Η τουφεκιά στο παπί!

Κείμενο: Ζαφείρης Κινάλης

Η τουφεκιά στο παπί, που είναι έκλυση αδρεναλίνης, λαχτάρα, κίνηση, ένστικτο, εμπειρία, γι’ αυτό δεν μπορεί να καλουπωθεί σε κανόνες, όσο εξονυχιστικά και αν την περιγράψουμε. Θα προσπαθήσουμε να την προσεγγίσουμε, αλλά και πάλι δεν θα αγγίζουμε… την πραγματικότητα ούτε στο ελάχιστο.

Στο κυνήγι της πάπιας, οι τουφεκιές γίνονται από όλες τις πιθανές γωνίες πτήσης του πουλιού. Μπορεί το πουλί να έρχεται προς τα εμάς κατακόρυφα, είτε δεξιά ή αριστερή τραβέρσα, είτε να απομακρύνεται από εμάς σε ευθεία ή ανοδικά. Στο «πεταχτό» επίσης παπί αντιμετωπίζουμε την κατακόρυφη ανοδική πτήση για λίγα μέτρα…

Όπως σε όλες τις τουφεκιές του τίρου, έτσι και στα παπιά, οι τουφεκιές έχουν ένα απλό κανόνα: τουφεκάμε το πουλί όταν υπολογίσουμε ότι βρίσκεται στην μικρότερη απόσταση από το τουφέκι μας. Θέλει μεγάλη εμπειρία για να υπολογίσουμε το κρίσιμο σημείο που θα κάνουμε την τουφεκιά και ατσαλένια νεύρα για να μένουμε ακίνητοι μέχρι να πλησιάσει το πουλί.

Λόγω της ταχύτητας του πουλιού, σε όλες τις περιπτώσεις για να έχουμε επιτυχία στην τουφεκιά, προσπαθούμε να κάνουμε swing: δηλαδή να «σκουπίσουμε» από πίσω προς τα μπρος το πουλί, με την κάννη του όπλου, να το προσπεράσουμε και δίνοντας την κατάλληλη προσκόπευση, να πατήσουμε την σκανδάλη, χωρίς να σταματήσουμε την κίνηση του όπλου.

Αν κάνουμε το λάθος, να σημαδεύσουμε χωρίς να ακολουθήσουμε την κίνηση του πουλιού, είναι στατιστικά αποδεδειγμένο είναι ότι οι τουφεκιές μας θα μένουν πίσω.

Η προσκόπευση είναι μια άλλη μαγική λέξη στην τουφεκιά των υδροβίων!

Η προσκόπευση

Ο υπολογισμός της προσκόπευσης στο παπί, είναι αποκλειστικά και μόνο θέμα εμπειρίας. Δεν υπάρχει κανένας κανόνας, μέθοδος ή τακτική που να τον βάζει σε στερεότυπα.

Το μέγεθος του πουλιού, το ύψος, η ταχύτητα (αν έχει τουφεκιστεί από διπλανά καρτέρια και πετάει δαιμονισμένα), η γωνία που πετάει σε σχέση με τον κυνηγό, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στον βάλτο και οι συνθήκες φωτισμού, είναι μερικές βασικές παράμετροι.

Στην πράξη, μπορούμε να δούμε τα αποτελέσματα της προσκόπευσης όταν τουφεκάμε πουλιά που πετάνε λίγα μέτρα πάνω από το νερό, οπότε η τουφεκιά μας σκάει στα νερά. Συνήθως, στα ταχύτατα υδρόβια η τουφεκιά μένει πίσω…

Η εκτίμηση του ύψους στο ανοικτό πεδίο του βάλτου, όπου δεν υπάρχουν σταθερά σημεία αναφοράς, δεν είναι εύκολη.

Ένα άλλο πρόβλημα που προκύπτει με τους σφοδρούς ανέμους, είναι η απόκλιση της δέσμης των σκαγιών μετά την τουφεκιά. Έτσι τουφεκώντας το πρώτο πουλί από ένα κοπάδι παπιά ή χήνες, συχνά βλέπει με έκπληξη ο κυνηγός να πέφτει κάποιο από τα μεσαία ή τελευταία πουλιά του κοπαδιού!

Χρειαζόμαστε γι’ αυτές τις περιπτώσεις σκάγια με μεγαλύτερη μάζα (δηλαδή χοντρά νούμερα), ώστε να διατηρήσουν μεγαλύτερο μέρος της κινητικής ενέργειας και να μην αποκλίνουν δραματικά της πορείας τους προς τον στόχο. Τα χοντρά όμως σκάγια από την άλλη, λόγω μεγαλύτερης επιφάνειας, έχουν μικρότερη διατρητική ικανότητα στο πυκνό φτέρωμα των πουλιών, ιδίως στο σκληρό στήθος. Είναι μια αντίθεση με τα ψιλά σκάγια (η μύτη ενός μολυβιού τρυπάει πιο εύκολα το δάκτυλό μας απ’ ότι το πίσω μέρος του μολυβιού), αλλά σίγουρα θα φέρουν καίριο χτύπημα στις ευαίσθητες απλωμένες φτερούγες και θα ρίξουν το πουλί. Τα χοντρά σκάγια πολλές φορές ευθύνονται για πουλιά χαμένα που αφού πέσουν ζαλισμένα μετά από λίγο σηκώνονται και φεύγουν! Ολόγος είναι ότι η τουφεκιά με χοντρά σκάγια που δεν θα τρυπήσουν το πουλί, «σοκάρουν» μεν την πάπια, αλλά δεν την τραυματίζουν σοβαρά.

Να τονίσουμε ότι μιλάμε πάντα για τραύματα στον κορμό του πουλιού και όχι για τις τυχερές τουφεκιές στο κεφάλι, που θα το καταβάλουν αμέσως ,ακόμη και σε μεγάλες αποστάσεις. Μιλάμε πάντα για τουφεκιές στα 30-40 μέτρα σε μεμονωμένα παπιά, και όχι για σμπάρα στο σωρό των κοπαδιών.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο κυνηγός θα πρέπει να τουφεκίσει μέσα στο κοπάδι αδειάζοντας γρήγορα την καραμπίνα του, σε αντίθεση με τον κανόνα που λέει ότι πρέπει να σημαδεύουμε ένα πουλί την φορά χωρίς να αλλάζουμε στόχο αν δεν πέσει το πρώτο. Τα πυκνά κοπαδάκια από σαρσέλια ή άλλα μεσαία παπιά που περνάνε, ή που «ζητάνε» για να «πιάσουν» και αλλάζουν πέταγμα πλαγιάζοντας το σώμα τους, δίνουν μεγάλη επιφάνεια στόχου και προσφέρονται για τέτοιες τουφεκιές (με ανάλογη βέβαια προσκόπευση). Στην περίπτωση αυτή προτιμούμε τις τουφεκιές τραβέρσα, ή από πίσω, για καλύτερα αποτελέσματα.

Γενικά πάντως καλό είναι αποφεύγουμε όσο είναι δυνατόν τις τουφεκιές από μπροστά (κατάστηθα) σε παπιά που «μπαίνουν» (κυρίως τα μεγαλόσωμα και τις χήνες), γιατί το πυκνό και σκληρό φτέρωμα που έχουν με φορά των φτερών προς τα πίσω, αποστρακίζουν πολλές φορές τα σκάγια, ιδίως στις μακρινές τουφεκιές. Έτσι και σε αυτήν την περίπτωση προτιμάμε τις τραβέρσες ή τις τουφεκιές από πίσω, αφού περάσει το πουλί, καθώς είναι πιο εύκολα τα σκάγια να το τρυπήσουν για να πλήξουν κάποιο ζωτικό όργανο.

Πολλές φορές τουφεκώντας ένα καθιστό παπί, έχει συμβεί αυτό να σηκώνεται και να πετάει σαν να μην συμβαίνει τίποτε. Τα κλειστά φτερά πάνω στο σώμα λειτουργούνε σαν «αλεξίσφαιρο», με αποτέλεσμα τα σκάγια να μην το διαπερνάνε. Για τον λόγο αυτό σημαδεύουμε ψηλά, λίγα εκατοστά πάνω από το κεφάλι. ..

το ξημέρωμα και το σούρουπο

Στα πρωινά ή απογευματινά καρτέρια με φτωχό φωτισμό ελέγχουμε ένα συγκεκριμένο οπτικό πεδίο, πρακτικά λίγο πάνω από γείσο του καπέλου μας και μέχρι εκεί που βλέπουν οι άκρες των ματιών μας, χωρίς να σηκώνουμε ή να γυρνάμε το κεφάλι μας. Δεν προσπαθούμε να δούμε πουλιά κάθετα πάνω από μας, ούτε στο βάθος του ορίζοντα γιατί και στις δύο περιπτώσεις είναι πρακτικά αδύνατο. Σε αυτή την περιορισμένη οπτική ζώνη που αναφέραμε, και σε συνδυασμό με τον ήχο που κάνουν τα πουλιά με τις φτερούγες τους, θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε τα εισερχόμενα πουλιά. Το πουλί εμφανίζεται με τον μαύρο όγκο του κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια μας, και θα το τουφεκίσουμε σε μια απόσταση όχι μεγαλύτερη από 20 μέτρα. Καλό είναι να βρισκόμαστε αρκετά νωρίς στον κυνηγότοπο, για να συνηθίσουν τα μάτια μας στο σκοτάδι και η ακοή μας να εξοικειωθεί με τους ήχους του βάλτου. Αποφεύγουμε να ανάψουμε φακό, γιατί προσωρινά θα «τυφλωθούμε». Αν πρέπει να το κάνουμε, κλείνουμε το μάτι που σημαδεύουμε ή αυτό που είναι το κυρίαρχο όταν τουφεκάμε, γι ανα το προστατεύσουμε από το φως.

Σε ραγδαίες βροχές, χιονόπτωση ή χιονοθύελλα, προτιμούμε να τουφεκάμε έχοντας τα φαινόμενα από πίσω μας, ώστε να βλέπουμε χωρίς πρόβλημα το πουλί και την κάννη μας. Αποφεύγουμε να εκθέτουμε για πολύ ώρα τα μάτια μας στο χιόνι ή το κριτσάνι γιατί θα τα κουράσουμε και αργότερα θα κοκκινίσουν και θα πονάνε, οπότε η όρασή μας δεν θα λειτουργεί όπως πρέπει.

Δύσκολες είναι οι τουφεκιές σε ανάποδη τραβέρσα, σε πουλιά δηλαδή που έρχονται από την μεριά που κρατάμε το όπλο, αφού είναι δυσχερής η στροφή προς το πουλί, ιδίως όταν είμαστε καθιστοί στον γκιουμέ. Για να διευκολυνθούμε στρέφουμε λίγο, όλο το σώμα μας προς αυτήν την κατεύθυνση, για να μεγαλώσουμε την σκοπευτική γωνία και να μπορούμε να τουφεκάμε. Αν είναι δυνατόν, την τελευταία στιγμή σηκωνόμαστε όρθιοι για να στρίψουμε πιο εύκολα το σώμα μας για τουφεκιά.

Ένα λάθος που κάνουν ορισμένοι κυνηγοί, είναι να βασίζονται στην δεύτερη και τρίτη τουφεκιά της καραμπίνας, με αποτέλεσμα να μην σημαδεύουν καθόλου ή σκοπεύουν «χαλαρά» μέσα στα κοπάδια με την σιγουριά των πολλών πουλιών- στόχων, και των εκατοντάδων σκαγιών που διασπείρονται στην «στρατόσφαιρα». Ομως έτσι καταλήγουν να γίνουν απλοί καταναλωτές φυσιγγιών. Πολλές από αυτές τις τουφεκιές τραυματίζουν τα πουλιά επιπόλαια, για να πεθάνουν αργότερα μακριά από τον κυνηγό. Θα πρέπει να θεωρούμε ότι το πουλί που περνάει την δεδομένη στιγμή ,είναι το μοναδικό παπί της ημέρας… Οτι κυνηγάμε με μονόκαννο και αυτή η τουφεκιά είναι η μοναδική μας ευκαιρία! Τότε, ασυναίσθητα συγκεντρωνόμαστε περισσότερο, γινόμαστε ψύχραιμοι και θα «ζυγίσουμε» καλά την τουφεκιά μας. Δεν είναι λίγοι οι κυνηγοί, που πρακτικά το εφαρμόζουν βάζοντας μονο ένα φυσίγγι στο όπλο τους , μέχρι να «στρώσει»το χέρι τους. ‘Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι παλιά, ο νέος ή μαθητευόμενος κυνηγός ξεκινούσε με μονόκαννο για τον ίδιο ακριβώς λόγο… Ολοι όσοι περάσανε από αυτό το εκπαιδευτικό στάδιο, γνωρίζουν καλά τα θετικά αποτελέσματα της μεθόδου..

Προσωπικά σαν οπαδός της καραμπίνας για τα υδρόβια, εξεπλάγην όταν ένας φίλος ετοίμασε το δίκαννό του για να πάει στον γκιουμέ του. Στο τέλος της ημέρας είχε «κάνει» τα ίδια πουλιά με μένα! Τον ρώτησα πόσες φορές χρειάστηκε την τρίτη τουφεκιά ενώ κυνηγούσε, και μου απάντησε «μόνο μία φορά» για να πάρει και το δεύτερο πουλί από ένα ζευγάρι «καθαρά».

Μια πρακτική λέει ότι για μια γρήγορη εκτίμηση της απόστασης, μπορούμε να συγκρίνουμε το πουλί που πετάει με το στόμιο της κάννης μας: όταν το σημαδεύουμε στα 25 περίπου μέτρα το πουλί είναι διπλάσιο από το στόμιο, ενώ στα 45 μέτρα έχει το ίδιο μέγεθος.

Το σταθερό κράτημα του όπλου είναι επίσης βασικό, γι’ αυτό δεν πρέπει να φοράμε γάντια που γλιστράνε ή που εμποδίζουν την σωστή «αίσθηση» του δάκτυλου με την σκανδάλη. Επίσης τα πόδια μας πρέπει να πατάνε σταθερά, να μην γλιστράνε ή να μην κολλάνε στη λάσπη του βάλτου για να έχουμε καλή ισορροπία. Τα ρούχα που φοράμε θα πρέπει να μας δίνουν μεγάλη άνεση στην επόμιση και στις στροφές του σώματος, όπως επίσης και η κουκούλα, αν την φοράμε, να μην περιορίζει το οπτικό πεδίο.