Published on 14 Οκτωβρίου, 2016 | by Kynoclub

Τα θανατηφόρα σφάλματα στο κυνήγι του αγριόχοιρου!

Κείμενο: Θεοφάνης Καραμπατζάκης, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος

Φώτο: Περικλής Μπίρτσας Θηραματολόγιος-Καθηγητής Άγριας Ζωής

Τα τελευταία χρόνια ακούμε όλο και πιο συχνά για θανατηφόρα κυνηγετικά ατυχήματα τα οποία βέβαια στην μεγαλύτερη πλειοψηφία τους συμβαίνουν σε κυνήγι αγριόχοιρου. Εδώ στη Δράμα για παράδειγμα, που είναι και ο τόπος που ζω και κυνηγώ, τη φετινή σεζόν είχαμε τρία θανατηφόρα ατυχήματα (και τα τρία σε κυνήγι αγριόχοιρου).

Τι σημαίνει όμως η λέξη ατύχημα; Ατύχημα είναι ένα βίαιο, ξαφνικό και απρόβλεπτο γεγονός που συμβαίνει σε έναν άνθρωπο ή ομάδα ανθρώπων, κατά τη διάρκεια άσκησης κάποιας δραστηριότητας. Συνήθως τα ατυχήματα συμβαίνουν όταν συντρέξουν ταυτόχρονα περισσότεροι από ένας απρόβλεπτοι παράγοντες. Αν μεν οι παράγοντες αυτοί είναι απίθανοι, δηλ. πραγματικά απρόβλεπτοι, τότε πρόκειται για πραγματικό ατύχημα που δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί. Αν όμως οι παράγοντες αυτοί είναι προβλέψιμοι και δεν λήφθηκαν τα απαραίτητα μέτρα για να αποφεγχθούν τότε μιλάμε για εγκληματική αμέλεια.

Με αφετηρία τα παραπάνω θα προσπαθήσω να αναλύσω λίγο την κατάσταση και να δούμε γιατί στο κυνήγι του αγριόχοιρου γίνονται τόσα θανατηφόρα ατυχήματα και πως θα μπορούσαμε να τα αποφύγουμε, ή τουλάχιστον να τα περιορίσουμε κατά το δυνατόν.

Τα χαρακτηριστικά του γουρουνοκυνηγίου

Το κυνήγι του θηράματος αυτού με τον τρόπο που διεξάγεται στην πατρίδα μας, έχει τρία πολύ βασικά χαρακτηριστικά:

Διεξάγεται ομαδικά με τη μέθοδο της παγάνας και με χρήση ιχνηλατών (σκύλων δίωξης).
Ο αγριόχοιρος είναι ζώο που ζει σε δασωμένα εδάφη και επειδή απεχθάνεται την ανθρώπινη παρουσία, πολλές φορές τρυπώνει σε δάση με ιδιαίτερα πυκνή βλάστηση. Το κυνήγι του λοιπόν διεξάγεται στο πυκνό, σε περιβάλλον δηλ. με κακές έως πολύ κακές συνθήκες φωτισμού και ορατότητας, που αν αυτό συνδυαστεί και με καιρικά φαινόμενα όπως η χαμηλή νέφωση, το χιονόνερο ή η ομίχλη, σημαίνει ότι συχνά η ορατότητα του κυνηγού είναι πολύ περιορισμένη.
Η τουφεκιά γίνεται πάντα χαμηλά, δηλ. χαμηλότερα πάντα από το ύψος του ανθρώπου, ενώ τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται (είτε δράμια είτε μονόβολα), είναι πολύ ισχυρά, ικανά να καταβάλουν με την κρούση τους ζώο βάρους μέχρι και 200 κιλά.

Αν λοιπόν συνδυάσει κανείς τα τρία παραπάνω χαρακτηριστικά του κυνηγίου αυτού και σκεφτεί λίγο τον ορισμό του ατυχήματος, βγάζει το συμπέρασμα ότι αν στο κυνήγι αυτό δεν ακολουθούνται αυστηρά ορισμένοι κανόνες, τότε οι πιθανότητες ατυχήματος είναι πολύ αυξημένες. Για παράδειγμα ας κάνουμε κάποιες υποθέσεις για να καταλάβουμε καλύτερα την επικινδυνότητα της κατάστασης. Ας πούμε ότι έχουμε μια μέρα με κακές συνθήκες ορατότητας (1ο χαρακτηριστικό), τα καρτέρια βρίσκονται αραδιασμένα κατά μήκος ενός ρέματος (2ο χαρακτηριστικό) και το θήραμα κατεβαίνει λοξά την απέναντι πλαγιά και κατευθύντεται σ’ ένα όπλο. Το καρτέρι που είναι πιο ψηλά βλέπει το γουρούνι και μην ξέροντας την ακριβή θέση του επόμενου καρτεριού, τρέχει στον κατήφορο να το «κόψει». Κάποια στιγμή που το γουρούνι περνά το ρέμα πρέπει και οι δύο να ρίξουν. Βρίσκονται στην ίδια ευθεία; Βρίσκονται! Κατάλαβε ο ένας τον άλλον; Όχι, γιατί το θήραμα τους τράβηξε την προσοχή! Τουφεκάνε και οι δυο χαμηλά σε στόχο που βρίσκεται ανάμεσά τους, με δράμια (3ο χαρακτηριστικό). Ο Θεός να φυλάει! Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που όταν ο σκύλος κάνει στάμπα, δυο παγανιέρηδες ταυτόχρονα πλησιάζουν το γουρούνι να το χτυπήσουν στο γιατάκι και, χωρίς να βλέπει ο ένας τον άλλο λόγω της πυκνής βλάστησης, το βάζουν ανάμεσά τους;

Για να καλύψουμε όλες τις πιθανές περιπτώσεις που θα μπορούσαν να συντρέξουν για να προκληθεί ένα ατύχημα στο κυνήγι αυτό, θα έπρεπε να ξοδέψουμε πολύ μελάνι, και πάλι δεν θα τις είχαμε καλύψει όλες.

Βασικοί κανόνες ασφαλείας

Αρα λοιπόν, καταλήγουμε στο κυνήγι του αγριόχοιρου πρέπει να τηρούνται οι παρακάτω βασικοί κανόνες ασφαλείας «επί πουνή αποκλεισμού» (δηλ. όταν κάποιος δεν τους τηρεί αποβάλλεται από την παρέα). Συγκεκριμένα:

Κατά την μετακίνηση μας με το αυτοκίνητο προς το σημείο συνάντησης, τα όπλα πρέπει πάντα να είναι μέσα στις θήκες τους και φυσικά άδεια.
Κατά την προετοιμασία μας για το ξεκίνημα του κυνηγίου δηλ. στο διάστημα που ετοιμάζουμε το σακίδιο ή το γιλέκο κ.λ.π., το όπλο πρέπει να εξακολουθεί να είναι άδειο.
Κατά την πορεία μας μέσα στο δάσος, είτε πάμε στην παγάνα είτε σε καρτέρι, το όπλο πρέπει να είναι αναρτημένο στον ώμο. Αν είμαστε μόνοι μας, τότε μπορεί να είναι γεμάτο, αλλά πάντα ασφαλισμένο. Μια ακούσια εκπυρσοκρότηση, είτε γιατί σκάλωσε η σκανδάλη κάπου είτε γιατί πέσαμε, δεν είναι καθόλου απίθανη. Αν είμαστε με παρέα και βαδίζουμε σε «φάλαγγα κατ’ άνδρα» τα όπλα είναι άδεια και τα μεν δίκαννα «σπασμένα», οι δε καραμπίνες με τα κλείστρα ανοιχτά.
Στη διαδρομή προσέχουμε πάντα που τοποθετούνται τα προηγούμενα από μας καρτέρια, ώστε να γνωρίζουμε την ακριβή θέση του αμέσως προηγούμενου από εμάς. Μόλις μας υποδειχθεί το καρτέρι από τον πιο έμπειρο συνάδελφο, το «σημαδεύουμε» και ακολουθούμε την φάλαγγα μέχρι το επόμενο καρτέρι για να εξακριβώσουμε την ακριβή θέση και εκείνου. Επειτα επιστρέφουμε στη θέση μας και ελέγχουμε αν είμαστε σε απυρόβλητο σε σχέση με τους δύο άλλους συναδέλφους μας (τον προηγούμενο και τον επόμενο). Αν έχουμε έστω και την παραμικρή υποψία ότι δεν υπάρχει απυρόβλητο, πρέπει να επιλέξουμε αμέσως τέτοια θέση που να το εξασφαλίζει και να ενημερώσουμε αμέσως τους άλλους δυο για τη μετακίνησή μας αυτή.
Στο καρτέρι είμαστε πάντα όρθιοι και προσπαθούμε να είμαστε στο πλάι σε κάποιο δέντρο, για δύο κυρίως λόγους: Πρώτον γιατί το δέντρο θα μας καλύψει από τυχόν εσφαλμένα πυρά και δεύτερον, γιατί το δέντρο σβήνει τη σιλουέτα μας και καλύπτει τη μυρωδιά μας. Επίσης αν μας κουράσει η ορθοστασία, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως στασίδι.
Ενώ ήμαστε στο καρτέρι, διαλέγουμε διαδρόμους ορατότητας μέσα στο δάσος και προκαθορίζουμε τα πεδία βολής μας, έτσι ώστε το θήραμα να τουφεκιστεί όταν θα περνάει από τους συγκεκριμένους διαδρόμους και τα πυρά μας να τερματίσουν στο έδαφος. Ποτέ μα ποτέ δεν ρίχνουμε ψηλά και ιδιαίτερα με φόντο τον ορίζοντα. Τα δράμια έχουν μέγιστο βεληνεκές 500 μ και τα μονόβολα, τα μεν cal 12 ταξιδεύουν μέχρι 1100μ, τα δε cal 36 αγγίζουν τα 800μ. (μέγιστο βεληνεκές είναι η απόσταση που θα φτάσουν αν ρίξουμε υπό γωνία 45 μοιρών).
Το όπλο το κρατάμε πάντα στα χέρια μας και είναι ασφαλισμένο. Με το άκουσμα του θηράματος το απασφαλίζουμε και επωμίζουμε αργά, περιμένοντας ψύχραιμα χωρίς να αγγίζουμε τη σκανδάλη. Όταν εμφανιστεί το θήραμα αγγίζουμε τη σκανδάλη και αφού αντιληφθούμε την πορεία του, στρέφουμε το όπλο στον διάδρομο, τραβάμε την σκανδάλη σκοπεύοντας πάντα στο λαιμό.
Στην παγάνα το όπλο είναι πάντα ασφαλισμένο. Απασφαλίζουμε μόνο πριν ρίξουμε και αφού επαναγεμίσουμε ασφαλίζουμε αμέσως και πάλι.
Το πορτοκαλί φωσφοριζέ καπέλο πρέπει να είναι υποχρεωτικό σ’ όλες τις παρέες. Οι παγανιέρηδες πρέπει να φορούν και φωσφοριζέ γιλέκο επιπλέον. Πρέπει να αποφεύγονται τα ρούχα παραλλαγής. Είναι τελείως άχρηστα και επικίνδυνα. Τα μεγάλα θηράματα έχουν αχρωματοψία.

Ο εξοπλισμός του γουρουνοκυνηγού

Εκτός όμως από τους παραπάνω κανόνες, οι οποίοι πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα, οι γουρουνοκυνηγοί πρέπει να φροντίζουν να φέρουν μαζί τους, χωρίς να βαριούνται και να παραμελούν, κατάλληλο εξοπλισμό, ο οποίος θα τους φανεί χρήσιμος ακόμη και σε άσχημες και απρόβλεπτες καταστάσεις. Ο γουρουνοκυνηγός λοιπόν πρέπει να έχει στο σακίδιο ή το γιλέκο του τα εξής:

Αναπτήρα και προσανάμματα (δαδί, στερεό πετρέλαιο κ.α.) γιατί ανά πάσα στιγμή και για πολλούς λόγους μπορεί να χρειαστεί να ανάψει μια φωτιά.
Σχοινί το οποίο θα χρειαστεί είτε να τραβήξουμε ένα γουρούνι, είτε να κάνουμε νάρθηκα σε κάποιο χτυπημένο πόδι συναδέλφου, είτε για μια σειρά άλλες χρήσεις που είναι προβλέψιμες, αλλά και απρόβλεπτες.
Μαχαίρι που είναι το σπουδαιότερο εργαλείο μετά το τουφέκι.
Σακούλες απορριμάτων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μεταφορά κρέατος έως αδιάβροχο.
Μικρό φακό. Το να νυχτωθείς στο δάσος δεν θέλει και πολύ και δεν είναι καθόλου ευχάριστη εμπειρία.
Εφεδρικό φανελάκι. Το κυνήγι του αγριόχοιρου έχει εναλλάξ καταστάσεις περπατήματος και ακινησίας (καρτεριού). Αν μετά από κοπιαστικό περπάτημα, που θα μας κάνει να ιδρώσουμε, δεν αλλάξουμε εσώρουχο και σταθούμε εκτεθιμένοι στο κρύο για πολύ ώρα, κινδυνεύουμε να κρυολογήσουμε άσχημα.
Φαρμακείο. Κάποιςο από την παρέα που γνωρίζει στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες πρέπει να αναλάβει την υποχρέωση να έχει μαζί του πάντα ένα μικρό φαρμακείο με τα απαραίτητα φαρμακευτικά εφόδια.
Επίσης κάποιος από την παρέα πρέπει να αναλάβει την υποχρέωση να έχει μαζί του μικρό τσεκουράκι ή κυνηγετική ματσέτα (συνολικού μήκους το πολύ 40 εκ.). Πολύ χρήσιμο εργαλείο, από τεμάχιασμα του θηράματος μέχρι το κόψιμο των ξύλων για κάποιο λόγο ή ακόμη και την κατασκευή φορείου για την μεταφορά τραυματία.
(Από την ετήσια έκδοση ΠΑΝ-ΘΗΡΑΣ της ΣΤ’ ΚΟΜΑΘ)