Η αίσθηση του θηράματος!

κείμενο: Rodolfo Grassi

φωτο: Ν. Φωτακόπουλος

Υπάρχουν μερικά σκυλιά, σχεδόν “μαγικά”.

Καλπάζουν σίγουρα προς τη λεία τους, σαν να είναι δεμένα μαζί της με μία αόρατη κλωστή. Είναι εκείνοι οι σκύλοι – “πρωταγωνιστές” που κατά γενική ομολογία διαθέτουν μία πολύτιμη “αίσθηση του θηράματος”.

Εκείνος που κατέχει αυτά τα σκυλιά είναι πολύ τυχερός αν και μπορεί να μην το ξέρει, ή είναι αυτός που του αξίζουν τέτοια ζώα γιατί είναι άξιος συγχαρητηρίων και ο ίδιος.

Πρώτα απ’ όλα δεν ισχύει η διαδεδομένη άποψη που λέει ότι πρόκειται για ένα προτέρημα που αποκτάται με την εκπαίδευση ή τη συνεχή εκγύμναση ενός σκύλου από έναν κυνηγό που ξέρει πώς να βελτιώσει τις ικανότητες της φύσης…

Η αναπτυγμένη “αίσθηση του θηράματος” εκδηλώνεται συχνότερα σ’ εκείνα τα σκυλιά που ζούνε και κυνηγάνε σε περιοχές δύσκολες, σε περιοχές που το θήραμα θέλει σκύλο – “μάστορα” για να αποκαλυφθεί.

Είναι περιοχές σαν το βάλτο, τους χερσότοπους με τα παλιούρια τα πυκνά δάση με τις αγριοβατσινιές, τα βουνά με τις σάρες και τα γκρέμια τους.

Είναι δηλαδή εκείνοι οι τόποι που απαιτούν πολλές φορές από τον σκύλο ακόμα και το αίμα του.

Και φυσικά δεν μπορείς να κρίνεις ή να διακρίνεις την “αίσθηση του θηράματος” σ’ ένα σκύλο που κυνηγά σε “ρεζέρβες” σκοντάφτοντας θέλοντας και μη πάνω στο πολυάριθμο θήραμα.

Έχω δει εξαιρετικά Σέτερ και Πόιντερ να πελαγώνουν πίσω από αναρίθμητους “ντορούς” φασιανών και να πραγματοποιούν αλλεπάλληλες φέρμες χωρίς να ξεσηκώνουν ούτε μία φορά ένα πουλί.

Δοκιμάστε μία φορά να αφήσετε μία αγέλη από ιχνηλάτες σε μία περιοχή που είναι γεμάτη από λαγούς και προσέξτε την αντίδραση των περισσοτέρων λαγόσκυλων.

Θα πιάνουν και θ’ αφήνουν το ένα ίχνος πίσω από το άλλο, θα μπερδεύονται και δεν θα ξεδιαλύνουν ποτέ ένα ντορό οριστικά, από την αρχή έως το τέλος.

Ο μεγάλος όμως πρακτικός και αποτελεσματικός σκύλος μοιάζει να αμελεί ακόμα και τους κανόνες που τοποθετεί η σύγχρονη κυναγωγική “τέχνη”.

Περιφρονεί όταν χρειάζεται τα γεωμετρικά λασσέ, παραμερίζει αν θέλετε κάποια ζητήματα στυλ, αλλά το τελικό αποτέλεσμα τον δικαιώνει και τον καταξιώνει.

Ο αποτελεσματικός σκύλος – κυνηγός αναζητά το θήραμα εκεί που το ένστικτο, η εμπειρία και η ψυχή του, του υποδεικνύουν και δεν λαθεύει σχεδόν ποτέ στην επιλογή του.

Είναι το περδικόσκυλο που ποτέ δεν θα πάει να ψάξει τη χιονισμένη πλαγιά ενός βουνού, το μπεκατσόσκυλο που θα αναζητήσει αμέσως τις πλευρές του δάσους που κρατάνε υγρασία, ο ιχνηλάτης εκείνος που όταν τα άλλα σκυλιά μπερδεύονται θα ξεδιαλύνει αμέσως το “φεύγα” του λαγού και θα κατευθυνθεί ίσα στο γιατάκι του.

Ο Ciulio Colombo ένας από τους μεγαλύτερους Ιταλούς εκπαιδευτές, υποστήριζε ότι η “αίσθηση του θηράματος” είναι το πιο σημαντικό προτέρημα ενός σκύλου για όλα τα κυνήγια, γιατί ακριβώς συνδέεται και με την οσφρητική του ικανότητα.

Μιλώντας μάλιστα αυστηρά για τους σκύλους – φέρμας, “αίσθηση του θηράματος” διαθέτουν ενίοτε και εκείνα τα σκυλιά που αρκούνται να υποταχθούν στα λεγόμενα “στυλ” της έρευνας και στις συμβατικές υποχρεώσεις των προκαθορισμένων διαδρομών.

Σας προκαλώ να πάτε να παρακολουθήσετε δύο αγώνες μεγάλης έρευνας με κριτές και κυναγωγούς που έχουν μεγάλη εξοικείωση με τα βιβλία και τις θεωρίες, αλλά ελάχιστη εξοικείωση με το όπλο και το κυνήγι στον πραγματικό κυνηγότοπο.

Θα παρακολουθήσετε θαυμάσιες επιδείξεις στο έδαφος, υπέροχα λασσέ. Σα να βγήκαν από εγχειρίδιο γεωμετρίας και στυλ που συναρπάζει.

Όμως στο τέλος θα διαπιστώσετε ότι κάτι “λείπει”, ότι πρόκειται για μία επίδειξη σαν το “νερωμένο κρασί”.

Όλο και πιο μακριά, όλο και πιο γρήγορα, τόσο που ο σκύλος να ξεχνάει να ανακαλύψει την παρουσία του θηράματος.

Ίσως μάλιστα να χάσαμε και την ουσία της ιστορίας.

Η μεγάλη έρευνα γεννήθηκε στους χερσότοπους της Σκοτίας, σαν μία μοναδική ευκαιρία να προσαρμοσθεί η εργασία του σκύλου σ’ εκείνα τα εδάφη και στα θηράματα που τα κατοικούσαν.

Ήταν μία “δοκιμασία” για σκύλους αναγκασμένους να καλύπτουν καλπάζοντας δεξιά και αριστερά τεράστιους χώρους χωρίς να κουράζουν άσκοπα τους κυναγωγούς τους που προχωρούσαν στο κέντρο με το ντουφέκι στο χέρι.

Εκείνη ήταν πράγματι μεγάλη έρευνα, αλλά πάνω απ’ όλα ήταν μεγάλο και αληθινό κυνήγι!

Σήμερα όμως όλο και συχνότερα αντιλαμβάνεσαι ότι πολλοί σκύλοι αγώνων – αν και αξιόλογοι – εμφανίζουν ένα ζωτικό “έλλειμμα” σε σχέση με το πραγματικό κυνήγι.

Μοιραία λοιπόν η όλη υπόθεση γίνεται …κάπως “ακαδημαϊκά” και χωρίς ουσία.

Συνηθίζουμε να λέμε ότι η “μεγάλη έρευνα” είναι το Πανεπιστήμιο που δίνει το πτυχίο στους πρωταθλητές, αλλά εάν σ’ αυτούς λείπει η “αίσθηση του θηράματος” πρόκειται για ένα πτυχίο πλαστό.

Στις κρίσεις των κριτών είναι πολύ συχνή η φράση – κλισέ “δυστυχώς δεν συνάντησε θήραμα” αλλά ελάχιστοι της αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία ακόμα και όταν πρόκειται για εδάφη που βρίθουν από πουλιά.

Κι όμως ακόμα και ένας σκύλος με μέτρια όσφρηση αλλά προικισμένος με την αίσθηση του θηράματος και την διάθεση πρωτοβουλίας να ψάξει εκεί που κανείς δεν θα το φανταζόταν, αξίζει πολύ περισσότερο από έναν “εξαίρετο” που όμως είναι απόλυτα εξαρτημένος και ταυτισμένος με ένα συγκεκριμένο τύπο έρευνας τον οποίο δεν εγκαταλείπει ποτέ.

Τα σκυλιά με ανεπτυγμένη “αίσθηση του θηράματος” δεν ανήκουν σε κάποια ειδικά φύλα, αλλά σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα προέρχονται από γεννήτορες που χρησιμοποιήθηκαν και απόλαυσαν επί πολύ το πραγματικό κυνήγι.

Είναι τα σκυλιά που ξέρουν πώς να κατανέμουν τις δυνάμεις τους, πώς να εξοικονομούν “υπόλοιπα” από την αντοχή και το σφρίγος τους για να τα χρησιμοποιήσουν όταν και εκεί που θα χρειαστεί.

Συμβαίνει πολλές φορές να είναι ο κυνηγός εκείνος που θα διδάξει τον σκύλο να είναι “πονηρός αλλά υπάρχουν και άλλες που σκύλος και κυνηγός μαθαίνουν μαζί, διδάσκονται ο ένας από τον άλλο.

Κατά βάση λοιπόν, κάθε κυνηγός έχει τον σκύλο που του αξίζει.

Πώς ξεχωρίζουμε λοιπόν ότι ένας σκύλος έχει πράγματι “αίσθηση του θηράματος”;

Όταν ένας σκύλος μπροστά σε δύο ορυζώνες επιλέγει αποφασιστικά τον ένα και βρίσκει το μπεκατσίνι που δεν υπήρχε στον άλλο, ή όταν ο σκύλος αδιαφορεί στην επανάκληση και επιλέγει την αντίθετη πλαγιά του βουνού απ’ αυτήν που βρίσκεστε εσείς “μπλοκάροντας” τις πέρδικες, τότε σίγουρα έχει αίσθηση του θηράματος!…