Φασιανός και …φασιανόσκυλα!

κείμενο: Ν. Φωτακόπουλος-Αngela Galati

Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Στη χώρα μας δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να κυνηγήσει κανείς… πραγματικά άγριο φασιανό. Μιλάμε πάντα για φασιανούς που έχουν «πιάσει» σε έναν τόπο, τον έχουν κάνει δικό τους και αναπαράγονται εκεί με επιτυχία, ανεξάρτητα αν προέρχονται από μια «μαγιά» πουλιών εκτροφής.
Αυτή είναι η διαφορά των άγριων φασιανών, από τους φασιανούς που συχνά βρίσκει κανείς σε ρεζέρβες για να ικανοποιήσουν μια… ψευδαίσθηση κυνηγίου. Μην περιμένετε να αποκαλύψουμε τόπους, αλλά ακόμα και στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα περιοχές με πληθυσμούς άγριου φασιανού που αξίζει κανείς να κυνηγήσει, και κάποιοι το κάνουν άσχετα με το εάν δεν… το λένε στα καφενεία ή σε άλλα στέκια.

«Γνώστης»… του θέματος έχει ανακαλύψει έναν τέτοιο «φασιανότοπο»… σε ένα νησί! Μην παραξενεύεστε, γιατί ο φασιανός είναι ένα πουλί με εξαιρετικές δυνατότητες προσαρμογής και επιβίωσης, αν στην αρχή γίνουν όλα σωστά. Είτε στην πεδιάδα, είτε σε λόφους, είτε σε ημιορεινές περιοχές, οι φασιανοί μπορούν να αποδειχτούν διαβολεμένα έξυπνοι και δύσκολοι για εσάς και το σκύλο σας, ιδίως εάν δεν έχετε προηγούμενη εμπειρία με δαύτους!
Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι αλλάζει συμπεριφορά ανάλογα με τη μέρα, τον καιρό, τη βλάστηση και την εποχή… Είναι όντως εκπληκτικό πώς μπορεί αυτό το πουλί να κρύβει το μέγεθος και… τα χρώματά του, σαν να πρόκειται για χαμαιλέοντα.

Το έδαφος…

Ο αληθινός φασιανός είναι ένας πανάξιος «αντίπαλος» του κυνηγόσκυλου, όταν βρίσκεται σε εκείνο το είδος της βλάστησης που μεγιστοποιεί τα πλεονεκτήματα απόκρυψης και διαφυγής του: σε κάποιο παραποτάμιο δάσος, στα παλιούρια και τις αγριοτριανταφυλλιές ενός λόφου όπου ενδιάμεσα διατηρεί χωράφια με καλλιέργειες, ή σε έναν κάμπο με καλαμπόκια και σιτηρά, που τον διασχίζουν όμως ρέματα, σούδες και πυκνά κανάλια.

Οι φασιανοί χρειάζονται το νερό, οι όχθες των ποταμών τους ταιριάζουν, έστω κι αν κάποιες φορές «πιάνουν» με ανθρώπινη επέμβαση και σε πιο ξηρούς τόπους (όπως το νησί που λέγαμε)…
Στα δάση των λόφων ο φασιανός έχει πάντα την τάση της κατηφορικής πτήσης, γι’ αυτό καλό είναι να τοποθετείται κανείς σε ανοιχτό σημείο, κάτω από εκεί που φερμάρει ο σκύλος. Ακόμα και δυνατότητα βολής να μην υπάρξει, γίνεται πιο εύκολα αντιληπτή η πορεία του πουλιού. Αν πάντως έχετε κάνει θόρυβο, να είστε βέβαιοι ότι ο φασιανός δεν θα περάσει ποτέ από εσάς!

Στο κυνήγι του φασιανού… η σιωπή είναι υποχρεωτική! Στις παραποτάμιες εκτάσεις, στα κανάλια των κάμπων ή στις απέραντες καλαμποκιές που πολλές φορές καταφεύγουν, ο φασιανός θέλει σκύλο… «μαέστρο» στο κυνήγι του…
Σκύλος που δεν ποντάρει, ή το κάνει με άσχημο και ατελή τρόπο, φασιανό δεν πρόκειται να βάλει στο στόμα του. Υπάρχουν πολλοί στην Ελλάδα που ισχυρίζονται ότι οι φασιανοί μπορούν να… «καταστρέψουν» τον σκύλο φέρμας. Είναι προφανώς μερικοί από εκείνους που πήγαν να τον κυνηγήσουν στη Βουλγαρία ή τη Γιουγκοσλαβία, χωρίς να καταφέρουν τίποτα σπουδαίο, αν και τα εδάφη έβριθαν από πουλιά!

Η εργασία του …φασιανόσκυλου.

Σκύλοι φέρμας, μαθημένοι στο κυνήγι της μπεκάτσας και της πέρδικας, αντιμετωπίζουν μια άλλη «πραγματικότητα» με τους πονηρεμένους άγριους φασιανούς. Ανάμεσά τους διεξάγεται μια «αψιμαχία» που πολλές φορές καταλήγει με ένα κυνηγόσκυλο… στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.
Ο όρος «λευκή φέρμα» δεν έχει κανένα νόημα να λέγεται σε αυτούς τους φασιανούς, γιατί όλες σχεδόν οι φέρμες δίνουν την εντύπωση πως «λευκές» είναι!
Σκύλοι από τους οποίους ζητείται να είναι απόλυτα σταθεροί τη στιγμή της φέρμας στα κυνήγια που συνήθως κάνουν, πρέπει να αλλάξουν συμπεριφορά απέναντι σε ένα θήραμα που ποδαρώνει αθέατο για εκατοντάδες μέτρα μακριά, αρνούμενο πεισματικά να πετάξει…

Σκυλιά συνηθισμένα να αναζητούν στην έρευνά τους τη διεύθυνση του αέρα, πρέπει με τους φασιανούς να εισχωρήσουν στο πυκνό ακόμα και «ντοριάζοντας», πίσω από ένα πουλί που μέσα στα ρέματα μάλλον… τα ξεπερνάει στο τρέξιμο. Οι ωφέλιμες φέρμες είναι δύσκολες στους φασιανούς, αν ο σκύλος δεν είναι έξυπνος και δεν ποντάρει με ταχύτητα αυτά τα πουλιά.
Και βέβαια ένας σκύλος που δεν λογγώνει, ή που φοβάται τα αγκάθια και τις πυκνούρες, δεν κάνει για τον φασιανό. Ο πιο αποδοτικός τρόπος μιας έρευνας με σκύλο στο ανοιχτό πεδίο και στις καλλιέργειες, είναι αυτός που θα ξεκινάει από τα ύποπτα «σύνορα» μεταξύ του χωραφιού και του δάσους ή του ρέματος.
Έτσι, αναχαιτίζεται η φυγή των φασιανών προς το πυκνό και τα πουλιά παραμένουν μέσα στην καλλιέργεια, όπου ο σκύλος μπορεί να δουλέψει με πιο κλασικό τρόπο…

Εύκολοι φασιανοί υπάρχουν μόνο στην έναρξη της σεζόν. Είναι τα νεαρά πουλιά, τα «φετινάρια» που δεν έχουν πονηρέψει ακόμα και συμπεριφέρονται σαν τα ορτύκια στη φέρμα του σκύλου.
Αν αφήσουμε κατά μέρος τα κυνηγόσκυλα φέρμας, τα πιο ιδανικά γι’ αυτό το κυνήγι είναι τα Σπρίνγκερ Σπάνιελ.
Το Σπάνιελ έχει ένα ιδιαίτερο σύστημα εργασίας, σαν να έχει επίτηδες δημιουργηθεί για τον… φασιανό που ποδαρώνει. Ακόμα και στο απόρτ πάντως, ο φασιανός φαίνεται να έχει μια ιδιαιτερότητα. Θήραμα δυνατό και εύσωμο, αντέχει τα σκάγια και συχνά πέφτει μακριά, σε δύσκολα σημεία…
Αν είναι απλώς τραυματισμένος, χρησιμοποιεί τα δυνατά πόδια του για να απομακρυνθεί τρέχοντας για εκατοντάδες μέτρα. Ο σκύλος πρέπει να είναι πραγματικά ικανός για να ξαναβρεί ένα τέτοιο πουλί στην πυκνή βλάστηση, ενώ και το απόρτ είναι ένα πρόβλημα λόγω του όγκου του.

Πολλοί σκύλοι είτε αρνούνται να τον πάρουν στο στόμα είτε τον μεταφέρουν λίγο και μετά τον εγκαταλείπουν, καθώς τα πούπουλα του φράζουν το στόμα τους…
Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι, που είναι «άψογοι» τόσο στο ξετρύπωμα όσο και στο απόρτ ενός τραυματισμένου φασιανού. Και μην παραξενευτείτε αν στην πλειοψηφία τους είναι Κούρτσχααρ και Ντράτχααρ…