Λαγός: τον σώζει η ακινησία και …παραλλαγή!

κείμενο: Ν. Φωτακόπουλος

πίνακες: Α. Μazzoli

Μπορεί το μεγαλύτερο αμυντικό όπλο του λαγού να είναι η ταχύτητα του αλλά και …η ακινησία πολλές φορές είναι εξ ίσου αποτελεσματικό αμυντικό μέσο ενώ ο ίδιος ο λαγός προτιμά την ακινησία από την φυγή. Ειδικά όταν είναι έμπειρος και έχει επιλέξει το γιατάκι του τότε δείχνει ιδιαίτερη τόλμη και …αυτοπεποίθηση. Ας δούμε όμως γιατί και σε ποιες περιπτώσεις η ακινησία είναι αποτελεσματική και πότε αποδυκνείεται παγίδα για αυτόν τον αιώνιο φυγά…

Oι περισσότεροι λαγοκυνηγοί νομίζουν ότι όταν ο λαγός γιατακιάσει μετά την νυχτερινή βοσκή θα παραμείνει ακίνητος μέχρι το επόμενο σούρουπο. Μέγα λάθος. Πάμπολλες είναι οι ιστορίες που διηγούνται έμπειροι λαγοκυνηγοί για λαγούς που τους έχουν δει, κατά την διάρκεια της ημέρας, να μπαινοβγαίνουν στο γιατάκι τους για να ξεμουδιάσουν και για να ‘’σκανάρουν’’ την γύρω περιοχή. Και αυτό μπορεί να συμβεί αρκετές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας. Ακόμα και όταν τα λαγόσκυλα βρίσκονται επί τα ίχνη τους και κλαφουνίζουν ακολουθώντας τα και ενώ ακόμα βρίσκονται μακριά ο λαγός θα βγει από το γιατάκι του για να εκτιμήσει την κατάσταση και θα ξαναμπεί σε αυτό έχοντας καταγράψει τις διόδους διαφυγής. Τελείως ακίνητος παραμένει μόνο όταν τα σκυλιά και οι κυνηγοί έχουν πλησιάσει πολύ κοντά και έχουν οπτική επαφή με το γιατάκι του. Τότε παραμένει ασάλευτος σαν άγαλμα αλλά πάντα σε ετοιμότητα για να εκτιναχτεί προς την κατεύθυνση διαφυγής που εκείνη την χρονική στιγμή θα είναι η καταλληλότερη. Βέβαια τόσο η ακινησία όσο και διαφυγή καθορίζονται από την μορφολογία τους εδάφους (πυκνό ή ανοιχτό μέρος) αλλά και από τις εμπειρίες του λαγού. Ένας λαγός που έχει γιατακιάσει πρόχειρα επειδή κυνηγήθηκε από κάποιον εχθρό είναι πιο ανήσυχος και πάντα έτοιμος για φευγάλα. Το ίδιο και ένας αρσενικός που έχει περιπλανηθεί σε άγνωστα μέρη αναζητώντας εφήμερους έρωτες. Φυσικά έτοιμός για διαφυγή είναι και ο λαγός που βλέπει ή νοιώθει τα λαγόσκυλα να έχουν ξεδιπλώσει και τα τελευταία του ίχνη και δεν υπάρχει πλέον ελπίδα να μην τον ανακαλύψουν.

Πρώτη γραμμή άμυνας

Αντίθετα ένας λαγός που νοιώθει ασφαλής στο γιατάκι του θα παίξει και το τελευταίο του χαρτί και δεν θα το κουνήσει ρούπι. Ειδικά αν έχει επιλέξει ένα μέρος υπερυψωμένο το οποίο είναι σκεπασμένο από κλαδιά δένδρου ή πουρναριού αλλά του επιτρέπει να ελέγχει την περιοχή. Το ίδιο ασφαλής νοιώθει και ο λαγός που έχει επιλέξει την σχισμή ανάμεσα σε δύο βράχια για να περάσει την ημέρα του. Όμως δεν είναι λίγες οι φορές που ακριβώς αυτές οι επιλογές κάνουν το λαγό πιο εύκολο στόχο και μάλιστα χωρίς κάν να χρησιμοποιηθεί τουφέκι. Έχω δει σε κάποιοι κυνήγι που έκανα πριν δυο-τρία χρόνια στην Κρήτη τους ντόπιους κυνηγούς να πιάνουν με τα χέρια τους ζωντανούς τους λαγούς που κρύβονταν σε τρύπες και σχισμές και τους ανακάλυπταν ψάχνοντας από τρύπα σε τρύπα. Είχα ακόμα δει να δουλεύει η …μαγκούρα αντί για το όπλο και οι λαγοί να μένουν ξεροί μέσα στο γιατάκι τους από την ….μαγκουριά!

Κάτι ανάλογο έχω δει να συμβαίνει στην Ουγγαρία όπου δεν υπήρχε ίχνος πέτρας ή βράχου. Οι εκατοντάδες λαγοί ήταν σμουλομένοι στα οργωμένα χωράφια και αόρατοι από το ανθρώπινο μάτι και ας μην υπήρχε ίχνος βλάστησης. Οι κυνηγοί έψαχναν σε σχήμα παγάνας και δίπλα ό ένας από τον άλλο. Αν κρίνω από τους λαγούς που έφευγαν αφού τους προσπερνάγαμε είμαι βέβαιος ότι πολλοί ακόμα παρέμεναν ακίνητοι και έτσι γλύτωναν το τομάρι τους. Αντίθετα οι περισσότεροι λαγοί που επέλεγαν την φυγή και την ταχύτητα κατέληγαν στην τσάντα.

Η ακινησία (και η παραλλαγή) λοιπόν είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του λαγού και σε αυτήν οφείλεται η διαώνηση του είδους. Άλλωστε σε κάποια μέρη αυτού του πλανήτη η ταχύτητα, αποδεικνύεται ένα άχρηστο μέσο σωτηρίας αφού το κυνήγι με λαγωνίκες ή αρπακτικά μηδενίζουν τις δυνατότητες διαφυγής.

Αυτό το γνωρίζεται;

Γνωρίζεται ότι ουσιαστικά ο λαγός αναπαράγεται σχεδόν ολόκληρο τον χρόνο; Ειδικά στα νοτιότερα μέρη της Ελλάδος όπως η Κρήτη όπου ο χειμώνας είναι αρκετά ήπιος ο σεξουαλικά …μανιακός λαγός δεν έχει λόγους να αναστείλει την μοναδική του απόλαυση!