Γιατί ψοφάνε οι λαγοί;

Κατά καιρούς βοσκοί και κυνηγοί βρίσκουν στην ύπαιθρο ψόφιους λαγούς, γεγονός που φέρνει τον πανικό και γίνεται η αφορμή για εικασίες, κινδυνολογίες και σχόλια κάθε είδους. Εκτός των εποχιακών διακυμάνσεων, ορισμένοι πληθυσμοί εμφανίζουν και πολυετείς διακυμάνσεις που είναι γνωστοί σαν « κύκλοι», γιατί τα μέγιστα και ελάχιστα τους ακολουθούν μία περιοδικότητα 4 ή 10 χρόνων. Τέτοιου είδους πολυετείς διακυμάνσεις εμφανίζουν πληθυσμοί ορισμένων θηλαστικών (λαγός, ποντίκια, αλεπού) και πτηνών (κουκουβάγια) που ζουν σε απλά οικοσυστήματα των βορείων γεωγραφικών περιοχών. Πέρα από τις ομαλές πληθυσμιακές διακυμάνσεις, στη φύση παρατηρούνται και διακυμάνσεις που δεν έχουν σταθερή περίοδο ως προς την εμφάνιση τους, αυτές ονομάζονται πληθυσμιακές «εκρήξεις» (Παπαγεωργίου 1996).

Τα αίτια τους δεν είναι γνωστά, σαν πιθανά έχουν προταθεί από διάφορους μελετητές του φαινομένου αυτού, τα διαθέσιμα τροφής, οι φυσικοί εχθροί, οι ασθένειες και τα παράσιτα, οι ηλιακές κηλίδες, οι καιρικές συνθήκες, οι ορμονικές διαταραχές κλπ. Ορισμένα είδη φυτών όπως το τριφύλλι και η βρώμη ανάλογα με το αν επικρατεί ή όχι ξηρασία περιέχουν σε μικρή ή μεγάλη ποσότητα αντίστοιχα , χημικές ουσίες που έχουν οιστρογόνο και γοναδοτρόπο δράση.

Έτσι παρατηρούμε σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας να μειώνεται ο πληθυσμός . Στην περίπτωση που αυξηθούν πολύ οι λαγοί και ανταγωνίζονται έντονα για την τροφή και το ζωτικό τους χώρο, παθαίνουν ορμονικές διαταραχές. Γίνονται ευαίσθητοι στις ασθένειες και δύσκολα αντιμετωπίζουν τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Αυτό συμβαίνει γιατί μειώνεται η περιεκτικότητα του σακχάρου στο αίμα παράλληλα με διαταραχές του μεταβολισμού, εξαιτίας της αύξησης της λειτουργίας των επινεφριδίων που προκαλείται από την κατάσταση στρες που καταλαμβάνει τα ζώα λόγο του έντονου ανταγωνισμού τους. Το θέμα των διακυμάνσεων των πληθυσμών δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί ακόμα επακριβώς με τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Οι διάφορες ερμηνείες που έχουν υιοθετηθεί από τους μελετητές δεν φαίνεται ότι μπορούν να γενικευθούν.

Επιμέλεια κειμένου: Χατζηνίκος Ευάγγελος – Αλεξίου Βασίλειος Δασολόγοι περιβαλλοντολόγοι.