Τα βασικά προσόντα του σκύλου φέρμας!

Φώτο : O Χρήστος Κανίδης με τον Cumano του κ. Μανώλη Φανουράκη

Κείμενο-Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Τα βασικά ενός σκύλου φέρμας είναι η όσφρηση, το πάθος, η φέρμα και η εξυπνάδα. Αυτά τα προσόντα πρέπει να έχει ένα κυνηγόσκυλο για να μπορεί να χαρακτηριστεί χρήσιμο.

Στην αρχή ο σκύλος, όταν ακόμα είναι στη νεότητά του, πρέπει να ενδιαφερθεί για το θήραμα, να παθιαστεί μ’ αυτό και σιγά σιγά να αρχίσει να το ψάχνει. Τότε μπορούμε να πούμε ότι αρχίζει και η αξιολόγηση των προσόντων του. Για να μπορέσουμε, λοιπόν, να κρίνουμε την αξία του σκύλου μας, πρέπει να έχουμε υπομονή. Υπάρχουν νεαροί σκύλοι οι οποίοι δείχνουν να μην ενδιαφέρονται για τίποτε και να μην πιάνουν καμία μυρωδιά έστω και αν το pedigree τους περιλαμβάνει σπουδαίους προγόνους… Ο κυνηγός μπορεί, με το δίκιο του, αρχικά να ανησυχήσει, όμως με την πάροδο του χρόνου ίσως να διαπιστώσει ότι ο σκύλος του μπορεί να εξελιχτεί σε… κελεπούρι.

Δεν είναι λίγα τα σκυλιά που όσο ήταν νεαρά φέρονταν περισσότερο σαν τσοπανόσκυλα παρά σαν κυνηγόσκυλα και δεν χρησιμοποιούσαν την μύτη τους ποτέ. Και όμως ξαφνικά από την μια μέρα στην άλλη σαν κάτι να ξυπνούσε μέσα τους άλλαξαν συμπεριφορά χρησιμοποιώντας την όσφρησή τους κάθε στιγμή και δευτερόλεπτο. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ένα λάθος που κάνουμε οι περισσότεροι κυνόφιλοι κυνηγοί προσπαθώντας να «μετρήσουμε» τη δύναμη της οσφρητικής ικανότητας του συντρόφου μας.

Δεν πρέπει λοιπόν να μετράμε την όσφρηση του σκύλου μας ανάλογα με την απόσταση της φέρμας. Ο σκύλος φερμάρει τη στιγμή που θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος να ξεπετάξει το θήραμα και όχι από την πρώτη στιγμή που αντιλαμβάνεται την παρουσία του. Έτσι η πραγματική απόσταση εντοπισμού του θηράματος υποδηλώνει και την οσφρητική εμβέλεια, ανάλογα με τις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες. Όσοι κατέχουν σκυλιά με «λεπτή» όσφρηση περιλαμβάνονται στους τυχερούς, μια και αυτό το προσόν δεν μπορεί να αποκτηθεί με την εκπαίδευση. Είναι κληρονομικό, ενώ το μόνο που μπορεί να προσφέρει η εκπαίδευση είναι η εξυπνότερη χρήση της όσφρησης από τον σκύλο.

Η κ Δήμητρα Ζαρωτιάδη σε αγώνες του Ομίλου Κούρτσχααρ

Οι «παθιασμένοι»…

Το κυνηγετικό πάθος είναι ένα ακόμα σημαντικό, αν όχι το σημαντικότερο, προσόν του κυνηγόσκυλου. Υπάρχουν νεαροί σκύλοι που σου δίνουν την εντύπωση πως κληρονόμησαν από τους προγόνους τους ένα ιδιαίτερο πάθος και άλλοι που θα έλεγες ότι δεν έχουν καμία σχέση με το… άθλημα. Οι «παθιασμένοι» από τις πρώτες κιόλας εξόδους δείχνουν το πάθος τους και πολύ γρήγορα αρχίζουν να ανεξαρτητοποιούνται, έστω και αν δεν ξέρουν τι ψάχνουν…

Αυτό μπορεί να πείσει κάποιον που τους βλέπει πρώτη φορά ότι είναι σκύλοι εκπαιδευμένοι, όμως απλά είναι μόνο αρκετά ώριμοι για την ηλικία τους. Αντίθετα, υπάρχουν σκύλοι που δεν εκδηλώνουν κανένα κυνηγετικό πάθος ακόμα και όταν έχουν φτάσει στην κρίσιμη ηλικία των δύο ετών. Μη βιαστείτε όμως να τους καταδικάσετε.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που δίχρονα κουτάβια, παντελώς αδιάφορα μέχρι εκείνη την ηλικία, ξύπνησαν μια μέρα και τα έκαναν όλα τέλεια. Έρευνα, φέρμα, απόρτ, συναίνεση λες και τα άγγιξε το μαγικό ραβδί του εκπαιδευτή και μέσα σε μια νύχτα τα μεταμόρφωσε. Μην απογοητευόμαστε, λοιπόν, και κυρίως μην καταδικάζουμε έναν σκύλο όσο και αδιάφορος να δείχνει.

Θυμάμαι με αγάπη τη «Δανάη». Μια Αγγλική Σέττερ εκτροφής μου, που ήταν το μοναδικό κουτάβι της γέννας που είχα κρατήσει τότε στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Τα μηνύματα από τα αδελφάκια της, που είχαν δοθεί σε άλλους κυνηγούς, ήταν πολύ ευχάριστα και ενθουσιώδη. Αντίθετα, η Δανάη ήταν πέρα βρέχει. Παρά τις προσπάθειες και τις συνεχείς εξόδους στην Κωπαΐδα, δεν χαμπάριαζε γρι. Ακόμα και στα… χελιδόνια ήταν αδιάφορη.

Ο Νίκος Καραδήμας (Kennel Iti) εκπαιδεύει σε ορεινές πέρδικες…

Μυστήριο πράγμα, μια και όλοι οι συγγενείς της, από τους γονείς μέχρι τους προπάππους που γνωρίζαμε ήταν μανιακοί με το κυνήγι. Τελικά η Δανάη έπρεπε να φτάσει σε ηλικία δυο χρόνων για να «ξυπνήσει». Έκανε αυτό που προαναφέρθηκε. Μεταμορφώθηκε σε μια μέρα λες και είχε περάσει από τα χέρια του πιο έμπειρου εκπαιδευτή. Ξαφνικά έβγαλε όσα αποτύπωνε για μήνες από άλλους σκύλους. Έρευνα στην εντέλεια. Ανέβασμα και φέρμα υποδειγματικά, συναίνεση αγαλματένια και τέλος απόρτ ακόμα και από τα νερά του… Αμαζονίου. Λατρεμένο σκυλί και αγαπημένος κυνηγετικός σύντροφος μέχρι τα βαθιά της γεράματα. Σκάφτομαι τώρα μετά τρεις δεκαετίες πόσα μου έμαθε. Και κυρίως με έμαθε ότι πρέπει να έχω υπομονή με τους σκύλους και να μην τους καταδικάζω ποτέ. Πάντα υπάρχει και πρέπει να υπάρχει ακόμα μια ευκαιρία για τον σκύλο, ακόμα και αν θεωρούμε ότι πέρασε τα ηλικιακά όρια που λένε τα εγχειρίδια και οι ευρέως διαδεδομένοι κυνολογικοί κανόνες.

H έρευνα…

Το κυνηγετικό πάθος λοιπόν είναι το βασικό ένστικτο που θα αναδείξει τα προσόντα όπως είναι η έρευνα. Και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η έρευνα είναι σημαντικός. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως η αξία μιας καλής έρευνας δεν είναι κατώτερη από εκείνη μιας καλής μύτης. Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, χρειάζεται να εκπαιδευτεί ο σκύλος, ώστε να κάνει διασταυρωμένη έρευνα.

O Γιάννης Βάρσος με τον Ilis Omorfos Kinigos του Λάμπρου Σαπουνά

Η φέρμα, αντίθετα, είναι έμφυτο προσόν. Πόσο γρήγορα μπορεί να μας δείξει αυτή του την αρετή; Υπάρχουν κουτάβια μερικών εβδομάδων που κάνουν ανένδοτη φέρμα, όπως υπάρχουν και χρονιάρικα σκυλιά που δεν σταματάνε πουθενά και με τίποτα. Οπως υπάρχουν και κουτάβια που φερμάριζαν, αλλά στην πορεία έχασαν τη χρησιμότερη λειτουργία τους είτε από νεανική επιπολαιότητα είτε από λανθασμένη εκπαίδευση. Ομολογώ ότι θυμώνω όταν βλέπω κυνοτρόφους να «διαφημίζουν» τα κουτάβια τους βάζοντας μπροστά τους ένα πούπουλο ή ορτύκι κρεμασμένο με καλάμι για να δείξουν ότι τα κουτάβια τους φερμάρουν.

Είναι πραγματικά αστείο, αλλά και οξύμωρο, κάποιοι να διαφημίζουν τα κουτάβια της σούπερ εκτροφής τους βάζοντας τα να φερμάρουν μπροστά σε φτερά. Αλίμονο μας αν μετά από δεκαετίες εκτροφής και επιλεκτικής αναπαραγωγής υπάρχει ακόμα η ανάγκη να αποδείξουμε ότι οι σκύλοι μιας εκτροφής, έστω και αν πρόκειται για κουτάβια, φερμάρουν.