Τρυγόνια: Θα τα βρεις στις κινήσεις για τροφή και νερό…

Τρυγόνια: Θα τα βρεις στις κινήσεις για τροφή και νερό…

Κείμενο: Μελέτης Σταματόπουλος

φωτο: Ν. Φωτακόπουλος

Αν και τα τρυγόνια είναι πουλιά που έχουν την τάση να «κοπαδιάζουν» έχει παρατηρηθεί ότι κοντά στη φωλιά τους δεν ανέχονται ούτε άλλα τρυγόνια ούτε άλλα πουλιά…

Αμέσως μετά την περίοδο αναπαραγωγής όμως, τα τρυγόνια δημιουργούν σμήνη από 5-8 άτομα, που στις αρχές Αυγούστου ή λίγο αργότερα συνενώνονται σε σμήνη 20-30 ατόμων. Τα κοπάδια αυτά μαζεύονται σε θέσεις, που διαθέτουν καλή και άφθονη τροφή και δημιουργούν τεράστια σμήνη τρυγονιών.

Στη χώρα μας τα τρυγόνια συνηθίζουν να κάνουν κάθε μέρα δύο «περάσματα» προς το νερό, το ένα νωρίς το πρωί και το άλλο λίγο πριν δύσει ο ήλιος (μερικές φορές και ενδιάμεσα).

Όταν έχουν νεοσσούς και ο καιρός είναι ζεστός, οι γονείς τους φέρνουν νερό, κάνουν μπάνιο συχνά και κάθονται αρκετή ώρα στο νερό, που σκεπάζει τα πόδια και φθάνει μέχρι το φτέρωμά τους. Πριν ξεραθεί η λίμνη Κάρλα και κοντά στο χωριό Κανάλια, τα τρυγόνια ποτίζονταν σε βαθιά πηγάδια. Ένα τέτοιο πότισμα τρυγονιών είχα παρατηρήσει στο νησί Τρίκερι: Τα τρυγόνια έρχονταν σαν βολίδες, εξαφανίζονταν μέσα στο άνοιγμα του πηγαδιού, για να βγουν και να φύγουν σε λίγα δευτερόλεπτα πάλι. Αμέσως μετά το πότισμα, τα τρυγόνια τινάζουν ζωηρά το κεφάλι για ν’ απαλλαγούν απ’ τις σταγόνες νερό που κολλούν στο ράμφος. Με την ίδια επίσης κίνηση τα τρυγόνια υποδηλώνουν ανησυχία ή εκνευρισμό.

Οι κινήσεις για βοσκή

Μόλις αρχίζει να χαράζει και πριν πετάξουν στη βοσκή, συγκεντρώνονται σε ορισμένες θέσεις, συνήθως κοντά σε πηγές, αλλά και σε θάμνους κι από κει πετούν στους τόπους στους τόπους της βοσκής. Όταν βοσκήσουν παραμένουν κάπου εκεί κοντά πάνω σε δέντρα κτλ. Για να περιποιηθούν το πτέρωμά τους. Το απόγευμα ξαναβοσκούν. Ανάλογα με τον καιρό, με ζέστη λιγότερο, με δροσιά και αεράκι περισσότερο, τα τρυγόνια μετά την απογευματινή βοσκή, αρχίζουν να «παίζουν» και να πετούν χρησιμοποιώντας με μαεστρία τα ελαφριά ανοδικά ρεύματα που δημιουργούνται πάνω από μικρούς λόφους, δίπλα σε ρεματιές ή πάνω από συστάδες ψηλόκορμων δέντρων κτλ.

Την τροφή τους, τα τρυγόνια την παίρνουν συνήθως απ’ το έδαφος, σπανιότερα θα δούμε τρυγόνια να τσιμπούν τρυφερά βλαστάρια ή καρπούς πάνω στα δέντρα. Τα βοσκοτόπια τους είναι οι καλλιέργειες, τα ξερολείβαδα, τα χορτολείβαδα, τα οργωμένα οι χερσότοποι, τ’ αμπέλια, τα δάση κωνοφόρων δέντρων και κυρίως πεύκων κι οι καψάλες τους κτλ.

Επίσης όταν δεν τα ενοχλεί ο άνθρωπος συγκεντρώνονται σε ταΐστρες πουλερικών, φασιανών κτλ. Στην ελεγχόμενη π.χ κυνηγετική περιοχή Κάζιακα, τα τρυγόνια συγκεντρώνονται καθημερινά στις περιφράξεις φασιανών του χωριού Γοργογύρι και τρώνε απ’ τις ταΐστρες. Για να βρουν τροφή δεν δυσκολεύονται να πετούν καθημερινά σε αποστάσεις 3-6 χλμ. ή και μεγαλύτερες ακόμα.

Το πέταγμα και η ..προσγείωση

Το πέταγμα των τρυγονιών είναι γρηγορότερο και χαρακτηριστικό: είναι μια συνεχής εναλλαγή δύο απανωτών δυνατών κτυπημάτων των φτερουγών κι ενός μικρότερης διάρκειας γλιστρήματος των πουλιών στον αέρα, κατά την διάρκεια του οποίου τα τρυγόνια κάνουν απότομες μικρές στροφές, στον επιμήκη του άξονα, μ’ ένα τέτοιο τρόπο, που τα πουλιά φαίνονται να γυρίζουν λίγο πότε προς τη μια και πότε προς την άλλη τους πλευρά. Πλησιάζοντας τη θέση που θα προσγειωθούν, τα τρυγόνια μαζεύουν αρκετά τις φτερούγες τους, διαγράφουν γρήγορα μια ακανόνιστη κυματοειδή τροχιά και προσγειώνονται αστραπιαία σαν να φυτεύονται στη θέση αυτή. Άλλοτε πάλι, λίγο πριν καθίσουν, σταματούν απότομα και στον αέρα και προσγειώνονται με ανάλαφρα φτερουγίσματα και ανοιγμένη την ουρά. Όταν αιφνιδιαστούν πετούν, χτυπώντας ηχηρά της φτερούγες τους, συνήθως όμως το πέταγμά τους αφήνει ένα λεπτό μεταλλικό σφύριγμα.