13 ερωτήματα για ιχνηλάτες και οι αντίστοιχες απαντήσεις

κείμενο: Θανάσης Κυριτσάκας

Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Ποια στοιχεία χαρακτηρίζουν το καλό λαγόσκυλο;

– Πρώτο και κυριότερο η καθαροαιμία της ράτσας, που προϋποθέτει πρότυπο μορφολογίας και εργασίας. Λεπτή όσφρηση που προϋποθέτει δυνατή μύτη. Δυνατή και καθαρή φωνή. Κυνηγετικό πάθος. Αίσθηση θηράματος. Μεγάλη καταδίωξη με αντοχή και αίσθηση προσανατολισμού. Αυστηρή υπακοή στις εντολές και στο κάλεσμα. Επίσης ο καλός χαρακτήρας που συνεπάγεται και καλή συμπεριφορά γενικώς.

Ποιες ράτσες είναι καλύτερες για τα ελληνικά εδάφη;

– Δεδομένου ότι ο λαγός ζει σε όλα τα εδάφη, από κάμπους μέχρι 2.000 υψόμετρο, χρειάζονται όλες οι ράτσες των λαγόσκυλων. Με αυτή την έννοια όλες οι ράτσες κυνηγούν τον λαγό σε όλα τα εδάφη, επειδή προσαρμόζονται εύκολα στις εδαφικές συνθήκες. Αν θέλουμε να εξειδικεύσουμε κατά κάποιο τρόπο έναν ιχνηλάτη σε σχέση με το έδαφος, θα μπορούσαμε να πούμε σε γενικές γραμμές ότι τα σκυλιά με σωματικές αναλογίες τετραγώνου (μήκος σώματος/ύψος= 1/1 περίπου) έχουν εύκολη αναρριχητική ικανότητα στα βουνά, αλλά είναι πιο αργά σε ταχύτητα, ενώ τα σκυλιά με αναλογίες παραλληλόγραμμου (μήκος σώματος μεγαλύτερο του ύψους) είναι γρήγορα σε ομαλά εδάφη και λίγο αργά στην αναρρίχηση.

Επίσης στο πυκνό και στο πουρνάρι ο μύθος του σκληρότριχου ή μακρύτριχου σκύλου δεν είναι ο κανόνας, γιατί σχεδόν όλα τα κοντότριχα σκυλιά μπαίνουν στο πουρνάρι.

Στη ζέστη υπερτερεί το κοντότριχο έναντι του σκληρότριχου , ενώ αντίθετα στο κρύο το σκληρότριχο. Όμως, πολλά κοντότριχα δεν έχουν κανένα πρόβλημα με το κρύο.

Όλες οι ράτσες είναι καλές, μένει στον κυνηγό να κάνει τη σωστή επιλογή, σύμφωνα με τις εδαφικές και κλιματικές συνθήκες της περιοχής που κυνηγάει συνήθως.

Προτιμάτε ημεδαπής ή αλλοδαπής εκτροφής σκυλιά και γιατί;

Στο εξωτερικό…– Φυσικά μιλάμε για εκτροφή καθαρόαιμων ιχνηλατών όλων των ευρωπαϊκών φυλών.

Στην αλλοδαπή η εκτροφή των ιχνηλατών σκύλων γίνεται με τις παρακάτω προϋποθέσεις.

Α) Ολες οι ράτσες αντιπροσωπεύονται από αντίστοιχα Club και κάθε ιδιοκτήτης είναι μέλος.

Β) Κάθε Club, αρχές Αυγούστου, έχει καταρτίσει το ετήσιο «Ημερολόγιο Εκθέσεων Μορφολογίας» και το «Ημερολόγιο Αγώνων των Ιχνηλατών», με αυστηρή υποχρέωση του κάθε Club, να κάνει «Εκθεση Μορφολογίας» της ράτσας που αντιπροσωπεύει και να πάρει μέρος στους «Αγώνες των Ιχνηλατών»

Γ) Οι αγώνες είναι 30-40 περίπου για κάθε θήραμα μέσα στην κυνηγετική περίοδο (λαγός, αγριογούρουνο, ζαρκάδι, αγριοκούνελο, αλεπού) και παίρνουν μέρος όλα τα Club, με τη ράτσα που έχουν.

Δ) Ο κυνηγός-μέλος του Club παίρνει μέρος στους αγώνες με την ομάδα των σκύλων του, στο θήραμα που κυνηγάει συνήθως. Ετσι ανάλογα τον κυνηγό, μπορεί μια ράτσα να πάει σε αγώνες λαγού, αγριογούρουνου, ζαρκαδιού κ.λπ. μέσα στην περίοδο.

Ε) Μετά το τέλος των τοπικών αυτών αγώνων, γίνεται ο «Εθνικός Αγώνας Κυπέλλου» σε κάθε θήραμα. Εδώ παίρνουν μέρος οι καλύτερες ομάδες από κάθε Club, που διακρίθηκαν σε κάθε θήραμα στους τοπικούς.

ΣΤ) Τώρα πάμε στις γέννες Ο κυνηγός είναι υποχρεωμένος να δηλώνει την ημερομηνία του ζευγαρώματος.

Ζ) Ο κυνηγός είναι υποχρεωμένος να δηλώνει την ημερομηνία της γέννας.

Η) Ο κυνηγός είναι υποχρεωμένος να βάλει τσιπάκι ή τατουάζ στο σκυλάκι και μετά παίρνει το «πιστοποιητικό γέννησης» του κουταβιού, που δεν είναι τελικό pedigree.

Θ) Στον πρώτο χρόνο περίπου πρέπει να παρουσιάσει το κουτάβι στους επίσημους κριτές του Κεντρικού Κυνολογικού Ομίλου, οι οποίοι θα το εξετάσουν μορφολογικά, ψυχολογικά, σωματικά για να υπογράψουν την επικύρωση (confirmation) για το τελικό pedigree.

Ι) Για τους γεννήτορες υπάρχει επίσημος «Πίνακας Γεννητόρων», όπου κατατάσσονται οι σκύλοι σε μια κλίμακα από το 1-6, η οποία γράφεται στο pedigree, ανάλογα τις διακρίσεις που έχουν πάρει σε αγώνες μορφολογίας και κυνηγιού. Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες και το Club κάνουν επιλεκτικές γέννες με γονείς που πράγματι έχουν κατά προσέγγιση άριστα μορφολογικά και εργασιακά πρότυπα της ράτσας, σκοπεύοντας με αυτόν τον τρόπο στη βελτίωση και τη σταθερότητα της φυλής.

Ο εκτροφέας…
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει τίποτα από τα παραπάνω, απλώς μια δήλωση γέννας κατά «δήλωση» του εκτροφέα. Εάν ο εκτροφέας είναι τίμιος και ευσυνείδητος, έχουμε την πιθανότητα να βρούμε καλά σκυλιά με προδιαγραφές, διαφορετικά σκότος.

Δια ταύτα προτιμώ αποκλειστικά αλλοδαπή εκτροφή και σε ειδικές περιπτώσεις ελληνική, αν είμαι σίγουρος για την τιμιότητα του εκτροφέα.

Ποια σκυλιά είναι πιο ανθεκτικά, τα μικρόσωμα ή τα μεγαλόσωμα;

– Οι ιχνηλάτες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες σε σχέση με το ύψος στο ακρώμιο. Μπασέ με ύψος μέχρι 40 εκατοστά. Μπρικέ ή μεσαία, από 40-60 εκατοστά και τα Μεγάλα με ύψος από 60 εκατοστά και πάνω.

Η ανθεκτικότητα δεν έχει σχέση με το ύψος, αν είναι μικρόσωμα ή μεγαλόσωμα, αλλά με την κληρονομικότητα της κάθε ράτσας και τη φυσική κατάσταση του κάθε σκύλου. Γενικώς οι ιχνηλάτες είναι πολύ ανθεκτικά σκυλιά, αν αναλογιστούμε τις πολύωρες καταδιώξεις που πρέπει να κάνουν, κάτω από δύσκολες εδαφικές και κλιματικές συνθήκες.

Με ποια κριτήρια διαλέγετε το κουτάβι;

– Πρώτο κριτήριο η γενεαλογία των γονιών. Pedigree, διακρίσεις σε μορφολογία, σε αγώνες εργασίας αν γίνονται και επιδόσεις στο κυνήγι. Κουτάβι υγιές, ζωηρό, δραστήριο, χαρούμενο. Ισορροπημένη ψυχολογία χωρίς φοβίες. Χωρίς σωματικές ανωμαλίες, με σωστό σκελετό, πόδια κάθετα, όχι προγναθισμός, τρίχωμα λαμπερό.

Σε ποια ηλικία το κουτάβι δείχνει τα προσόντα του;

Ενας έμπειρος εκτροφέας-κυνηγός μπορεί να εκτιμήσει τα καλά μορφολογικά στοιχεία του κουταβιού σε ηλικία τριών μηνών και πάνω. Τα κυνηγετικά στοιχεία του κουταβιού θα φανούν στην ηλικία του ενός έτους και πάνω, μέσω της μεθοδικής εκπαίδευσης που θα εφαρμοστεί προοδευτικά για να δείξει το σκυλί τα προσόντα της ράτσας και τα δικά του ατομικά. Οι «ειδικοί» κυνολόγοι και κυνηγοί που μαντεύουν την τύχη του κουταβιού σε ηλικία λίγων εβδομάδων ή και μηνών, λίαν επιεικώς είναι αιθεροβάμονες.

Πόσο συχνά χρειάζεται να βγαίνει στον κυνηγότοπο και γιατί;

Δυο με τρεις φορές τη βδομάδα με ενδιάμεση ξεκούραση. Ένα λαγόσκυλο είναι μαραθωνοδρόμος ανωμάλου δρόμου, με σωματική προσπάθεια που ξεπερνά σχεδόν πάντα τα όρια, οπότε επιβάλλεται η ξεκούραση.

Τι κάνετε όταν ο σκύλος παίρνει ντορό αλεπούς ή ζαρκαδιού και αφήνει το λαγό. Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί;

Το θέμα της αλεπούς και του ζαρκαδιού επιβάλλεται να λυθεί στο αρχικό στάδιο της εκπαίδευσης σε ηλικία 12-24 μηνών. Ετσι ο σκύλος θα μάθει να κυνηγάει μόνο τον λαγό και τίποτα άλλο που θα συναντήσει στο κυρίως κυνήγι.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημα ενός λαγόσκυλου;

– Από άποψη κληρονομικότητας η ημίαιμη καταγωγή, γιατί σε ποσοστό 80-90% μας δίνει μέτρια έως άχρηστα λαγόσκυλα. Από κυνηγετική άποψη τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα είναι η μέτρια ή κακή όσφρηση, η αδύναμη φωνή, η έλλειψη πάθους και η ανύπαρκτη καταδίωξη.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του λαγόσκυλου;

– Πρώτα ο ίδιος ο κυνηγός, ο οποίος δεν θα δώσει τη δέουσα προσοχή στη σωστή διατροφή και υγεία του σκύλου, καθώς επίσης και στη μεθοδική εκπαίδευση, με υπομονή και επιμονή μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών. Πολλά σκυλιά καταστρέφονται σωματικά και κυνηγετικά από έλλειψη φροντίδας και σωστής εκπαίδευσης. Από κυνηγετική άποψη ο μεγαλύτερος εχθρός είναι οι κακές και αρνητικές καιρικές συνθήκες σε μια κυνηγετική μέρα.

Σε τι ηλικία πιστεύετε ότι ωριμάζει και βγάζει τον καλύτερό του εαυτό και γιατί;

– Η ολοκλήρωση του σκύλου θα γίνει γύρω στα 3-4 χρόνια, ανάλογα την εκπαίδευση, τη συχνότητα επαφής με το λαγό και τα ατομικά του κυνηγετικά προσόντα. Ο σκύλος ολοκληρώνεται σωματικά και πνευματικά στην ηλικία των 20 μηνών περίπου, οπότε σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εκπαίδευσης που αναφέρθηκε παραπάνω, θα χρειαστεί τουλάχιστον μια έως δυο κυνηγετικές περιόδους για να αποκτήσει τη δέουσα κυνηγετική εμπειρία σε όλες τις κυνηγετικές φάσεις του λαγού.

Τι κάνετε όταν σκύλος σας χάνεται ακολουθώντας κάποιο άλλο ζώο. Πως τον επαναφέρετε;

– Οταν ο σκύλος χάνεται ακολουθώντας άλλο ζώο εκτός του λαγού που ξεσήκωσε, σημαίνει ελλιπή εκπαίδευση. Βασικά φροντίζουμε στο αρχικό στάδιο εκπαίδευσης να δημιουργήσουμε ένα σκύλο υπάκουο στις διαταγές μας με καλή συμπεριφορά σε κάθε περίπτωση. Φυσιολογικά ένας σωστά εκπαιδευμένος σκύλος πάνω στο κυνήγι κυνηγάει μόνο το θήραμα που πρέπει, διαφορετικά κάτι πήγε στραβά και δεν το διορθώσαμε, οπότε χρειάζεται το τελικό ντρεσσάρισμα.

Προσωπικά σε κάθε περίπτωση, έχω εκπαιδεύσει τους σκύλους μου στην κυνηγετική τρομπέτα, η οποία ακούγεται πολλά χιλιόμετρα μακριά και έτσι έχω λύσει τα προβλήματα επαναφοράς.

Ποια κατά τη γνώμη σας είναι μια λογική τιμή αγοράς ενός καλού λαγόσκυλου και με ποια κριτήρια καθορίζεται;

– Επειδή υπάρχει η εμπορικότητα των κυνηγόσκυλων αναγκαστικά και πρέπει να εκτιμήσουμε μια λογική τιμή αν είναι δυνατό. Αν είχα ένα λαγόσκυλο πολύ καλό ή άριστο σε ηλικία 4-5 ετών περίπου, θα υπολόγιζα πόσο θα μου κόστιζε μέχρι την ηλικία αυτή, στο ελάχιστο.

Εξοδα αγοράς σαν κουτάβι, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη συνολική, διατροφή συνολική, έξοδα εκπαίδευσης είτε σε εκπαιδευτήρια είτε ατομικά (βενζίνες, ταξίδια, διαμονή), μας δίνουν ένα συνολικό κόστος 3.500 ευρώ με τις ελάχιστες τιμές.

Τα 3.500 ευρώ είναι μόνο τα έξοδα. Πόσο πρέπει να προσθέσουμε για την κυνηγετική αξία του σκύλου; Χίλια ευρώ, 2.000 ευρώ ή και παραπάνω; Αν ο σκύλος μας έχει και διακρίσεις CAC-CACIB, CACIT, πόσα ευρώ πρέπει να προσθέσουμε ακόμα;

Ενα λαγόσκυλο θα είναι πολύ καλό ή άριστο σε ηλικία 4-5 ετών περίπου. Για να φτάσει σ’ αυτή την ηλικία χρειάστηκε πολύ κόπος και χρήμα απ’ τον ιδιοκτήτη. Ενα τέτοιο λαγόσκυλο είναι το όνειρο κάθε πραγματικού λαγοκυνηγού, οπότε αυτός ο κυνηγός δεν το πουλάει ποτέ και συνεπώς δεν «έχει τιμή».