Στοιχεία από την ιστορία της ίδρυσης των Κυνηγετικών Συλλόγων!
κείμενο: Πηνελόπη Καπετανάκη
φωτο: Ν Φωτακόπουλος
Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ κουβέντα σχετικά με την λειτουργία των Κυνηγετικών Συλλόγων καθε είδους. Ειτε αυτοί ειναι ΄΄συνεργαζόμενοι΄΄ με το Υπουργείο Περιβάλοντος ειτε είναι ανεξάρτητοι και…ωραίοι. Οι αντιπαραθέσεις για τους λόγους που έχουν οδηγήσει στην δημιουργία δυο κατηγοριών Κυνηγετικών Συλλόγων συνεχίζονται κια μάλλον θα συνεχιστούν για πολυ καιρό ακόμα… Όμως στον διαλογο (;) που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των κυνηγών, τουλάχιστον διαδικτυακά, σημαντική συνεισφορά μπορεί να έχει η εργασία της κας Πηνελόπης Καπετανάκη που στο πλαίσιο των σπουδών της ως φοιτήτρια στο Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου ασχολήθηκε με την ιστορία της ίδρυσης των Κυνηγετικών Συλλόγων. Ας δούμε λοιπόν τι ανακάλυψε με την έρευνα της και ας γνωρίσουμε καλύτερα τις συνδικαλιστικές μας καταβολές ως κυνηγοί. Ενδιαφέρον έχει η τελευταία παράγραφος του κειμένου όπου καταγράφεται το γεγονός ότι τα τελευταία 50 χρόνια οι Κυνηγετικοί Σύλλογοι έχουν απόλυτη ομοιομορφία μια και ακολουθούν υποχρεωτικά τα χουντικά καταστατικά του 1970 Ν.Φ
Και εγένοντο Κυνηγετικοί Σύλλογοι
Από τα τέλη του 19ου αιώνα οι κυνηγοί εμφανίζονται ήδη σαν μία οργανωμένη κοινωνική ομάδα. Προερχόμενοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα (ελεύθεροι επαγγελματίες, απασχολούμενοι στον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα, άνεργοι) οργανώθηκαν σε σωματεία και ασκούσαν την κυνηγετική τους δραστηριότητα και ίδρυσαν συλλόγους με σκοπό την προστασία και την αύξηση του πληθυσμού των θηραμάτων. Βλέποντας τη μείωσή των θηραματικών πληθυσμών ήταν αποφασισμένοι να την αντιμετωπίσουν με τρόπο «τομεακό», δηλαδή να εφαρμόσουν όλους τους κανόνες που έθεταν απαγορεύσεις στη θήρα των ειδών των οποίων ο πληθυσμός ήταν σπάνιος ή μειωνόταν και απειλείτο από εξαφάνιση προκειμένου να διατηρηθεί ένα «υγιές και ισόρροπα λειτουργούν περιβάλλον».
Οι ιδρυόμενοι σύλλογοι, στα διάφορα μέρη της ελληνικής επικράτειας, έφεραν συνήθως την επωνυμία της έδρας τους, η οποία πολλές φορές συμπληρωνόταν και από ένα ιδιαίτερο όνομα, όπως: Άρτεμις, Ηρακλής, Ευρώτας, Τοξότης, Αετός, Πάνθηρ κ.α.
Ο σκοπός τους αρχικά επικεντρωνόταν στη σωματική υπαίθρια άσκηση, την εξάσκηση στη σκοποβολή, την καλλιέργεια της κυνηγετικής συνείδησης και τον εφοδιασμό των μελών τους με τα καλλίτερα είδη κυνηγίου, αλλά και στην προστασία των ωφελίμων για τη γεωργία πουλιών και θηραμάτων, ιδιαίτερα μάλιστα κατά την εποχή του πολλαπλασιασμού τους. Ενδεικτικά αναφέρω τον Κυνηγετικό και Σκοπευτικό Σύλλογο της Σάμου, που ιδρύθηκε το 1895 «ού κύριος σκοπός έσται η διάσωσις του υπολειφθέντος εν τη πατρίδι ημών κυνηγίου και ιδία εν τη περιφερεία του τμήματος Βαθέος». Στις υποχρεώσεις του εν λόγω συλλόγου, επίσης, ήταν, «της ευπορίας του ταμείου επιτρεπούσης», να αγορασθούν δύο ή τρία όπλα οπισθογεμή και σφαίρες για την εξάσκηση στη σκοποβολή των μελών του. Επειδή κατά τη χρονική αυτή περίοδο είχε σημειωθεί μείωση του πληθυσμού των θηραμάτων, ο σύλλογος δεσμεύτηκε να «επαναφέρη το εξαφανισθέν εκ μερών τινών κυνήγιον των περδίκων, δι΄ αγοράς τοιούτων, τας οποίας ν΄ αφήση εις τα ρηθέντα μέρη. Τοιαύτα δε εισιν αι θέσεις Άγιος Αθανάσιος ή Επιτρόπου βράχια, Κόκκινα, Σπανού Κάβος ή Μακρόνησο, Στενόν, Κοκκινόλακα, Σιρ Λάκκα, Άγιος Τρύφων, Πολυγροσά κλπ.». Ζητούσε, επίσης, την παρέμβαση της Κυβέρνησης για τον ορισμό προστατευόμενων περιοχών, όπου «σπανίζει το κυνήγιον ή πλησιάζει να καταστραφή», με την απαγόρευση του κυνηγιού και τη δίωξη της λαθροθηρίας.
Στη Σπάρτη, το 1919, ο ιδρυόμενος Κυνηγετικός Σύλλογος «η Άρτεμις» όρισε ως σκοπό του «την τελειοτέραν άσκησιν εκάστου των μελών δια νέων δισκοβόλων μηχανημάτων, άτινα θα προμηθευθή ο Σύλλογος και την παροχή παρά του Συλλόγου των καλλιτέρων και δεδοκιμασμένων πυρίτιδων ως και λοιπών ειδών του κυνηγίου». Το 1926, στο νομό Σερρών συστάθηκε ο «Σύνδεσμος Κυνηγών Νιγρίτης» με σκοπό «την ψυχαγωγία και ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ των μελών, την άσκηση των μελών εις το καλώς βάλλειν δια παντός είδους όπλων, τη βελτίωση των ειδών και μέσων της κυνηγεσίας, τον, κατά το δυνατόν, πολλαπλασιασμόν των θηραμάτων και την προστασίαν τους από την ακατάλληλη και παράνομη κυνηγεσία, την διάδοσιν της κυνηγετικής ασκήσεως, την προστασίαν και εξασφάλισιν των κυνηγετικών κυνών, την εκ παραλλήλου μετά της πολιτείας ρύθμισιν των της θήρας στην Μακεδονία κατά τρόπο μεθοδικό υπηρετούντα εν ταυτώ τους τε θηρεύοντας και τα θηράματα». Για την επίτευξη των σκοπών αυτών προέβλεπε διοργάνωση δημόσιων διαλέξεων, ίδρυση κυνηγετικής βιβλιοθήκης, κυνηγετικές εκδρομές, άσκηση των μελών στα σκοπευτήρια του συνδέσμου ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο αποφάσιζε το Διοικητικό Συμβούλιο κατά τους μήνες που απαγορευόταν η θήρα.
Από το 1929, με υπόδειξη του υπουργείου Γεωργίας, τα καταστατικά των κυνηγετικών συλλόγων τροποποιούνται προκειμένου να εναρμονισθούν με τον δασικό κώδικα. Συνεχίζουν όμως να έχουν ως σκοπό τη βελτίωση των σκοπευτικών επιδόσεων των μελών τους και την προμήθεια κυνηγετικών ειδών. Μια ματιά στα αρχεία των κυνηγετικών σωματείων που φυλάσσονται στα κατά τόπους Πρωτοδικεία μάς επιτρέπει να σχηματίσουμε πληρέστερη εικόνα για τη διαχρονική εξέλιξη των καταστατικών τους. Από το Πρωτοδικείο Σπάρτης, για παράδειγμα, πληροφορούμαστε ότι το 1930 ο Κυνηγετικός Σύνδεσμος Καστορείου συμπεριέλαβε ανάμεσα στις επιδιώξεις του και «την προστασία των κυνηγετικών κυνών και δασών». Το 1932, ο Κυνηγετικός και Σκοπευτικός Σύλλογος Τσιντζίνων ιδρύθηκε με σκοπό «την ενάσκησιν όλων των εκ του νόμου παρεχομένων δικαιωμάτων αφορώντων την προστασίαν του θηράματος». Το 1933, ο Κυνηγετικός Σύλλογος Δαιμονιάς δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην «προστασία των ιθαγενών θηραμάτων από της ακαταλλήλου και παρανόμου θήρας». Το 1936 σκοπός του Κυνηγετικού Συλλόγου της Βαμβακούς «ο Τοξότης» ήταν να προστατεύσει το κυνήγι στην περιφέρεια ευθύνης του ζητώντας ν΄ ασκείται αυτό «εντός των ορίων των κειμένων νόμων» και επιπλέον να ληφθεί ειδική μέριμνα για την προστασία των θηραμάτων.
Πρωτοπόροι στην Σπάρτη
Το 1937, στις άμεσες προτεραιότητες του Κυνηγετικού Συλλόγου Σπάρτης «ο Αετός» ήταν «η σωματική υπαίθριος άσκησις δια της κυνηγεσίας, η σκοπευτική εξάσκησις των μελών, η προστασία και επαύξησις του θηραματικού πλούτου και των δασικών εκτάσεων».
Σύμφωνα με το Νόμο 1926 του 1939, τα καταστατικά των κυνηγετικών συλλόγων τροποποιούνται εκ νέου. Στα πρακτικά συνεδριάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του Κυνηγετικού Συλλόγου Σπάρτης «η Άρτεμις» του έτους 1940 διαβάζουμε: «επειδή η δημιουργία σκοπευτηρίου και η προμήθεια στα μέλη και μη του συλλόγου ειδών κυνηγίου, όπως πυρίτιδα, σκάγια, κάλυκες κλπ. ξεφεύγει από τον σκοπό του συλλόγου, είναι αναγκαία η τροποποίησή του». Ως παράδειγμα αναφέρουμε το τροποποιημένο καταστατικό του Κυνηγετικού Ομίλου Κυθήριων το 1940 (ιδρύθηκε το 1931), του οποίου οι επιδιωκόμενοι σκοποί ήταν: «Η ανάπτυξις αγάπης και προστασίας θηραμάτων και προηγουμένης εν γένει κυνηγετικής συνειδήσεως. Η εκτροφή και ο πολλαπλασιασμός τούτων δια δημιουργίας προστατευόμενων περιοχών, φυσικών καταφυγίων και τεχνιτών εκτροφείων. Η προμήθεια και απελευθέρωσις νέων ειδών. Η προστασία των σπανίων και των ως ευγενών χαρακτηριζομένων θηραμάτων, ήτοι ελάφου, δορκάδος, αιγάγρου και φασιανού. Η καταδίωξις και η περιστολή της λαθροθηρίας. Η εξόντωσις των επιβλαβών κατά τας εκάστοτε οδηγίας του Υπουργείου Γεωργίας. Η προσπάθεια προς περιορισμόν της αγοραπωλησίας των ενδημικών θηραμάτων. Η εκμετάλλευσις των θηραμάτων κατά τόπον, τρόπον, χρόνον και είδος, συμφώνως προς τα υπό του Κράτους εκάστοτε θεσπιζόμενα. Η ίδρυσης σώματος θηροφυλάκων. Ο σεβασμός προς κάθε γεωργικήν, δασικήν και λειβαδικήν οικονομίαν. Η ρύθμισης του ζητήματος των κυνηγετικών κυνών απολύτως και εν σχέσει προς τους ποιμενικούς και λοιπούς άλλους κύνας. Η προς τας υποδείξεις των δημοσίων δασικών αρχών συμμόρφωσις και μετ΄ αυτών συνεργασία».
Τα μέλη των συλλόγων ήταν τακτικά, προσδόκιμα, επίτιμα και αντεπιστέλλοντα. Τακτικό μέλος γινόταν, μετά από αίτησή του και σχετική έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο, «παν άτομον άγον το 18ο έτος της ηλικίας του» που διέμενε στη περιοχή ευθύνης του συλλόγου. Εγγράφονταν όμως και προσδόκιμα μέλη, δηλαδή παιδιά από 11 χρονών, για τα οποία θα μπορούσαν να ιδρυθούν παιδικά σκοπευτικά τμήματα. Επίτιμα μέλη ανακηρύσσονταν άτομα που παρείχαν σπουδαίες υπηρεσίες στο σύλλογο ή κατείχαν ανώτερες θέσεις ή «άλλως πως διαπρέποντα εν τη κοινωνία». Αντεπιστέλλοντα μέλη εγγράφονταν άτομα που κατάγονταν από την περιοχή ευθύνης του συλλόγου, αλλά διέμεναν αλλού.
Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι σύλλογοι όριζαν μέσω του καταστατικού τους και τον τύπο της σφραγίδας τους. Συνήθως έφερε κυκλικά την επωνυμία του συλλόγου και το έτος ιδρύσεώς του και στο μέσον χαρακτηριστικό έμβλημα ή το έτος ιδρύσεως του συλλόγου. Ενδεικτικά αναφέρω τη σφραγίδα του Κυνηγετικού Συλλόγου Αθηνών (έτος ιδρύσεως 1886), η οποία είχε στο μέσον ως έμβλημα τη θεά Άρτεμη να κρατάει ελάφι. Η σφραγίδα του Συλλόγου Κυνηγών Σύρου (έτος ιδρύσεως 1894) παρίστανε κεφαλή ελάφου ανάμεσα σε χιαστί τοποθετημένα κυνηγετικά όπλα, από δε τα κέρατα της ελάφου ήταν αναρτημένος κυνηγετικός σάκος. Στις αρχές του 20ού αιώνα η σφραγίδα του συλλόγου άλλαξε «φέρουσα εις το μέσον κύνα φέροντα εν στόματι θήραμα». Ο Σύλλογος Κυνηγών Σάμου (έτος ιδρύσεως 1895) στο καταστατικό του όριζε η σφραγίδα του να φέρει «πέριξ μεν τα εξής γράμματα: «Κυνηγετικός Σύλλογος Λιμένος Βαθέως», εν τω μέσω δε προτομήν της θεάς Αρτέμιδος». Όμως, σε καταστατικό του συλλόγου του έτους 1896, αποτυπωμένη σφραγίδα φέρει ως έμβλημα «την Άρτεμη και πλησίον της τρέχοντα κύνα, γύρω δε τις λέξεις Κυνηγετικός Σύλλογος Άρτεμις». Η σφραγίδα του Γυμναστικού και Κυνηγετικού Ομίλου Κυθήρων (έτος ιδρύσεως 1912) είχε ως έμβλημα ένα αγριοπερίστερο και σήμα του μεταξωτό γαλανόλευκο ίδιο σύμβολο. Το 1931 ο Γυμναστικός και Κυνηγετικός ΄Ομιλος μετατράπηκε σε Κυνηγετικό ΄Ομιλο Κυθηρίων. Το 1940, κατά την τροποποίηση του καταστατικού του, άλλαξε και τον τύπο της σφραγίδας. Η νέα σφραγίδα έφερε ως έμβλημα «όρτυγα και κύκλω τας λέξεις «Κυνηγετικός ΄Ομιλος Κυθηρίων 1931».
Από το 1970, σύμφωνα με την υπ΄ αριθμόν 3622/405 εγκ.8 /1970 διαταγή του υπουργείου Γεωργίας, τα καταστατικά όλων των κυνηγετικών συλλόγων ακολούθησαν ενιαία διατύπωση.
Πηγές-Βιβλιογραφία:
Αρχείο Σωματείων: ΓΑΚ-Αρχεία Ν. Κυκλάδων, Ν. Σερρών, Ν. Σάμου. Αρχείο Πρωτοδικείου Σπάρτης, ΓΑΚ-Αρχεία Ν. Λακωνίας. Αρχείο Στέφανου Σκουλούδη και οικογένειας Αθηνογένη, Ε.Λ.Ι.Α. Αρχείο Κυνηγετικού Συλλόγου Σπάρτης. εφημ. Φωνή των Κυθήρων, αρ. 18, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1991. εφημ. Εθνικός Φρουρός της Λακωνίας, αρ. 333/ 23-7-1953, αριθ. 477/1-8-1957. Θ. Λαζαρέτου, Περιβαλλοντικά προβλήματα και δίκαιο, Υ.Π.Δ.Ε., Ε.Κ.Κ.Ε., Γ. Γ.Ν. Γ., Αθήνα 2002.
266 Ν.Δ. 86 69
Related Posts
Διαμαρτυρία στον …Δήμαρχο από τους κυνηγούς της Αλεξανδρούπολης την 1 Δεκεμβρίου 2023 →
Εδώ Πάτρα! Περήφανο ΟΧΙ των Κυνηγών της Αχαΐας στα συνεργεία εξόντωσης αγριόχοιρων…. →
Χά! Η διοίκηση της ΚΣΕ ξύπνησε πολύ αργά για να διαμαρτυρηθεί για τον σκυλονόμο έκτρωμα! →
