Published on 21 Νοεμβρίου, 2016 | by Kynoclub

ΚΥΝΗΓΙ: Το βασικό ένστικτο όλων των σκύλων

Κείμενο-φωτο: Νίκος Φωτακόπουλος

Ολοι οι σκύλοι έχουν γεννηθεί κυνηγόσκυλα, είτε το θέλουμε είτε όχι. Από τον πιο πολυβραβευμένο τράιαλερ μέχρι το Γιόρκσαϊρ που ποτέ δεν έμαθε τι θα πει χώμα. Για όλα αυτά η εξήγηση βρίσκεται στον πρόγονό του τον λύκο και το κυνηγετικό του ένστικτο. Απλά, χωρίς κυνηγετικό ένστικτο δεν θα υπήρχε λύκος, δεν θα υπήρχε σαρκοφάγο και κατ’ επέκταση δεν θα υπήρχε και φυτοφάγο ζώο. Αν συνεχίσουμε την αφαίρεση, δεν θα υπήρχε καν ο άνθρωπος.

Μπορεί να λέμε και να ξαναλέμε πως ο σκύλος είναι ο «καλύτερος φίλος του ανθρώπου», παρόλα αυτά όμως οι συνήθειές του και η συμπεριφορά του δεν ταιριάζουν πάντα με τα πρότυπα συμπεριφορά που θεωρούνται αποδεκτά από την ανθρώπινη κοινωνία.

Πολλοί κυνόφιλοι ιδιοκτήτες σκύλων αναρωτιούνται γιατί ο σκύλος τους επιμένει να κάνει κάποια παράξενα πράγματα. Η απάντηση είναι ότι κάτω από την όψη του σημερινού σκύλου παραμονεύει πάντα ένας λύκος. Και για την ακρίβεια ένας ανώριμος λύκος. Κουβαλάει ο σημερινός σκύλος τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές του προγόνου του λύκου. Μόνο που, επιβιώνοντας δίπλα στον άνθρωπο, ο σκύλος δεν χρειάζεται να αναπτύξει αυτές τις συμπεριφορές, αφού έχει εξασφαλισμένη την τροφή και την επιβίωσή του από τον άνθρωπο, τον αρχηγό της αγέλης του.

Συμπεριφορά

Αν όμως ήταν αναγκασμένος να ζήσει μόνος του στη φύση αυτή η αρχέγονη συμπεριφορά θα του έδινε τη δυνατότητα να επιβιώσει, όπως συμβαίνει με τους λύκους και τα άγρια σκυλιά της Αφρικής.

Οι λύκοι κυνηγούν σε αγέλες και η επικοινωνία μεταξύ τους είναι πολύ σημαντική για να είναι αποτελεσματικό το κυνήγι. Ενας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας είναι η χρήση της δυνατής όσφρησης που διαθέτουν. Οι σκύλοι ακολουθούν την ίδια διαδικασία γι’ αυτό αφήνουν τη μυρωδιά τους στις βόλτες τους. Όταν οι σκύλοι ουρούν αφήνουν πίσω τους ένα πλήθος από πληροφορίες όπως η σεξουαλική τους κατάσταση, αλλά και πριν πόση ώρα βρίσκονταν στην περιοχή.

Τα ώριμα αρσενικά, σηκώνουν ψηλά το πόδι τους σε κάποιο δέντρο ή κολόνα. Αυτό το κάνουν για να φέρουν τη μυρωδιά τους στο ύψος της μύτης κάποιου άλλου σκύλου και έτσι «ελπίζουν» ότι θα βρεθεί κάποιος όμοιος να το «διαβάσει».

Ο κυρίαρχος και ενεργά σεξουαλικός σκύλος δεν ουρεί στο έδαφος για να μην μπερδευτεί η μυρωδιά που θέλει να αφήσει με άλλες στο επίπεδο έδαφος.

Τα θηλυκά δεν αφήνουν τα ούρα τους και τη μυρωδιά τους με τον ίδιο τρόπο όπως τα αρσενικά. Δεν θέλουν να αφήνουν τη μυρωδιά τους, παρόλο που μερικά σηκώνουν λίγο το πόδι τους. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν έχουμε να κάνουμε με κυρίαρχα θηλυκά ή με κάποια που έχουν αντιγράψει τη συμπεριφορά αρσενικού σκύλου.

Επικοινωνία

Εξίσου σημαντικά είναι για το σκύλο τα μηνύματα που αφήνει με τα κόπρανα. Μπορεί ο άνθρωπος να θέλει να τα ξεφορτωθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται ο σκύλος όμως προσπαθεί να κερδίσει περισσότερα πράγματα από αυτή τη φυσική λειτουργία πέρα από την ανακούφιση.

Όταν αφοδεύει χρησιμοποιεί και τους πρωκτικούς αδένες για να αφήσει ισχυρές οσφρητικές πληροφορίες για τους άλλους σκύλους. Αυτό βοηθάει στην οριοθέτηση της περιοχής του, που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των λύκων στη φύση. Έτσι εξηγείται γιατί μερικοί σκύλοι προτιμούν να τα κάνουν σε συγκεκριμένα σημεία, πολλές φορές μυρίζοντας για πολλή ώρα και κάνοντας κύκλους μέχρι να το αποφασίσουν.

Πολλοί σκύλοι σκάβουν και το έδαφος με τα πίσω πόδια τους. Πολλοί κυνηγοί νομίζουν πως ο σκύλος τους θέλει να σκεπάσει τη μυρωδιά. Στην πραγματικότητα ανακατεύουν το έδαφος και σκορπίζουν τη μυρωδιά σαν να στέλνουν το μήνυμα «έλα μύρισε εδώ».

Στη φύση οι λύκοι πρέπει να κυνηγήσουν για να εξασφαλίσουν την τροφή τους. Ο σκύλος όμως δεν έχει ανάγκη να κυνηγήσει για να τραφεί, παρόλα αυτά όμως διατηρεί μερικά από τα βασικά κυνηγετικά ένστικτα, είτε είναι σκύλος φύλακας είτε συντροφιάς, πολύ περισσότερο αν είναι κυνηγόσκυλο. Και είναι αυτό ακριβώς το κυνηγετικό ένστικτο που καλλιεργείται από τον άνθρωπο για να έχουμε καλούς κυνηγετικούς σκύλους.

Στα τσοπανόσκυλα το ποιμενικό ένστικτο έχει καλλιεργηθεί μέσα από την εκτροφή. Αν δούμε μια αγέλη λύκων να κυνηγά, θα παρατηρήσουμε ότι κυκλώνει το κοπάδι και τελικά θα ξεχωρίσει ένα ζώο για να το σκοτώσει. Το ίδιο ακριβώς κάνει και το τσοπανόσκυλο. Κυκλώνει το κοπάδι για να το προστατεύσει, χωρίς βέβαια να χωρίζει από αυτό κάποιο ζώο για να το σκοτώσει. Αυτές ακριβώς οι συμπεριφορές του κυνηγού παραμένουν και στους σημερινούς σκύλους. Θα έχετε δει πως κάποιο κουτάβια ενεδρεύει κάποιο άλλο και σέρνεται χαμηλά στο έδαφος και πετάγεται ξαφνικά την τελευταία στιγμή καθώς το «θύμα» πλησιάζει.

Το κυνήγι

Το κυνηγητό (κυνήγι) σαν παιχνίδι είναι ένα ακόμη κυνηγετικό ένστικτο, που υπάρχει έντονο και το βλέπουμε όταν τα κουτάβια κυνηγούν το ένα το άλλο ή όταν ο σκύλος μας κυνηγάει κάποια γάτα. Σε μερικά σκυλιά αυτό το ένστικτο είναι πολύ έντονο και αν τυχόν πιάσουν τη γάτα κρατώντας την από το λαιμό, την τινάζουν από τη μια πλευρά στην άλλη μέχρι να τη «σκοτώσουν».

Παρόλο που μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να είναι δυσάρεστη για εμάς, αυτή είναι καταγεγραμμένη στα γονίδια των σκύλων και πολλές φορές είναι μια ανάγκη ακατανίκητη. Τώρα αν κάνουν και κάποιον τουφεκισμένο λαγό σμπαράλια, υπομονή, μην τα θέλετε όλα δικά σας.

Παρόλο που οι λύκοι είναι αποτελεσματικοί κυνηγοί, πρέπει να βασιστούν και σε ψοφίμια για να επιβιώσουν. Αλλωστε το σχήμα των δοντιών του λύκου, αντίθετα με τις γάτες, δείχνει ότι δεν βασίζεται αποκλειστικά στο φρέσκο κρέας για να τραφεί. ΑΝ το κυνήγι δεν είναι αρκετό, τρώει και φυτά, καρπούς ή ψοφίμια. Ο λύκος, γενικά, έχει την τάση να δοκιμάζει οτιδήποτε μπορεί να φαγωθεί. Και ο σκύλος έχει κληρονομήσει αυτό το ένστικτο, να προσπαθεί να φάει τα πάντα. Από σκουλήκια μέχρι κόπρανα και όσο φυσιολογικό είναι αυτό για το σκύλο, τόσο αηδιαστικό είναι για εμάς. Ο σκύλος όμως δεν διαθέτει ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη την αίσθηση της γεύσης.

Πολλές φορές οι σκύλοι κυλιούνται σε σκουπίδια, ψοφίμια ή κόπρανα. Εδώ αντικατοπτρίζονται πάλι οι κυνηγετικές καταβολές του σκύλου. Ενας λύκος που παραμονεύει τη λεία του μπορεί να προδοθεί από τη μυρωδιά του αρπακτικού σαρκοβόρου που κουβαλάει πάνω του.
Αν όμως η μυρωδιά που αφήνει ανήκει σε κάτι που δεν είναι απειλητικό, όπως το ψοφίμι, μάλλον δεν θα βάλει σε συναγερμό το θύμα. Αυτή η συμπεριφορά όμως βοηθάει και σε έναν άλλο σκοπό. Ενας λύκος που έχει «ντυθεί» μια τέτοια μυρωδιά, συνήθως προκαλεί την περιέργεια της υπόλοιπης αγέλης, που πλησιάζει για να μυρίσει με «θαυμασμό». Και ο «θαυμασμός» επιτρέπεται μόνο στα κυρίαρχα ζώα. Στην κοινωνία των λύκων τα χαμηλότερα στην ιεραρχία ζώα λειτουργούν ως παρατηρητές σκοποί και ειδοποιούν την αγέλη για επερχόμενο κίνδυνο γαβγίζοντας.

Στο σπίτι ο κατοικίδιος σκύλος μπορεί να επιδεικνύει ένα παρόμοιο είδος προειδοποίησης σε εμάς τους αρχηγούς της αγέλης, όταν αντιληφθεί κάποιον «κίνδυνο» να περνάει έξω από το σπίτι. Συχνά οι σκύλοι γαβγίζουν τον ταχυδρόμο επειδή «εισβάλλει» στην περιοχή τους για να αφήσει κάποιο γράμμα. Με τον καιρό αυτή η συμπεριφορά ενισχύεται μια και ο ταχυδρόμος, αφού αφήσει το γράμμα, φεύγει. Ο σκύλος νομίζει ότι τον έτρεψε σε φυγή γαβγίζοντας και έτσι ενισχύεται αυτή η συμπεριφορά. Βλέπουμε λοιπόν πόσο έντονο είναι το κυνηγετικό ένστικτο στο σημερινό σκύλο, είτε είναι κυνηγόσκυλο είτε ακόμα και σκύλος συντροφιάς.

Κατανοώντας τα προαναφερόμενα, μπορούμε να αναλύσουμε τη συμπεριφορά του σκύλου μας και να τον εκτιμήσουμε ακόμη περισσότερο για τα κυνηγετικά του ένστικτα. Αρκεί αυτά να μπορούν να διοχετευτούν και να καλλιεργηθούν με το σωστό τρόπο για καλύτερη συμβίωση και φυσικά καλύτερα κυνήγια…