστέλλουμε από την «ψυχή». Δεν συμβαίνει το ίδιο και με το χρώμα του τριχώματος, που έχει μια δική του σημασία μόνον όταν συνοδεύεται και από άλλα προσόντα, που αφορούν την κατασκευή της τρίχας, πάντα όμως από την καθαρά αισθητική άποψη- ή τουλάχιστον σαν συνέπεια κάποιων κανόνων της φυλής ή των γενεαλογικών γραμμών. Και το αγγλικό σέττερ το αποδεικνύει.