Μήπως είναι καλύτερα να έχουμε ένα μόνο κυνηγόσκυλο;

Κείμενο- Φώτο: Ν. Φωτακόπουλος

Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί ένας μύθος γύρω από τους σκύλους φέρμας που λέει ότι για να έχεις ένα καλό κυνηγόσκυλο είναι προϋπόθεση να διατηρείς ένα ολόκληρο «φυτώριο» (κοπάδι) από σκυλιά, ώστε κάποια στιγμή να σου «κάτσει» κάποιο αστέρι….

Μήπως όμως αυτή είναι και η μεγάλη «παγίδα» στην οποία πέφτουμε όλοι οι φανατικοί των σκύλων φέρμας, αλλά και των Ιχνηλατών; Μήπως αυτός ο «πλεονασμός» μας οδηγεί σε μια πολυδιάσπαση των ενδιαφερόντων μας και του χρόνου μας, με αποτέλεσμα στο τέλος όσοι διατηρούμε 3-4 ή και ….10 σκύλους να μην έχουμε τις περισσότερες φορές έναν πραγματικά αξιόπιστο σύντροφο στο κυνήγι; Παίρνω σαν παράδειγμα τον ίδιο μου τον εαυτό. Τα τελευταία 2-3 χρόνια έχω καταφέρει να διατηρώ καμιά δεκαριά σκυλιά, διαφόρων ειδικοτήτων, διαφόρων φυλών και διαφόρων ηλικιών… Από αυτά, τα έξι είναι Αγγλικά Σέττερ, δηλαδή σκύλοι φέρμας που είναι και το σημερινό μας θέμα. Κάνοντας λοιπόν την αυτοκριτική μου, διαπιστώνω πως είναι ευχάριστη η ενασχόληση με τόσους σκύλους, και ακόμα πιο ευχάριστη η …προσδοκία. Απολαμβάνω να μεγαλώνω τα κουτάβια μου, απολαμβάνω τις πρώτες αδέξιες συμπεριφορές τους, ενθουσιάζομαι με τις πρώτες φέρμες σε …μύγες και πεταλούδες, ξετρελαίνομαι όταν- λίγων μηνών ακόμα- κάνουν ακόμα και συναίνεση… Από εκεί και πέρα όμως, έχω την αίσθηση ότι όλοι αυτοί οι ελπιδοφόροι σκύλακες, περνάνε σιγά-σιγά το κατώφλι μίας διαρκούς στασιμότητας.

Πριν απο μερικά χρόνια βρέθηκαν στα χέρια μου τρία ελπιδοφόρα Σεττεράκια που ήταν αδελφάκια και πολύ καλής γενεαλογίας. Δεν είχαν όμως καμιά κοινωνικοποίηση, δεν ήξεραν καν να περπατάνε με λουρί, ενώ είχαν και αρκετή δόση ανθρωποφοβίας. Μετά από κάποιους μήνες την Σπίθα το ένα από τα Σεττεράκια το έδωσα στον φίλο μου τον Σπύρο, που όμως έχει το μεγάλο ελάττωμα να ζει σε διαμέρισμα (αυτό δεν τον εμποδίζει καθόλου να αγαπάει τα σκυλιά και να τους αφιερώνει πολύ χρόνο). Ο Σπύρος λοιπόν εκτός από την Σπίθα, έχει έναν ακόμα σκύλο πού ζει και αυτός μαζί του στο διαμέρισμα όπως και η υπόλοιπη (πενταμελής) οικογένεια. Για να μην σας τα πολυλογώ η Σπίθα μετά από δυο χρόνια και αντίστοιχες κυνηγετικές σεζόν, έχει γίνει «αστέρι» πρώτου μεγέθους. Γλυκύτατη, κοινωνικοποιημένη και σπάνιας κυνηγετικής ικανότητας και οξυδέρκειας. Και αυτό ήταν φυσικό, αφού τρεις φορές την ημέρα η Σπίθα κατέβαινε από το διαμέρισμα δεμένη με το λουρί για …την ανάγκη της στο απέναντι παρκάκι, έβγαινε έξω για εκπαιδευτικά και κυνήγια, ενώ η προσοχή της ήταν στραμμένη ολόκληρο το 24ωρο στο αφεντικό της και όχι σε κάποιο κοπάδι από ομοίους της. Αντίθετα, τα αδέλφια της που παραμένουν πάντα στην …υπηρεσία μου, δεν έχουν αλλάξει και πολύ αυτά τα δυο χρόνια. Βέβαια είναι πάντοτε «ελπιδοφόρα», αλλά στάσιμα. Τα δικά μου σκυλιά κάνουν την ανάγκη τους όποτε και όπου θέλουν (ζουν ελεύθερα σε μεγάλο κτήμα), ενώ τα εκπαιδευτικά του- όπως και τα κυνήγια τους- σε χρονικό μέγεθος είναι μικρές υποδιαιρέσεις του αντίστοιχου χρόνου της Σπίθας. Λογικό είναι λοιπόν να υστερούν σε κοινωνικοποίηση και θηραματικές συναντήσεις, που δημιουργούν εμπειρίες και με την σειρά τους ανεβάζουν την κυνηγετική αξία..

Δεν χρειάζεται λοιπόν να αναλύσουμε πιο πολύ το θέμα του χρόνου μας, και αν πρέπει αυτόν να τον διαθέτουμε σε ένα, δύο ή δέκα σκύλους. Να σημειώσω μόνο ότι προβλέπω πώς τα αδέρφια της Σπίθας, αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό η χρονοενασχόληση μαζί τους, θα αποδώσουν σε ηλικία 6-7 ετών αυτό που απέδωσε η Σπίθα στα τρία της χρόνια.

Ποια ράτσα;

Αν λοιπόν είστε από αυτούς που πείστηκαν πώς συμφέρει και είναι πιό αποδοτικό κυνηγετικά να έχετε μόνο ένα σκύλο, το επόμενο μεγάλο δίλημμα είναι από ποια ράτσα πρέπει να είναι αυτός ο σκύλος…

Εδώ τα πράγματα είναι λίγο σύνθετα, μια και πρέπει να συνυπολογιστούν πολλοί παράγοντες, όπως τρόπος εργασίας, αισθητική προτίμηση και φυσικά ποια θηράματα κυνηγάμε πιο πολύ.

Δεν είναι του παρόντος να παρουσιάσουμε κάποιον πίνακα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε ράτσας, αλλά ο γράφων πιστεύει πώς σε ότι αφορά τους σκύλους φέρμας, δεν υπάρχουν πλέον και τόσο μεγάλες διαφορές, όπως συνέβαινε πριν από δυο-τρεις δεκαετίες. Ολες οι φυλές είναι πια αρκετά γρήγορες, μιας και ο ανταγωνισμός των αγώνων έχει συμβάλει τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό το τελευταίο, το καταθέτω απλά για να δικαιολογήσω την μη αναφορά του διλήμματος βρετανικό ή ηπειρωτικό σκύλο. Αυτό το δίλημμα ήταν το κυρίαρχο πριν μερικά χρόνια, και κάποτε ήταν δικαιολογημένο λόγω ακριβώς αυτής της διαφοράς στην ταχύτητα και κατ’ επέκταση στην ακτίνα της έρευνας, ανάμεσα στα βρετανικά και τα ηπειρωτικά σκυλιά…

Η χημεία

Το βασικότερο συστατικό μιας επιτυχημένης σχέσης είναι η χημεία. Όπως δεν κάνουμε συνέταιρο και δεν παντρευόμαστε όποιον-α βρεθεί μπροστά μας, έτσι (δεν) πρέπει να κάνουμε και με τον μοναδικό σκύλο που μας αναλογεί. Δεν είναι δυνατόν κάποιος να λατρεύει τα Μπρετόν και από την άλλη να συνυπάρχει με ένα σκύλο που δεν του κάνει …κλικ, έστω και αν είναι καλός στο κυνήγι. Πέρα από τις «προδιαγραφές» λοιπόν, είναι βασικότατο να μας αρέσει ο σύντροφός μας και να μας «φτιάχνει» με την παρουσία του.

Ο σκύλος αντιλαμβάνεται πολύ εύκολα αν τον «πάμε» ή όχι. Μην ξεχνάμε πώς στα γονίδια του είναι αποθηκευμένα τα προαιώνια ένστικτα του αγελαίου ζώου. Γι’ αυτό η αντίδρασή του καθορίζεται αυτόματα από τα μηνύματα αποδοχής ή απέχθειας που λαμβάνει από την συμπεριφορά μας, και κυρίως από την φυσική μας μυρωδιά. Χωρίς να μιλήσουμε καν και χωρίς να το εκφράσουμε, ο σκύλος καταλαβαίνει αν είμαστε «ρετάλια» από τον θυμό ή αν είμαστε μέσα στην τρελή χαρά και αγαπάμε όλο τον κόσμο…

Τα θηράματα

Αν κάποιος κάνει τριάντα εξόδους για τσίχλες και δύο για πέρδικες ή ορτύκια, τότε είναι λογικό να προσανατολιστεί κανείς σε ένα σκύλο που υπερτερεί στο απόρτ παρά στην έρευνα. Όσο για την χρησιμότητα ή μη της φέρμας, δεν τίθεται καν θέμα. Αυτή, αν υπάρχει, θα καταστραφεί ανεπανόρθωτα….

Αν όμως τα πράγματα είναι αντίστροφα, τότε η επιλογή πρέπει να είναι ένας σκύλος φέρμας. Βέβαια, υπό όρους, ο σκύλος φέρμας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κυνήγια καρτεριού, εφόσον είναι εκπαιδευμένος γι’ αυτό. Τα κούρτσχααρ (π.χ.) στην πατρίδα τους την Γερμανία έχουν καθήκον να κάνουν τα πάντα. Από έρευνα και φέρμα μέχρι ιχνηλασία τραυματισμένου αγριογούρουνου και φυσικά απόρτ. Προσοχή όμως! Αυτό δεν είναι κανόνας, και τις περισσότερες φορές οι σκύλοι φέρμας χαλάνε όταν υποχρεώνονται να περάνε ώρες στο καρτέρι…

Αν κάποιος κυνηγάει ισόποσα ορτύκια, πέρδικες και μπεκάτσες, τότε ένας σκύλος φέρμας οποιασδήποτε φυλής (το θέμα χημείας που λέγαμε) θα κάνει καλή δουλειά και θα φανεί αποδοτικός, ανάλογα με τις ατομικές του αποδόσεις στο κάθε θήραμα. Βέβαια υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στο κυνήγι του Αυγουστιάτικου ορτυκιού στην θορυβώδη Κωπαΐδα και στο κυνήγι της ορεινής πέρδικας στο υψόμετρο των 2.000 μέτρων, αλλά όπως είπαμε εδώ μιλάμε για όσους μπορούν να έχουν μόνο ένα σκύλο…

Αν τέλος είστε από αυτούς που «γλεντάτε» το κυνήγι εξορμώντας την κάθε καινούργια μέρα και τον κάθε νέο μήνα για τα θηράματα της εποχής τότε θα πρέπει να μιλήσουμε για τα σπάνιελ. Αν για παράδειγμα το πρωί θέλετε να ψάξετε τα πυκνά και τα πουρνάρια πέριξ του Μαλιακού για καμιά μπεκάτσα, μετά θέλετε να πάτε στη Στυλίδα για τσίχλες και μετά στην Ανθήλη για μπεκατσίνια και καρτέρι στα παπιά τότε σίγουρα Σπάνιελ ή κάποιο «χαλασμένο» σκύλο φέρμας που όμως θα ψάχνει κοντά, ήσυχος στο καρτέρι μέχρι να έρθει η ώρα του απόρτ.

Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά ακόμα για όσους επιλέγουν να διατηρούν και να κυνηγάνε με ένα μόνο σκύλο, αλλά ο διαθέσιμος χώρος επιβάλει να σταματήσουμε κάπου εδώ. Να σημειώσουμε μόνο πώς η κυνηγετική και όχι μόνο απόδοση και πρόοδος του σκύλου ή των σκύλων μας, είναι απόλυτα εξαρτημένη από τον χρόνο που τους αφιερώνουμε. Άλλωστε, το κυνήγι με σκύλο πρώτα από όλα είναι συντροφικό…..

ΥΓ. Μπορεί το άρθρο να γράφτηκε για τους σκύλους φέρμας όμως όσα αναφέρθηκαν ισχύουν, αναλογικά, και για τα λαγόσκυλα…