εξορμησεις

Published on 30 Νοεμβρίου, 2016 | by Kynoclub

0

Xιόνια και θηράματα! Μελετήματα – Σπουδάματα και εμπειρίες…

κείμενο: Άγγελος Ποιμενίδης  (1904-1968)

φωτο: Ν. Φωτακόπουλος

Χιόνι στη χώρα μας δεν πέφτει πολύ. Άλλαξαν τα κλίματα. Στα παλιά θαρρείς συχνά άσπριζαν οι δρόμοι των πόλεων και σκέπαζαν τις ασχήμιες. Γίνονταν και «χιονοπόλεμος» και κακοφτιαγμένα ομοιώματα μας από αυτοσχέδιους πλάστες, Και με ήλιο χιόνιζεν ακόμα «ήλιος και χιόνι, παντρεύονται αρχοντοι». Τώρα αραίωσε τις επισκέψεις της η νύφη του Βορρά στους κάμπους και στα νότια, μάλιστα.

Μα οι πόλεις και οι συνοικισμοί της Πατρίδος βρίσκονται κατά 4/5 στα χαμηλά και στα βουνά; χωριά κτηνοτρόφων. Για την Ηπειρο μπορεί να γίνει κάποια διαστολή, μα για την άλλη Ελλάδα με τα νησιά της μπορεί να γίνει λόγος για χιόνια μόνιμα και μεγάλης διαρκείας.

Οι περισσότεροι κυνηγοί ζούμε τέτοιους τόπους αχιόνιστους και ανεβαίνει το αίμα μας σα δούμε να λευκαίνεται η γη. Αυτό δεν γίνεται από κανέναν εχθρό και ευγενικό μας πόθο αισθητικής απολαύσεως της χιονισμένης όψης της γης, αλλά από την άμοιρη προσδοκία του ερχομού των θηραμάτων. Αυτό νομίζει και ο κόσμος και πιστεύει ότι στο χιόνι τα κυνήγια πιάνονται με τα χέρια και γεμίζουν τα σακούλια από κρέας. Πολύ -πολύ αυτό δεν είναι ψέμα. Το χιόνι αν είναι χαρά και αγαλλίαση του αστού, του γύφτου και του αγριμιού είναι ο τρομερός ;;;; και αμείλικτος κατατρεμμός. Ξεσηκώνει από τα ψηλά βουνά, που στοιβάζονται με στρώματα χιονιού σα φύλλα μπακλαβά, τα μεγάλα θηράματα, λύκους, αγριογούρουνα- και τα σπρώχνει προς τους αχιόνιστους ή ψιλοστρωμένους λόφους, στα ριζά των βουνών και στους κάμπους ακόμα. Και η φαντασία, μια και είναι φαντασία παραφουσκώνει και οργιάζει.

Τα γουρούνια δεν μπορούν να τρέξουν στο χιόνι, βουλιάζουν. Τα χιόνια καθώς τρέχουν τινάζονται στα μάτια τους και δεν βλέπουν. Πάμε, σου λένε να τους κάνουμε, παγάνα.

Και, ξεσηκώνεται όλο το χωριό με τα όπλα που διαθέτει και τα τσεκούρια που χρησιμοποιεί.

Υστερα γίνονται βέβαια «ατυχήματα». Χάνονται στα βουνά οι άνθρωποι παγώνουν και τους τρώνε τα τσακάλια.

xionia3

~Αϊντε, προτείνουν άλλοι, οι λαοί δεν μπορούν να τρέξουν στο χιόνι και τυφλαίνονται. Τραβάτε να τους πιάσουμε.

Και ξεχύνονται τσούρμο στα ολοάσπρα αφράτα ύπαιθρα, με μαγκούρες και ραβδιά και τροβάδες για το σύναγμα των λαγών.

Δεν υπάρχει άνθρωπος που δε θα πει, σαν ιδεί στρωμένο το χιόνι, ότι είναι καιρός για τους κυνηγούς και λίγοι είναι εκείνοι πού δεν τους πιάνει το μένος να αυτοχειροτονηθούν σε κυνηγούς, για να τρέξουν αλαφιασμένοι στα έξω και να μαζέψουν το μάνα και να μην αφήσουν σε μας τίποτε.

Έτσι είναι κιόλας. Με τα χιόνια κατεβαίνουν οι μπεκάτσες, πού οι παρακάνω ερίφηδες τρέχουν να τις μαζέψουν όπως μαζεύουν τα μανιτάρια, πιστεύοντας ότι οι στρογγυλομάτες κολλούν στη γη με τη μυτούκλα τους τάχα να τις μαζεύουν στα κοφίνια να τις φάνε ή να τις πουλήσουν με το ζευγάρι και ν’ αγοράσουν όπλο.

Αλήθεια είναι ότι αναταράζεται πολύ το κυνήγι με το σκέπασμα του χιονιού. Οι λαγοί και οι πέρδικες σιμώνουν τις πόλεις, τα χωριά και τα μαντριά. Είναι η μόνη περίπτωση πού το ενδημικό απομακρύνεται, κάπως πολύ από τα καθαυτό ενδιαιτήματα του και αν δεν μεσολαβούσε ο εξοντωμός του, το χιόνι θάταν ευεργετικό για μας τους κυνηγούς, πού θα τροφοδοτούσε τα μέρη πού δεν έχουν κυνήγι με αναπαραγωγικά άτομα. Μα αυτό δυστυχώς δεν γίνεται, γιατί οι ξεσπιτωμένοι είναι ευπρόσβλητοι από κάθε κακή μοίρα και δεν προλαβαίνουν να θαυματοποιήσουν.

Την μεγαλύτερη συμφορά όμως στη χιονισμένη μέρα, την παθαίνουν τα μικροπούλια. Αυτά θαρρείς καταλαβαίνουν καλλίτερα από τα μεγάλα θηράματα ότι οι κατοικημένοι τόποι έχουν τους αφεντάδες με τα σαράγια τους και έρχονται σα ζητιάνοι να ζητιανέψουν στις πόρτες τους. Μα μαύρη μοίρα τα περιμένει. Γεράκια τα καταποδιάζουν και αγρίμια τα παρακολουθούν. Γάτες και σκυλιά τα υποδέχονται στα ακρινά σπίτια και στις αυλές. Μα το χειρότερο συναπάντημα, οι σφεντονάδες. Το τσούρμο ομοθυμαδόν τους υποδέχεται με κάθε είδους σύνεργα και σκοτώστρες. Λάστιχα, παγίδες, ξόβεργες, δίχτυα, θηλιές, σπάθες, δολωμένα άγκιστρα, πλάκες, πανέρια αναποδογυρισμένα για φάκες και χιλίων λογιών αηδίες και επινοήσεις κάθε εξοντωμού του μικρού πουλιού, πού το κατατρέχει ο χειμώνας – χάρος – και το άφησε μόνο ψυχή και πούπουλο.

Εδώ, κύριοι φιλάνθρωποι και φιλόζωοι, μπορεί να ίδήτε και να σταθμίσετε τον «άνθρωπο» αν είναι άνθρωπος ή θεριό «ο θάνατος σου η ζωή μου». Το χιόνι και στην περίπτωση αύτη είναι μια δοκιμή με τη λυδία λίθο για να διαπιστωθεί αν ο άνθρωπος εκπολιτίστηκε από τους αιώνες, τις επιστήμες και τις ηθικές του.

xionia5

Από απόψεως κυνηγίου το άπλωμα του χιονιού έχει τρανή και μεγάλη σημασία, όχι γιατί παρουσιάζει το θήραμα στον θηρευτή πολύ συγκεντρωμένο, δαμασμένο και εύκολο και προδομένο, αλλά από την άποψη της μελέτης των συνηθειών του και των σχέσεων πού έχει το ευγενές θήραμα με τους εχθρούς του, τα αρπακτικά: Η στατιστική γράφεται από το χιόνι στο χαρτί εύκολα. Δεν είναι δύσκολο, δίχως νάσαι χναρολόγος – δεν ξέρω αν σ’ αρέσει η λέξη -να διαπιστώσεις τι γίνεται με την πάλη των αγριμιών.

Αν χιόνισε από βραδύς και σταμάτησε η χιονοκατεβασιά του μετά τα μεσάνυχτα έχεις να ιδείς μάτια μου στη ταμπουλα ράζα της επιφανείας του αφράτου χιονιού, όλα τα ανομήματα των αγριμιών, τις ανησυχίες των, την αγωνία των, τον αγώνα τους για τροφή, την πονηριά, τις συνήθειες τους, το πείσμα και την ακούραστη και ατελεύτητη προσπάθεια τους «φαγείν τον άρτον τους δια του ιδρώτος του προσώπου τους».

Πίσω από τα χνάρια, του λαγού, ή αλεπού ταίρι ταίρι. Δίπλα το τσακάλι. Ακρες – άκρες, στους φράχτες και στα μονοπατάκια της ρεματιάς. Τα παρακολουθείς ώρες και συ και δεν τελειώνουν. Χιλιόμετρα έκαμαν τα αγρίμια, βλέπεις και απορείς. Πώς δεν σταμάτησαν. ‘Από το ίδιο μέρος ξαναπερνούν. Διασταυρώνονται κάπου και πάλι συνεχίζονται και πάλι εξακολουθούν. Αν είσαι αμάθητος από χνάρια και τα μυστικά τους, νομίζεις ότι από κει πέρασαν δέκα λαγοί και είκοσι αλεπούδες. Ενας όμως «επιστήμων» χναρολόγος μπορεί να σε πει, πόσοι λαγοί περπάτησαν εκεί και πόσο τσακάλια και αλεπές τους καταπόδιασαν. Τέτοιος ένας «κύριος» μπορεί να εκπονήσει την στατιστική «των εναπομεινάντων θηραμάτων» της περιοχής εκείνης. Και φυσικά την κάμνει όχι για να την δημοσιεψη στα «Κυνηγετικά Νέα», αλλά για τον «τρύγο και το δρεπάνι» του. Φυσικά το κάμνει αυτά «αμ’ έπος, αμ’ έργον» χωρίς να χαμπαρίζει τον απαγορευτικό νόμο, μα η δουλειά του δεν είναι και τόση εύκολη….

Εχει γεμίσει η λευκή οθόνη από χνάρια και θέλουν ολοήμερο παρακολούθημα. Και το να περπατείς πάνω στο χιόνι είναι κάτι σαν το περπάτημα στα κάρβουνα.. Σε στέριο έδαφος περπατάς 4 χιλιόμετρα την ώρα, σε χιόνα ένα βήμα και σκοντάφτεις, και τρεκλίζεις και προυμυτάς και παγώνουν τα πόδια σου και βαργεστίζεις από την προκοπή του τέτοιου κυνηγήματος.

Η στατιστική – καθώς την μελέτησα σ’ ένα χιόνι φέτος λέει πώς σ’ ένα λαγό αντί στοιχούν δέκα τσακάλια και αλεπούδες. Βγάλε τότε συμπεράσματα. Ο ένας ή οι δέκα νικούν και επικρατούν; Νάναι ο ένας «ένας άλλα λέων» μάλιστα. Μα ο λαγός ούτε λέων, ούτε ένα νυχάκι καν της αλεπούς. Είναι άμοιρος και λιγάκι κουτούτσικος και ή τύχη του προδικάζεται μετά λίγα χρόνια…

xionia1

Το χιόνι ενώ «καλύπτει» τα βρώμικα και άπλυτα, αποκαλύπτει κιόλας άλλα ζουλάπια πού μας είναι άγνωστα στην περιοχή μας. Το σατανικό νυκτόβιο κουνάβι, πού ούτε ο γκέκας το βρίσκει τη μέρα στην κουφάλα, ούτε ο φερμαριστής σκύλος μας το αντίκρυσε ποτέ στη ζωή του, ούτε και ο χωριάτης το είδε, ενώ συμμάζεψε των κατορθωμάτων του τις πνιγμένες κότες, ξεσκεπάζεται ολοκάθαρα. Οπου πήγε και ότι έφαγε και εποίησε, τα κατέγραψε στο πάγο. Οχι βέβαια όπως δ μπακάλης τα βερεσέδια των αναξιόπιστων πελατών στον πάγο. αλλά στο επίσημο και αδιάψευστο ασπροχάρτη του χιονιού.

Και ο χάρος κατόπιν του. Τσεκούρι για να ανοιχτεί τρύπα στη ρίζα της βελανιδιάς, θειαφοφύτιλο για να καπνιστεί και ξοριστεί, σακί για να πηδήξει από την πόρτα της διαφυγής του και να τιμωρηθεί με πνίξιμο και γδάρσιμο.

Νυφίτσες, ποντίκια, ασβοί και ό,τι άλλο δεν πολυφαίνεται στον τόπο, το μαλακό χιόνι το προδίδει και μάλιστα τις συνήθειές του.

Θάνατος είναι το χιόνι στα περιστέρια, τις χήνες και πάπιες. Σε χιονοσκέπαστα χωράφια, δε μπορούν να βοσκήσουν τα πουλιά αυτά και θερίζονται από πείνα. Αν παραταθεί το κάλυμμα της Γης από το χιόνι και δεν προφτάσουν να φύγουν στα νότια, αδυναταίνουν τόσο που πιάνονται και με τα χέρια. Μα τα πτώματα δεν τρώγονται.

Και οι πέρδικες τυραννιούνται με το χιόνι. Μα τρυπώνουν κάτι από τους θάμνους και κει σκαλίζουν. Το ίδιο κάμνει και η μπεκάτσα που θαρρείς προτιμά το λίγο χιόνι γιατί τότε μαλακώνει η γη και δουλεύει με ευχέρεια το σουβλί της.

Τα ζαρκάδια επίσης βασανίζει το χιόνι… Δύσκολα περπατούν πάνω σ’ αυτό. Σκοντάφτουν, κατρακυλούν και πεινούν. Τότε είναι που ξύνουν τα δέντρα του δάσους για να φάνε τις φλούδες τους.

Και το αγριογούρουνο δεν έχει τη χαρά του. Δεν μπορεί να τρέξει, ούτε να σκαλίσει και προτιμά τις ρεματιές που τρέχουν τα ποτάμια για να σκαλίσει εκεί. Εκεί στήνονται και οι παγάνες. Μα παγάνα σε χιόνι για γουρούνια είναι πράμα διακινδυνευμένο. Αλλά εδώ παραγίνεται αν πούμε πως οργανώνεται και πως τελεσφορεί.

Μια άλλη στατιστική μπορεί να κάνει κανείς στον κυνηγικό συναγερμό με το πάπλωμα του χιονιού. Όλα τα μορμολύκεια εκείνα που λουφάζουν ή καμώνονται και κρύβονται – τους λαθροθήρες τιμώ – σ’ άλλες εποχές, τώρα ξεσπαθώνουν σαν σωματοφύλακες του Δουμά και βγαίνουν εν πάση τη μεγαλοπρέπειά των στον κυνήγι.

Τα σκιάχτρα αυτά δε φοβούνται δασικούς και «αρμοδίους» γιατί στα χιόνια, δεν ξεμυτούν εύκολα οι άνθρωποι εκτός από τους «βλαμμένους». Επειτα και κυνηγητό πάνω στο χιόνι, που στρογγύλεψε τα πάντα και σκέπασε λάκκους και πηγάδια και τάκαμε παγίδες, δεν γίνεται χωρίς να φτύσεις τον κόρφο σου και να κάμεις τον σταυρό σου.

xionia4

Ετσι, πάνω στα μπαμπακωτά χιόνια γράφονται τα χνάρια πρώτα των αγριμιών που κυνηγά τόνα τάλλο σε ατέρμονες κύκλους, ύστερα της πατησιάς τα αποτυπώματα των λαθροθηρών και κοντά τα δικά μας. «Πόλεμος πάντων πατήρ». Το είδε και το είπε ο αρχαίος σοφός, αδιάφορο αν σε άλλη σκοπιά ήταν βιγλάτορας.

Ας μη μας διαφύγει κοντά σ’ αυτά και των μαντροσκύλων τα περιδιαβάσματα που παραζαλίζουν τους χναρολόγους, γιατί, αν η αφεντιά τους δεν είναι πολύ προχωρημένη στην αλχημεία, μπερδεύει τα χνάρια του λύκου με τις «Ουμπλές» (οπλές, χνάρια), των μαντροσκύλων.

Εννοείται ότι τα μυστήρια αυτά πάνω στη ράχη του χιονιού, έχουν και άλλα συμπαρομαρτούνται μελετήματα όπως αν είναι το χιόνι πρωινό, βραδυνό, χθεσινό, κρυσταλλωμένο ή αφράτο, σκεπασμένο με τσίπα κ.τ.τ.

Όλα αυτά είναι επιστήμη για κείνους που τα ξέρουν, αλλά μυστική και άγραφτη.

Με μας τους ορθοδόξους κυνηγούς το χιόνι μας διδάσκει και κάτι άλλο: Πολλές φορές όταν τραυματίζουμε το θήραμα και δεν το βρίσκει ο σκύλος μας, εκεί που πιστεύουμε ότι κατέφυγε το πληγωμένο, γινόμαστε πεισματάρηδες και κατηγορούμε και δέρνουμε το σκυλί για δήθεν τυφλαμάρα.

Το χιόνι σαν φωτεινός οδηγός μας μαθαίνει να μην είμαστε τόσο ρηχοί και αδιόρθωτοι, όχι μοναχά γιατί φανερώνει με τις τρύπες που αφήνουν τα σκάγια μας πάνω του, την καλή ή κακή μας σκόπευση ή διασπορά του σκαγιού αλλά γιατί θα τύχει καμιά φορά να τουφεκίσουμε λαγό ή πέρδικα και θα ιδούμε «ιδίοις όμμασι» και όχι με τη μούρη του σκύλου μας, ότι τα τραυματισμένα κάποτε φεύγουν χιλιόμετρα μακριά αφήνοντας και αίματα στα χιόνια και δεν ψοφούν ή ψοφούν εκεί που δεν μπορεί να φτάσει ο νους σας.

Και ένα άλλο μυστήριο αποκαλύπτουν τα χιόνια.

Τα θηράματα τα παρασέρνει η μπόρα και θαρρείς δεν θέλουν ή δεν έχουν τη δυνατότητα να απομακρυνθούν απ’ αυτόν. Αν λόγου χάρη μια χιονοθύελλα ξέσπασε και προχώρησε από ψηλά ως την Πάρνηθα τα θηράματα θα τα βρεις εκεί κι όχι νοτιότερα στην Πεντέλη π.χ. που η μπόρα ήταν πιο μαλακή και η λογική λέει πως προς τα εκεί θα είχε περισσότερα κυνήγια – μπεκάτσες, περιστέρια, φάσσες, τσιχλοκότσυφα κ.λπ.

Για τον λόγο αυτό, οι κυνηγοί πρέπει να σπεύδουν προς τον τόπο της καταστροφής. Φυσικά λεηλασίες γίνονται όταν άλλοι καταστρέφονται γιατί «ο θάνατός σου η ζωή μου». αυτή είναι η ωμή αλήθεια…

Υπάρχει ακόμη περιθώριο για άλλα εξετάσματα πάνω στα θέματα αυτά, αλά για να μη παραμακρύνω την υπόθεση και στενοχωρήσω τη φιλοξενία, θα τ’ αφήσω για το χιόνι της άλλης χρονιάς. Ας είμαστε γεροί.


About the Author



Back to Top ↑
  • Video της εβδομάδας